Mobil aloqa tizimlarida radiouzatish va radio qabul qilish qurilmalari” fani bo’yicha

Amplitudali modulyatsiya
Yuqori chastotali radiosignal (tashuvchi) amplitudasining past chastotali modulyatsiyalovchi signal o‘zgarish qonuniga mos ravishda o‘zgarishi amplituda modulyatsiyasi (AM; inglizcha – amplitude modulation, AM) deb ataladi. Tashuvchi sifatida yuqori chastotali garmonik tebranuvchi signalni olamiz (5.1arasm)

Modulyatsiyalovchi signalni chastotasi Ω ga teng garmonik tebranuvchi signal deb hisoblaymiz (5.1b-rasm)

Odatda w₀ ≫ etib tanlanadi.
(5.2) tashuvchining amplitudasi U₀ modulyatsiyalovchi signal amplitudasi U_n ga mos ravishda o‘zgaradi, ya’ni

bunda,k - proporsionallik koeffitsiyenti.
U holda amplituda bo‘yicha modulyatsiyalangan signal quyidagi ko‘rinishga ega bo‘ladi (5.1d-rasm):

Bunda U₀ - tashuvchi tebranish amplitudasi;
(5.5) ifoda bir ton Ω bilan modulyatsiyalangan amplitudasi modulyatsiyalangan signalning analitik (matematik) ifodasi hisoblanadi. Modulyatsiya koeffitsiyenti deb modulyatsiyalovchi signal amplitudasining tashuvchi tebranish amplitudasiga nisbatiga aytiladi, ya’ni m=U_n/U₀ Uning qiymati modulyatsiyalovchi signal shakli qabul qilish qurilmasi chiqishida buzilmasdan aks ettirilishi uchun 0÷1 oralig‘ida o‘zgarishi kerak, ya’ni 0Agar m > 1 bo‘lsa, bunday modulyatsiya ortiqcha modulyatsiyaga olib keladi, bu holda qabullash qurilmasi amplitudasi modulyatsiyalangan signaldan uning og‘uvchisi u_m(t) ni buzilishlar bilan ajratib oladi, chunki qabullash qurilmasida detektor sifatida tokni faqat bir tomonga o‘tkazish xususiyatiga ega bo‘lgan nochiziqli elementlardan foydalaniladi.



AM signallarni olish usullari
AM signallar odatda yarim o‘tkazgich diod, tranzistor yoki elektron lampalardan NE sifatida foydalanish orqali olinadi.

1. 
   Diodli amplituda modulyatori
   

Bir taktli diodli amplituda modulyatorining sxemasi 5.4-rasmda keltirilgan.

Diod VAXsini ikkinchi darajali ko‘phad bilan approksimatsiya qilamiz, ya’ni

Agar u=u1+u2 NE VAXsining ikkinchi darajali ko‘phad bilan approksimatsiyalangan qismidan tashqariga chiqsa, u holda VAXni uchinchi darajali ko‘phad bilan approksimatsiyalanadi, natijada yana qo‘shimcha spektral tashkil etuvchilar paydo bo‘ladi. Ulardan (w0 ± Ω) chastotali spektr tashkil etuvchilar paralel kontur yuklama o‘tkazish polosasiga tushishi mumkin (agar Ωm ≤ Ωmax bo‘lsa),natijada buzilish paydo bo‘ladi, tashuvchi bir vaqtda Ωm va 2Ωm bilan modulyatsiyalangan bo‘ladi.

2.