«мл т*'1шн» «* иа Alisher Navoiy

ga, jadvali atrofidagi chiziqlar ravshan zulollarga 
o*xehaydi. Bog* dema, balki falak, shunday bir 
falakki, satrlari har tarafga saf-saf bolib tizilgan. 
Uning sahifalari atrofidagi o'nta doiracha marta- 
bada har qaysisi bir lojuvard falakka o'ixshaydi. 
Har juzvi varaqlaridagi so'zlar asli haqiqat, balkim 
barchasi haqdir.
To'rtinchi - payg'ambarimiz ma’shari, har biri 
bir safo bahrining gavhari.
Bu so'zlaming barisi Haq amri va uning tomoni- 
dan man qilingan haqiqatlami bari elga koVguzub 
berdi. Har bir bilimsiz odam hujjat istasa, har 
qaysisiga mo jizot ko'rsatildi. Barcha haqiqiy holat 
ayon boldi, nuqsonlarga, illat, yolg'onlarga ehtiyoj 
qolmadi.
Payg'ambarlar uch qism bolib, awalo, avliyo 
anbiyo guruhi keldi, so'ng Haq rasullari. Ular Al- 
lohning barcha so'zlarini xalqlarga yetkazadilar.

---

So‘ng Haq rasuliga rosix bolib, dini rasul diniga 
nosix bolib, kufr qarshisida har mursal dili bi­
lan mash’al yoritdi. Uning shar’i quyoshi zuhur 
topgach, boshqa mash’alalar ichida nur qolmadi. 
Unga yetganda payg'ambarlar kelishi tugallandi. 
Din uning islomi bolib qoldi, bas vassalam.
Beshinchisi - qiyomat. Hisob kuni, hisob kuni 
dema, azob kuni deyaver. U kuni bolishi uchun 
qiyomat boladi, elga qilganidan nadomat yoziladi, 
yozish uchun qog‘oz sahifalari yetishmay qoladi.
Shimol ahli ichida janjal ko‘tarilib, nomalari 
yuzlaridek qorayib ketadi. To‘g‘ri tarozuning ikki 
boshi bolib, biriga gavhar, biriga tosh solinadi.
Ko'prik ustida xalq tashvishda bolib, biriga qat- 
tiq, biriga oson boladi. Do'zax o^ti cheksiz yonib, 
xsdqni oldirishda ajdaho qatnashadi. Uning yetti 
boshi aylana gumbazdek bolib, yetti og‘zining 
har biri g'ordek keladi. Go*yo yetti do'zax eshigini 
ochib, yetti og‘zidan otlar sochilib, firdavs gul- 
shanida ozuqa m ol bolsa ham, olovlar orasida 
nasim esayotgan bolsa ham o'tish qiyin boladi. 
Uning huri ruhi musawar kabi bolib, qadd-u, 
labi tolii-yu kavsar kabi boladi.
Oltinchisi qadar haqida bolib, oldin yozilgan 
barcha yaxshiliklar-u yomonliklar: may ichib mast 
bolishlar, hammani mast-behush qilish, yiglnlarda 
bolgan barcha yaxshi-yomon voqealar, mastning 
noxush sado tortishi-yu mutribning qilgan dilkash 
navosi, ba’zilar KaЪaga qarab yol olgan bolsa-yu, 
ba’zilar mayxona ichida bazm tuzgan bolsa, biri 
sahroda yarim-yalang‘och uxlab, yana biri vayro- 
nada yashayotgan bolsa, mast mugl^acha - may 
qu
3
ruvchi bola saloh ahlini bevaqt uyg‘otgan bolsa,

---

zohid agar ertalabdan dardnush bolib olib, fosiq 
o'zini xirqa kiyib masxarabozlik qilsa,
Barchasi haq ilmida ma’lum edi,
Lavhayi mahfuzda marqum edi.
Yaxshi amal qilganlar omonlikdan behishtga 
tushishi ham, yomon feli tufayli do‘zaxdan o‘rin 
olishi ham nomalum. Tangriga ming yil sujud 
qilgan odam ham jannatdan о Yin ola olmasa -
foydasi yo‘q. Mug'bachalar dayrda halok qilgan 
saidi abadiy bolsa, ne ajab?
Kimdaki mana shu olti narsaga e’tiqod bor ekan, 
men ham shunday odamlardan talim oldim. U har 
qancha nomasiyah bolsin, g'arqayi daiyoyi gunoh 
bolsa ham, Allohim afviga muyassar bolsa, ne ajab?
Lekin bu dard o^i jonni iztirobga soladi, uning 
ichida qancha-qancha ahli roz kutib ado bolgan. 
Bittasi o‘z holiga motam tutsa, ikkinchisi olam 
tark aylagan. Men tasvirlagan zinalarga kim ye- 
tadi-yu, kim yetmaydi - u hech kimga malum 
emas. Yetmagi ham noaniq, yetishi ham mumkin.
Bu xil tashvish kofir-u mo'min uchun ham 
barobar, har ikkisining ham ko'ngli shu dard bilan 
band, kim to‘q-u, kim och bolsin, shu g‘avg‘odan 
xoli emas. Barcha bir niyatda, Alloh shafqat-ma’ri- 
fatini topmoqda. Topmoq lekin mashaqqatdadir, 
istakda, xohishda, irodadadir.