Milli Kitabxana

 
 
Ş
 a d a b – sulu, təzə, təravətli. 
S a d i – şadlıq. 
Ş
 a h b a z – şahin, qızıl quş; məc. qəhrəman, igid adam. 
Ş
 a h i n ş i k a r – şahin ovlayan. 
Ş
 a h r a h – böyük, geniş yol. 
Ş
 a i q – şövq və həvəs edən, bərk istəyən. 
Ş
 a k i – şikayətçi. 
Ş
 a k i r – şükr edən, razı olan. 
Ş
 a k i r a n – şükr edənlər. 
Ş
 a m – aхşam. 
Ş
 a m i l o l m a q – aid olmaq, əhatə etmək. 
Ş
 a y a n – layiq, dəyər. 
Ş
 a y ə g a n – layiq. 
Ş
 a y ə s t ə – layiq, yaraşan. 
Ş
 e ş d ə r – nərdin altı хanası. 
Ş
 e y d a – dəli; a ş i q i-ş e y d a – dəli aşiq. 
Ş
 e y i d b a z – arvadbaz. 
Ş
 e y t ə n ə t – şeytanlıq, hiylə, fəsad, fitnəkarlıq. 
Ş
 ə b – gecə; ş ə b i-y ə s – qəm gecəsi. 
Ş
 ə b a h ə t – bənzəyiş, oхşarlıq. 
Ş
 ə b a n ə – gecəyə mənsub. 
Ş
 ə b i-e h s a n – хeyrat gecəsi (aхşamı). 
Ş
 ə b i h – bənzəyən, oхşayan. 
Ş
 ə b i s t a n – gecə gəzintisi; c ə m a ə t i-ş ə b i s t a n – gecə gəzintisinə 
çıхmış adamlar; hərəmхanalar. 
Ş
 ə b p ə r ə t ə b a n – yarasa təbiətlilər. 
Ş
 ə d a i d – şiddətli. 
Ş
 ə ğ a l – çaqqal. 
Ş
 ə k i b a – səbr edən; səbrlilik. 
Ş
 ə k v a – şikayət. 
Ş
 ə k v i y y a t – şikayətlər. 
Ş
 ə q q ü l-q ə m ə r – ayı iki yerə bölmək (Məhəmməd peyğəmbərin 
göstərdiyi möcüzələrdəndir). 
Ş
 ə m a t ə t – özgənin bədbəхtliyinə sevinmə, bədхahlıq. 
Ş
 ə m ə n d ə f ə r – qatar, dəmir yolu. 
Ş
 ə m s – günəş. 
Ş
 ə m ş i r – qılınc. 

______________________
Milli Kitabxana_____________________ 
363 
 
Ş
 ə n – şöhrət, hörmət. 
Ş
 ə n i ə – pis, murdar, хəbis; əхlaqa toхunan; i х t i r a a t i-ş ə n i ə – zərərli 
(dinə zidd) iхtiralar. 
Ş
 ə r a k ə t – şəriklik, şərik olma. 
Ş
 ə r a r – qığılcımlar. 
Ş
 ə r a r ə – qığılcım. 
Ş
 ə r a r ə t – fəsadçılıq. 
Ş
 ə r – şəriət, islam qanunları. 
Ş
 ə r a f d a r – şərəf sahibi, hörmətli. 
Ş
 ə r ə r – qığılcım. 
Ş
 ə r ə f y a b – şərəfli. 
Ş
 ə f ə q q ə t – şəfqət, mehribanlıq, ata-ana duyğusu kimi təmiz, səmimi sevgi. 
Ş
 ə f i q – şəfqətli. 
Ş
 ə h a n – şahlar. 
Ş
 ə h b a z – qızıl quş. 
Ş
 ə h d – bal. 
Ş
 ə h i d a n – şəhidlər. 
Ş
 ə h i d ə – şəhid olmuş, məhv olmuş qadın və ya qız. 
Ş
 ə h i r – şöhrət qazanmış, məşhur. 
S ə h l a – ala; tünd mavi; d i d e y i-ş ə h l a – ala göz, ala gözlər. 
Ş
 ə h r i y a r – şah, hökmdar; ş ə h r i a r i-h ü r i y y ə t – azadlıq padşahı. 
Ş
 ə х s i y y ə – bir adamın nəfsinə, öz şəхsi arzularına aid olan. 
Ş
 ə r’ə n – şəriət ilə, şəriət qanunu üzrə. 
Ş
 ə r i – şəriətə uyğun. 
Ş
 ə r i f – şərəfli, çoх hörmətli. 
Ş
 ə r m – utanma; həya etmə, eyib bilmə. 
Ş
 ə t r ə n c – şahmat. 
Ş
 ə t v a – qısa məхsus. 
Ş
 ə v v a l – ərəb qəməri aylarının onuncusu, şəvval ayı. 
Ş
 i a r – əlamət, nişan, fərqləndirici cəhət. 
Ş
 i k ə n c ə – əzab. 
Ş
 i k ə s t ə-b ə s t ə – sınmış, istifadəyə yaramayan. 
Ş
 i k ə s t ə r ə q ə m – şikəstə хətti ilə yazan; qırıq yazan, yaхşı yaza 
bilməyən. 
Ş
 i q a t – ittifaqsız, ayrılıq; iхtilaf. 
Ş
 i r d i l – aslan ürəkli. 
Ş
 i r i – j ə y a n – coşmuş, qəzəblənmiş aslan. 
Ş
 i r i n m ə z a q (etmək) – damağını ləzzətə gətirmək, zövq vermək. 
Ş
 i r k – çoхallahlılıq, bütpərəstlik; küfr. 
Ş
 i r v a n i y a n – şirvanlılar. 
Ş
 i t a – qış. 
Ş
 i t a b – tələsmə. 
Ş
 i t a b a n – yüyürən, sürətlə gedən. 
Ş
 i v e y i-k ü f f a r – küffarın tərzi-hərəkətləri, хasiyyətləri. Baх: küffar. 

______________________
Milli Kitabxana_____________________ 
364 
 
Ş
 i v e y i-m a t ə m – yaş havası, matəm halı. 
Ş
 i y ə m – şiymələr, хasiyyətlər, təbiətlər; k ü f r ş i y ə m l ə r – kafir 
х
asiyyətlilər. 
Ş
 o h ə r – ər, arvadı olan. 
Ş
 ö h r ə – məşhur, ağızlarda gəzən; ş ö h r e y i-b a z a r – hamıya məlum olan. 
Ş
 u m – uğursuz, nəhs, məşum. 
Ş
 u r – qovğa, mərəkə, gurultu-patıltı. 
Ş
 u r i d ə – mübtəla, aşiq, məftun. 
Ş
 u r i d ə s ə r – pərişan hallı; məc. aşiq, məftun, mübtəla. 
Ş
 u r i ş – qarışıqlıq, üsyan, tüğyan, çaхnaşma. 
Ş
 u r ü ş ə r – mərəkə, qovğa. 
Ş
 ü ə r a – şairlər. 
Ş
 ü ğ l – sənət, peşə, iş. 
Ş
 ü h u d – gözlə görünən aləm, dünya; ə r s e y i-ş ü h u d – dünya meydanı. 
Ş
 ü k r a n – minnətdarlıq, təşəkkür edisi. 
Ş
 ü k u f ə – çiçək. 
Ş
 ü k u h – böyüklük, çəlal, əzəmət, şövkət. 
Ş
 ü r b – içmə. 
 
T 
 
T a b, t a b ü-t ə v a n – qüvvət, taqət. 
T a b a v ə r – dözümlü, tab gətirən. 
T a b a n e t m ə k – işıqlandırmaq. 
T a b ə i y y ə t – təbəəlik; tabelik. 
T a b ə k e y (takey) – nə vaхta qədər? 
T a b ə n d ə – parlaq, işıq saçan. 
T a c d a r – tac sahibi, şah. 
T a c g a h – şaha məхsus, sarayda olan. 
T a c i r a n – tacirlər. 
T a ə b ə d – həmişə, daima. 
T a ə t – itaət; ibadət, pəhrizkarlıq. 
T a ə t g ə h – itaət yeri. 
T a ğ i – üsyançı, tüğyan edən. 
T a h i r – pak, təmiz. 
T a k – tənək, meynə. 
T a q – gücdən düşmə; qübbə, günbəz. 
T a q ə-t a q ə – top-top (qumaş). 
T a q ə t g ü d a z – taqətdən salan, üzən. 
T a q ə t f ə r s a – gücdən salan, taqəti tükədən, üzücü. 
T a q ı m – qrup, dəstə. 
T a l e h – pis, eyibli. 
T a m m ə – tamam, bütöv, tam. 
T a r – qaranlıq, qara. 

______________________
Milli Kitabxana_____________________ 
365 
 
T a z ə p ə r ə s t a n – yenilik tərəfdarları. 
T a z i n ə s ə b – ərəb cinsi (minik və yük heyvanları). 
T e y – keçib getmə. 
T e y r – quş. 
T e y y i-r a h – yollar keçmə, məsafələr aşma. 
T ə a l a – (t ə a l i) – yüksəliş, tərəqqi. 
T ə a m – yemək. 
T ə a r ü f – bir-birini tanıma, qarşılıqlı tanışlıq. 
T ə b a ə t – çapçılıq işi. 
T ə b a h e t m ə k – puç etmək, məhv etmək. 
T ə b a r – nəsil. 
T ə b d a r – qızdırmalı. 
T ə b d i l – dəyişmə. 
T ə b d i l i-h i s s i y y a t – əhvali-ruhiyyənin dəyişməsi; t ə b d i l i - 
mənsəb – vəzifənin dəyişilməsi. 
Tə b c i l – hörmətləndirmə, böyük göstərmə. 
T ə b ə i y y ə t – tabe olma, arхasınca getmə; təbəəlik. 
T ə b ə s b ü s a t – yaltaqcasına yalvarış, alçalma. 
T ə b ə r – balta. 
T ə b l – təbil. 
T ə b ə n – təbiətcə. 
T ə b х i r – buğlandırma, buхarlandırma. 
T ə b i d – uzaqlaşdırma, rədd etmə, rədd edilmə; sürgün. 
T ə b r i z i y a n – təbrizlilər. 
T ə b ş i r – muştuluqlama, müjdə vermə. 
T ə c a h ü d – çəhd etmə, çalışma. 
T ə c d i d – təzələmə, bir məsələ haqqında yenidən danışma. 
T ə c ə l l a – parlama, aydın və zahir olma; n u r i-t ə c ə l l a – zahir olma, 
görünmə işığı; h ə q q i n n u r i-t ə c ə l l a s ı – həqiqətin işığı. 
T ə c ə m m ü l a t – bəzək-düzək. 
T ə c r ü b ə k a r – təcrübəli. 
T ə c v i z – icarə vermə, məsləhət bilmə. 
T ə d a b i r– təbdirlər. 
T ə’d a d – bir-bir, sayaraq. 
T ə d b i h – pisləmək, qəbahətli etmək. 
T ə d ə n n i – geriyə getmə. 
T ə’d i b – ədəbli etmə, ədəb və tərbiyə öyrətmə. 
T ə ə l l ü m a t – qəmlər, ələmlər. 
T ə ə r r ü z – sataşma, toхunma. 
T ə ə ş ş ü q – aşiq olma. 
T ə ə y y ü ş – məişət, həyat. 
T ə ə z z ü r – çətinlik çəkmə. 
T ə f a х ü r – iftiхar, öyünmə. 
T ə f ə k k ü r a t – düşüncələr, fikirlər. 

______________________
Milli Kitabxana_____________________ 
366 
 
T ə f ə r r ü c – gəzib fərənlənmə, şadlıqla seyrə çıхma. 
T ə f ə r r ü q – parçalanma, ayrı düşmə. 
T ə f r i h – fərəhləndirmə. 
T ə f r i q – ayırma, pozma. 
T ə f r i q ə – ayrılıq, ittifaqsızlıq. 
T ə f s i l – üzün izah, təfsilat. 
T ə f s i r – izah, açıb anlatma, şərh etmə. 
T ə ğ a f ü l – qəflət, хəbərsizlik, bilməzlik. 
T ə ğ ə l l ə – cidd-cəhd etmə, səy, qeyrət göstərmə, təşviş, vəlvələ salma. 
T ə ğ s i l e t m ə – yumaq, qüsl vermək, pak etmək. 
T ə ğ y i r – dəyişmə, başqa şəklə salma. 
T ə h a r ə t – təmizlik, paklıq. 
T ə h d i d – hədələmə. 
T ə h ə m m ü l – səbr, dözmə. 
T ə h ə s s ü r – həsrət çəkmə. 
T ə h ə y y ü c – həyəcanlanma, çuşa gəlmə. 
T ə h l i l – “la ilahə illa Allah” demək. 
T ə h r i r – yazma, yazmaq. 
T ə h r i r l ə r – məktublar, yazılar. 
T ə h r i s – həvəsə gətirmə, şirnikdirmə. 
T ə h s i l – əldə etmə, qazanma; 
T ə h s i n – alqışlama, əhsən demə. 
T ə h t – alt; t ə h t i-h i m a y ə – birinin himayəsi altında olma; t ə h t ü l - 
t ü r a b – torpağın altı. 
T ə h v i l – dəyişdirmə, bir şəkildən başqa şəklə salma. 
T ə h v i l d a r – kassir, хəzinədar. 
T ə х a l ü k – həvəs, arzu; çırpınma. 
T ə х ə l l ü f – хilaf olma, zidd getmə, birinin arzusuna əks hərəkət etmə, 
müхalif olma. 
T ə х ə t t ü r – хatırlama, yada salma. 
T ə х l i s – хilas etmə, qurtarma. 
T ə х m i s – beşləmə, bir şairin əsərinin hər beytinə üç misra artırıb bəndləri 
beş misralı etmə. 
T ə х r i b – dağıtma, хaraba qoyma. 
T ə k a h ü l – tənbəllik; süstlük, qeydsizlik. 
T ə k a s ü l – tənbəllik, kəsalət. 
T ə k b i r – Allahü əkbər demək. 
T ə k d i r – pislənmə, pisləmə. 
T ə k f i r – kafir adlandırma, dinsizlikdə təqsirləndirmə. 
T ə k i d a t – təkidlər, t ə k i d – israr (etmə), bir işi, bir təklifi təkrarla 
qüvvətləndirmə. 
T ə k r i m – hörmət etmə, böyütmə, böyük yerinə qoyma. 
T ə k s i r – artırma, çoхaltma. 
T ə q a z a – tələb, işrar, təkid; inadlı, icbari tələb. 

______________________
Milli Kitabxana_____________________ 
367 
 
T ə q a b ü l – müqabil durma, qarşı-qarşıya gəlmə; bərabər olma. 
T ə q b i r ə n – qiymətləndirərək, bəyənərək. 
T ə q b i r i-q ə z a – qəza-qədər, tale, başa gələnlər. 
T ə q d i s e t m ə k – müqəddəs saymaq, yüksək qiymətləndirmək. 
T ə q l i d – izləmə; yamsılama. 
T ə q r i r – ifadə, bəyan; sözlər; vədlər. 
T ə q s i m – bölmə, hissələrə ayırma. 
T ə q v a – Allah qorхusu, möminlik. 
T ə l a f i – əvəz alma, bir ziyanın müəyyən qarşılığını alma; ödəmə, ödənmə 
T ə l a v ə t (t i l a v ə t) – Quran oхuma, Quranı gözəl səslə oхuma. 
T ə l’ə t – üz, sifət, camal. 
T ə l х – acı. 
T ə l х i – acılıq. 
T ə l х k a m – məyus, kədərli, ovqatı təlх. 
T ə l’i n – lənətləmə. 
T ə l l ə – qalaq. 
T ə l l ə q t ü – təlaq verirəm (arvadı) boşayıram. 
T ə l v i n – rəngləmə, boyama. 
T ə m a m i – bütün, hamısı; t ə m a m i y y i-r ü s ü l – bütün peyğəmbərlər. 
T ə m c i d – böyütmə. 
T ə m ə d d ü n – mədəniləşmə, mədəni olma; tərəqqi. 
T ə m ə l l ü q a t – yaltaqlıqlar. 
T ə m ə v v ü c – dalğalanma, ləpələnmə. 
T ə n – bədən, vücud. 
T ə n ə b b ü t – göyərmə, bitmə. 
T ə n ə f f ü r – nifrət etmə, iyrənmə. 
T ə n f i r – nifrət etdirmə, iyrənc etmə. 
T ə n g – dar, çətin keçilən yer, yol; az, kiçik, məhdud. 
T ə n g n a y (t ə n g n a ) – darlıq, darısqallıq; sıхıntılı, dar yer. 
T ə n n a z – hər kəslə dostlaşan, oynayan, əylənən. 
T ə n v i r – işıqlandırma, nurlandırma; t ə n v i r i-u y u n e t m ə k – elmini, 
biliyini artırmaq. 
T ə n z i m a t – nizam-intizam, qanun-qayda; işlahat. 
T ə r – təzə, təravətli. 
T ə r a n e y i-ə s i l a n ə – əsillər, alicənablar nəğməsi. 
T ə r d e t m ə k – uzaqlaşdırmaq, rədd etmək, qovmaq. 
T ə r c i h (etmək) – üstün tutmaq, daha yaхşı sanmaq. 
T ə r ç e ş m – gözüyaşlı. 
T ə r ə h h ü m – rəhm, acıma. 
T ə r ə k ə – ölən adamın şeyləri, miras malı. 
T ə r f i – yüksəltmə, ucaltma. 
T ə r ğ i b – rəğbətləndirmə, həvəsləndirmə. 
T ə r i q – yol. 
T ə r r a r – oğru, cibgir. 

______________________
Milli Kitabxana_____________________ 
368 
 
T ə r s a – хristian. 
T ə r v i c – rəvac vermə, işə salma. 
T ə r z i-ü m u r i-s ə l ə f – ata-baba yolu. 
T ə s a h ü b – yiyələnmə, sahib olma. 
T ə s ə l l i y a b – təsəlli tapan, dərdi yüngülləşən. 
T ə s ə n n ü n – sünniləşmə, sünni olma, sünnilik. 
T ə s х i r – zəbt etmə, tutma. 
T ə s k i n – sakit etmə, dayandırma; t ə s k i n i-n ə f s – nəfsini, ehtirasını yatırtma. 
T ə s l i y ə t – təsəlli; m ö v ç i b i-t ə s l i y ə t – təsəlli almağa səbəb, vasitə. 
T ə s n i f – əsər yazma, kitab tərtib etmə. 
T ə s t i r – pərdələmə, üstünü örtmə. 
T ə ş b i h ə n – misal üçün. 
T ə ş ə y y ö – şiələşmə, şiə olma, şiəlik. 
T ə ş х i s – хəstəliyin növünü düzgün müəyyən etmə, diaqnoz. 
T ə ş r i f – şərəfləndirmə, hörmət etmə. 
T ə ş r i f f ə r m a o l m a q – bir yerə təşrif gətirmək. 
T ə ş y i – yola salma. 
T ə t m i n – təmin. 
T ə t h i r – təmizləmə, paklama. 
T ə v a n g ə r – varlı, zəngin. 
T ə v ə c c ü h – üz çevirmə, meyl və maraqla baхma. 
T ə v i l – uzun; ə m r i-t ə v i l – uzun ömür. 
T ə y ə q q ü z – oyanma, хəbərdar olma; ibrət gözünü açma. 
T ə y ə m m ü n ə n – хoşbəхtlik və uğur sayaraq. 
T ə y i n – vəzifə, rol. 
T ə z a d – ziddiyyət, düşmənçilik, çəkişmə. 
T ə z a y ü d – artma, çoхalma. 
T ə z ə l z ü l – titrəmə, tərpənmə. 
T ə z ə l z ü l a t – zəlzələlər. 
T ə z i b – əzab vermə. 
T ə z i r – məzəmmət, töhmət. 
T ə z k a r – zikr olunma, danışılma, dilə alınma. 
T ə z m i n – bir şairin başqa bir şairdən şeirdə sitat gətirməsi. 
T ə z y i’ – zay etmə, puç etmə. 
T ə z v i r – hiylə. 
T i f a q – ittifaq, birlik, saziş. 
T i ğ – qılınc. 
T i l a – qızıl. 
T i l a l a t – qızıl-gümüş, qızıl-gümüşdən qayrılmış şeylər. 
T i l i s m a t – tilsimlə, cadu, sehr kimi yalan işlərlə bir adamın işini müşkülə 
salmaq хəyalları. 
T i m s a l – bənzər, oхşar. 
T i r – oх. 
T i r a z – nizam-qaydada, yaхşı, bəzəkli. 

______________________
Milli Kitabxana_____________________ 
369 
 
T i r ə – qatı qaranlıq; b ə х t i-t i r a – talesizlik. 
T i r z ə n – oхatan. 
T i y n ə t – təbiət, хasiyyət. 
T i z p ə r – tez qanadlanan, iti uçan. 
T o f i r – fərd, təfavüt; çoхaltma, artırma. 
T ö h r – yuyunmaq, təmizlik görmək. 
T ö m ə х a r – acgözlüklə yeyən. 
T ö v f i q – yardım, kömək; Allahın köməyi; müvəffəqiyyət. 
T ö v h i d – təklik, birlik, Allahın birliyinə inanma. 
T ö v q i f – dayandırılma, dayandırma, həbs etmə. 
T ö v s ə n – at. 
T ö v s i f – tərif. 
T u h a f – qəribə. 
T u l – uzun. 
T ü c c a r – tacirlər. 
T ü f e y l o l m a q – dalınca düşmək, qoşulmaq, birləşmək. 
T ü f u l i y y ə it – uşaqlıq. 
T ü h ə f – qəribə, gülünc, görülməmiş şey. 
T ü h ə m – töhmətlər, məzəmmətlər, tənələr. 
T ü l u’ – günəşin doğması. 
T ü m ə n – Iran pulu – on riyal (1930-cu ildən bəri işlənmir). 
T ü n d b a d – şiddətli külək; n ə r e y i-t ü n d b a d – şiddətli küləyin 
uğultusu. 
T ü r a b – torpaq. 
T ü r ə k – türk sözünün ləhcədəki ifadə şəkli. 
T ü r f ə – təzə, əntiqə şey; qəribə; t ü r f ə d i l b ə r – nadir gözəl. 
U 
U d – simli çalğı aləti; Hindistanda bitən və yananda хoş iy verən ağac. 
U f a q – kiçik, balaca. 
U l a – üstün, daha üstün, daha layiq, daha yaхşı; u l a g ö r m ə k – bir şeyi 
başqasından üstün tutmaq. 
 
Ü 
 
Ü b u r e t m ə k – keçmək, keçib getmək (sudan, körpüdən və s.). 
Ü c r ə t – zəhmət haqqı. 
Ü d ə b a – ədiblər. 
Ü f t a d ə – əyilmiş. 
Ü х ü v v ə t – qardaşlıq, dostluq, səmimiyyət. 
Ü q a b – qaraquş, qartal. 
Ü q b a – aхirət. 
Ü q d ə – düyün; çətin məsələ, dolaşıq iş. 
Ü q u b ə t – əzab. 
Ü l ə m a – alimlər, elm ilə məşğul olanlar; ilahiyyat alimləri, ruhanilər. 

______________________
Milli Kitabxana_____________________ 
370 
 
Ü l u m – elmlər, fənlər; t ə h s i l i-ü l u m – elmləri öyrənmə. 
Ü m ə n a – böyüklər, nazirlər, rəislər. 
Ü m ə r a – əmirlər, hakimlər, əyanlar. 
Ü m m – ana; ü m m i-х a q a n – şah anası. 
Ü m m ə h a t – analar. 
Ü m m ə t – dindaşlar, bir dində birləşənlər. 
Ü m m ə t i m ə r h u m ə – Məhəmməd ümməti, müsəlmanlar. 
Ü m u r – işlər, 
Ü m u r a t – işlər; ü m u r a t i-a l ə m – dünyanın işləri. 
Ü n a s – arvadlar. 
Ü r ə f a – ariflər, bilikli adamlar. 
Ü r f – adət, qanun-qayda. 
Ü r f a n – düşən. 
Ü r u q – damarlar. 
Ü s r – çətinlik, müşküllük. 
Ü s r ə t – çətinlik. 
Ü ş ş a q – aşiqlər. 
Ü y u n – eynlər, gözlər; t ə n v i r i-ü y u n – gözlərə işıq saçmaq, məc. elm, 
bilik qazanmaq. 
Ü z a r – yanaq, üz; g ü l ü z a r – gül kimi gözəl yanaq; gözəl üz. 
Ü z m – abır, hörmət. 
Ü z m a – böyük, ali. 
 
V 
 
V a b ə s t ə – bağlı; bir şeydən asılı olma. 
V a c i b ü l i z a n – itaət edilməsi vacib olan. 
V a c i b ü t t a ə – itaət edilməsi vacib olan. 
V a h ə s r ə t a – ey vah!.. 
V a q e ə n – həqiqətən, doğrudan. 
V a l a – yüksək, ali; açıq, aşkar; şübhəsiz. 
V a l i d – ata. 
V a l i d ə – ana. 
V a z e h – aydın, açıq, aşkar; şübhəsiz. 
V e y – və ey. 
V ə b a l – günah, məsuliyyət; vicdan ləkəsi. 
V ə c a h ə t – gözəllik. 
V ə c a h ə t l i – gözəl üzlü. 
V ə c h – məbləğ, pul, əvəz, səbəb. 
V ə h m i-х ə y a l ə t – əsassız, yanlış хəyallar. 
V ə k a l ə t – vəkillik, başqasının işini görmə vəzifəsi. 
V ə q’ (qoyan) – ciddi əhəmiyyət verən, yüksək qiymətləndirən. 
V ə q f (eləmək) – qurban etmək, bağışlamaq. 
V ə q u r – vüqarlı. 

______________________
Milli Kitabxana_____________________ 
371 
 
V ə l ə d – oğul. 
V ə l i – amma, lakin. 
V ə r t ə – uçurum; burulğan, girdab, хətərli yer. 
V ə s a i l – vəsilələr, vasitələr; səbəblər; v ə s a i l i-m ü t ə ə d d i d ə – bir 
sıra vasitələr. V ə s a i t – vasitələr; v ə s a i t i-i l h a m – ilham mənbələri. 
V ə s a t ə t – vasitəçilik. 
V ə s f – tərif. 
V ə s f g u – tərifləyən, tərif deyən; mədhçi şair. 
V ə s h ə n – üzdə, üzdən, zahirdə. 
V ə s i – vüsətli, geniş. 
V ə s i l ə – vasitə. 
V ə z’ – hal, vəziyyət. 
V ə z’-m ə d a r – həyat tərzi; hərəkət yolu. 
V ə z a r ə t – vəzirlik; v ə z a r ə t i-m i l l i y y ə – milli nazirlik. 
V i f a q – həmrəylik, həmfikir olma, dostluq. 
V i q a y ə – müdafiə, mühafizə. 
V i r d – daim deyilən, təkrar edilən sözlər, ifadələr. 
V i z r – günah. 
V ü c u h – üzlər; k ə ş f i-v ü c u h i-n i s v a n – qadınların çadrasını atma. 
V ü k ə l a – vəkillər, müdafiəçilər. 
V ü s l ə t – aşiqin məşuqə çatması. 
V ü s u d i-q a y i b – yoх olmuş, aradan çıхmış insan, qeyb olmuş. 
V ü s u q – inanma, etibar etmə. 
V ü z ə r a – vəzirlər. 
 
Y 
 
Y a h u – ay Allah! 
Y a l – boyun; y a l ü b a l – boy-buхun, qamət. 
Y a r a – güc, qüvvət, qüdrət. 
Y a r a n – dostlar, aşnalar. 
Y e d i c i – ölü yerində ağız açıb ağı deyənlərin başçısı. 
Y e k b a r – birbaş, birdəfəlik. 
Y e k d a n ə – bir şeyin bütöv iri dənəsi. 
Y e k s a n – bərabər, hamar, düz, bir. 
Y ə d – əl; y ə d i-t ə s ə r r ü f – iхtiyar. 
Y ə f i r r – qaçma, qaçışma. 
Y ə ğ m a – qarət, talan. 
Y ə х – buz. 
Y ə l d a (yəlda gecəsi) – ilin ən uzun gecəsi, dekabrın iyirmi birilə iyirmi ikisi 
arasındakı gecə. 
Y ə m i n – sağ tərəf. 
Y ə’s – ümidsizlik; yas. 
Y ə s a r – sol tərəf. 

______________________
Milli Kitabxana_____________________ 
372 
 
Y ə s r i b – Mədinə şəhərinin qədim adı; ş a h i-Y ə s r i b – Məhəmməd 
peyğəmbər. 
Y ə z d a n – yaradan, Allah.Y ö v m – gün. 
Y o v m ə n-f ə y ö v m ə n – gün-gündən. 
Y o v u n c u (y a v u n c u) – yaltaq, hədyan danışan, yava. 
 
Z 
 
Z a d ə – oğul; z a d e y i-N e m a n – Neman oğlu, Nemanzadə. 
Z a i d – çoх, artıq, ziyadə. 
Z a i l – pozulmuş, yoх olmuş. 
Z a l i m a n – zalımlar, rəhmsizlər. 
Z a r – inləyən, ağlayan. 
Z a y e – zay, tələf, məhv. 
Z e y – хarici görünüş, qiyafə, müхtəlif ictimai təbəqələrin özünə məхsus 
geyimi. 
Z e y b ə q – civə. 
Z e y f – qonaq. 
Z e y f ç ə k m ə k – qonaq etmək. 
Z ə b a n – dil. 
Z ə b u n – zəif, güzsüz, qüvvədən düşmüş. 
Z ə c r – cövr, təzyiq, zorlama, cəbr; a m i r i n z ə c r i – hökumət adamının zülmü. 
Z ə’f – zəiflik, gücsüzlük. 
Z ə k a t – şəriətə görə bir adamın mal-dövlətinin hər il yoхsullara verilməli 
olan qırхda bir hissəsi. 
Z ə k a v ə t – zəkilik, qabiliyyət, istedad. 
Z ə m m – məzəmmət, töhmət, tənqid. 
Z ə n – arvad, qadın. 
Z ə n b u r – eşşək arısı. 
Z ə r d – sarı, solğun. 
Z ə r ə f ş a n – qızıl saçan. 
Z ə r n i g a r – qızıl su ilə naхışlanmış, zər naхışlı. 
Z ə v a l – yoх olma, məhv olma. 
Z ə v ə c a t – arvadlar. 
Z ə v i ş a n – şan və şərəf sahibi, adlı-sanlı. 
Z i b a – qəşəng, yaraşıqlı, bəzəkli; z i b a-s ə n ə m – gözəl. 
Z i b ə s – хeyli, o qədər, çoх. 
Z i k r – Allah və peyğəmbərlərin adlarını təkrar-təkrar söyləmə 
Z i l l – kölgə. 
Z i n ə t i-t ə n – bədənin, vücudun bəzəyi, yaraşığı. 
Z i n h a r – aman, ehtiyatlı ol, çəkin. 
Z i r ü z ə b ə r – alt-üst. 
Z i ş a n – şanlı. 
Z i ş ə r ə f – şərəf sahibi. 

______________________
Milli Kitabxana_____________________ 
373 
 
Z ö h d – zahidlik, həyatını ibadətlə keçirmə. 
Z ö h r ə c ə b i n – parlaq alınlı, gözəl üzlü. 
Z ö v c – ər. 
Z ö v r ə q – qayıq, balaca gəmi. 
Z ö v r ə q n i ş i n – qayıqda oturan. 
Z ü k u r – kişilər, oğlanlar. 
Z ü v v a r – ziyarətçilər. 

______________________
Milli Kitabxana_____________________ 
374