www.ziyouz.com kutubxonasi
126
bufetchiga ikki tishli oltin sanchqi bilan qo‘shib uzatdi.
— Tashakkur... men...
— Yo‘q, yo‘q, tatib ko‘ring!
Bufetchi nazokat yuzasidan bir dona jazni og‘ziga soddi va shu onning o‘zida, judayam yangi, eng
muhimi nihoyatda hushta’m narsa chaynayotganini his qiddi. Lekin u xushbo‘y, shirin go‘shtni
chaynab turib shunday qalqib ketdiki, ikkinchi marta yiqilib tushishiga oz qoldi. Qo‘shni xonadan
kattakon bir sharpa uchib chiqib, qanotini bufetchining taqir boshiga asta tekkizib o‘tdi. U kamin
tokchasida turgan soat yoniga borib qo‘ngan edi, boyqush ekanligi ma’lum bo‘ldi. «Yo xudoyo tavba!
— deb o‘yladi hamma bufetchilar singari tajang Andrey Fokich. — Bu qanaqa joy o‘zi!»
— Bir qadah vino, a? Oqidanmi, qizilidanmi? Qay mamlakatning vinosini xush ko‘rasiz kunning bu
paytida?
— Tashakkur... men ichmayman...
— Chakki qilasiz! Bo‘lmasa bir qo‘l soqqa tashlab o‘ynaymizmi? Yo siz boshqa biron o‘yinni
yoqtirasizmi? Masalan: domino, qarta?
— Men hech narsa o‘ynamayman, — dedi tamoman sillasi qurigan bufetchi.
— Judayam yomon, — deb xulosa chiqardi mezbon, — siz nima desangiz deng, ammo may
ichishdan, qimor o‘yinlaridan, dilbar ayollardanu dilkash suhbatlardan yuz o‘giruvchi erkaklarning
ko‘nglida qandaydir yovuzlik mavjud bo‘ladi. Bunday odamlar yo og‘ir betob bo‘lishadi, yo atrofidagi
odamlardan xufiyona nafratlanishadi. To‘g‘ri, istisno ham bo‘lishi mumkin. Men bilan birga bir
dasturxon atrofida ziyofatda bo‘lgan odamlar orasida ham ba’zan g‘aroyib marazlar uchrardi. Hay,
qulog‘im sizda.
— Kecha siz ko‘zboyloqchilik qilgandingiz...
— Men-a? — dedi sehrgar taajjublanib, — yo‘q, kechirasiz. Menga yarashmaydi bunaqa qiliq!
— Afv etasiz, — dedi esankiragan bufetchi, — axir jodugarlik seansi...
— E, ha, to‘g‘ri, to‘g‘ri! O azizim! Sizga sirni fosh qilaman: men aslo artist emasman, shunchaki,
moskvaliklarni ko‘rgim keluvdi, xolos, buni ro‘yobga chiqarishda teatr qo‘l kelardi, albatta. Mana,
mening mulozimlarim, — u boshi bilan mushuk tomonga isho-ra qildi, — o‘sha seansni uyushtirishdi,
men faqat moskvaliklarni kuzatib jim o‘tiraverdim. Yo‘q, yo‘q, rangingiz o‘chmasin-u, qani, o‘sha
seans munosabati bilan sizni bu yerga kelishga nima majbur etganini ayting menga.
— O‘zingizga ayon, har turli fokuslar qatori, shiftdan qog‘ozlar ham yog‘ilgan edi, — bufetchi
ovozini pastlatdi va xijolat tortib atrofga qarab qo‘ydi, — xullas, o‘sha qog‘ozlarni hamma ilib oldi.
Keyin bufetimga bir yosh yigit kirib, bir chervon uzatdi, men unga sakkiz yarim so‘m qaytardim...
Keyin ikkinchi odam...
— U ham yosh yigitmidi?
— Yo‘q, keksa odam. So‘ng uchinchi, to‘rtinchi odam kirib kelaverdi. Men hammalariga qaytim
berdim. Bugun kassani tekshiraman desam, pul emas, qiyqim qog‘ozlar yotipti. Bufet bir yuz to‘qqiz
so‘m ziyon ko‘rdi.
— E, attang, attang! — dedi artist, — nahotki, odamlar o‘sha qog‘ozlarni haqiqiy pul deb
o‘ylashgan bo‘lsa? Bila-ko‘ra turib shunday qilishganiga hech aqlim bovar qilmaydi.
Bufetchi aftini burishtirib, atrofga ma’yus nazar tashladi-yu, lekin hech nima demadi.
— Nahot tovlamachilar?.. — hayajonlanib so‘radi sehrgar mehmondan, — nahot moskvaliklar
orasida tovlamachilar bo‘lsa?
Unga javoban bufetchi shunday achchiq istehzo qildiki, moskvaliklar orasida tovlamachilar
borligiga hech qanday shubha qolmadi.
— Bu pastkashlik! — dedi Voland achchig‘lanib, — mana, siz kambag‘al odamsiz... to‘g‘rimi, axir,
kambag‘alsiz-a?
Bufetchi boshini yelkalari orasiga tortgan edi, uning kambag‘al odamligi ko‘rindi-qoldi.
— Siz, masalan, qancha pul jamg‘argansiz?