Faizi faizə bölməklə elastikliyi hesablayan zaman o, dəyişən vahidləri hesablayanda
istifadə olunan şkaladan asılı olmadan və müxtəlif funksiyaların həssaslığını müqayisə etməyə
16
Vahid elastiklik о deməkdir ki, qiymətin dəyişməsi zamanı tələbin kəmiyyəti eyni
nisbətdə dəyişir. - qiymətin 1% dəyişməsi tələbin kəmiyyətinin 1% dəyişməsinə səbəb olur.
A nöqtəsindən yuxarıdakı sahədə qiymət elastikliyinin göstəricisi vahiddən
böyükdür və
𝖨-1𝖨< ED (P) -
hədlərində dəyişir. Bu sahədə tələb elastikdir, belə
ki, nemətin qiymətinin
dəyişməsi
bu nemətə tələb kəmiyyətinin mütənasib
dəyişməsinə nisbətən daha çox dəyişməsinə səbəb olur, yaxud qiymətin 1% dəyişməsi zamanı
tələbin kəmiyyəti 1%-dən çox dəyişir.
A nöqtəsindən aşağıdakı sahədə qiymət elastikliyinin göstəricisi vahiddən azdır və |-
1| > ED (P) 0 hədlərində dəyişir. Bu sahədə tələb qeyri-elastikdir, belə ki, nemətin
qiymətinin dəyişməsi tələb kəmiyyətinin mütənasib dəyişməsinə nisbətən daha az baş
verir. Qiymətin 1% dəyişməsi zamanı tələbin kəmiyyəti 1%-dən az dəyişir. Beləliklə,
qiymətüzrə tələb elastikliyinin əmsalı 0-dan -1-dək olan həddə dəyişir, yaxud 0 ED (P)
|-1|. Şəkil 1-də göstərilmiş
məlumatlar üçün tələbin
qiymət elastikliyi formulunu tətbiq
etməklə buna asanlıqla əmin olmaq mümkündür.
Bir halda ki, elastikliyin ( Q/ P) tərkib elementi tələb xəttinin mailliyinə əks olan
( P / Q) kəmiyyətdir, onda bu kəmiyyət nə qədər az olarsa (tələb xətti nə qədər
dikdirsə) elastiklik bir о qədər az olar və əksinə.
Tələb xəttinin mailliyi 0-a bərabər olanda o, şaquli vəziyyət (şəkil 2) alır, onda
tələbin qiymət elastikliyi sıfra bərabər olacaq (ED(P)=0). Bu halda deyilir ki, tələb
tamamilə (mütləq) qeyri-elastikdir. Tələbin tam qeyri-elastikliyi onu göstərir ki, tələb
qiymətin dəyişməsinə reaksiya vermir və onun istənilən dəyişikliyi zamanı sabit qalır.
Əksinə, tələb üffiqi xətt şəklində verilmiş-dirsə (şəkil 2), onda bu tələbin tam (mütləq)
elastikliyindən (ED (P)= - ) xəbər verir. Tələbin tam elastikliyi о deməkdir ki, qiymətin
ən cüzi dəyişikliyi tələbin kəmiyyətinin sonsuz olaraq böyük dəyişikliyi ilə müşayiət olunur.
Qiymətin cüzi yüksəlişi zamanı istehlakçılar alqıdan imtina edirlər, onun ən cüzi azalması
zamanı isə tələbin hədsiz artımı baş verir.
Dostları ilə paylaş: