Moliya” fanidan O’quv-uslubiy majmua bilim sohalari
Yüklə 4,22 Mb.
|
Teng bo 'lmagan pul oqimlari va doimiy annuitetlar. Ba’zi loyihalar yagona pul oqimi va ba’zilar annuitetlardan iborat bo’lsa ham, ko’pchilik loyihalar bir qancha yillar davomida teng bo’lmagan pul oqimlariga ega bo’ladi. 10-bob ko’chmas mulkka investitsiya qilish masalasini tahlil qiladi va bu holatga tez tez duch keladi. Biz bunda turli pul oqimlariga ega loyihalaming joriy qiymatlariga emas balki, shu loyihadan shakllangan kirim va chiqimlarni o’rganib, loyihaning joriy qiymatini aniqlaymiz. Shunga qaramay, bu yetarli bo’lmaydi chunki har qanday pul oqimining joriy qiymati bugungi dollarda o’lchanadi va uni solishtirsh mumkin bo’ladi, shuningdek, pul kirimlaridan pul chiqimlari ayirib tashlanadi, barcha pul oqimlari bugungi dollarda hisoblanadi. Masalan, biz quyidagi pul
oqimlarining joriy с iymatlarini aniqlamoqchi bo’lsak: Diskont stavka 6% belgilansa, diksontlangan pul oqimlarini joriy davrga keltirishimiz mumkin va umumiy qiymatini musbat pul oqimlarini qo’shish va manfiy pul oqimlarini ayirish orqali hisoblaymiz. Shuningdek, masalaga 4-yildan 10-yilga qadar $500 annuitetni qo’shsak, u yanada qiyinlashadi. Buni moslashtirish uchun annuitetni 4 yil boshiga diskontlaymiz (yoki ohiriga) va o’sha davr joriy qiymatini aniqlaymiz. So’ngra yagona pul oqimini (7-yillik annuitetning joriy qiymati) joriy davrga keltirib olamiz. Natijada u ikki marta diskontlanadi, birinchisi 3 davr ohiriga keltiriladi, so’ng joriy davrga ketiriladi. Bu 5 jadvalda grafik jihatdan ko’rsatilgan va 6 jadvalda raqamlarda ifodalangan. Shunday qilib, teng bo’lmagan pul oqimlarining joriy qiymati 2185.69 dollarga teng. 15.3-jadval Teng bo’lmagan 6% da diskontlanadigan 1 annuitetli joriy qiymatga keltiriladigan pul oqimlarining qiymatini aniqlash
Yodda tuting, investitsiyadan pul oqimlari joriy qiymatga qaytarilayotganida ular loyihaning jami joriy qiymatlarini qo’shish yoki ayirish orqali hisoblanadi. Doimiy annuitet doimiy davom etadigan annuitet hisoblanib, har yili investitsiya uchun bir xil summa to’lab boriladi. Masalan, doimiy annuitet imtiyozli aksiya hisoblanib noma’lum muddatga qadar bir xil dividendlar to’lab boriladi. Doimiy annuitetning joriy qiymatini aniqlash juda ham oson; biz o’zgarmas pul oqimlarini diskont stavkaga bo’lamiz. Masalan, $100 doimiy annuiteti joriy davrga 5 foiz bilan diskontlansa, $100/0.05 = $2000. Shuday qilib, doimiy annuitetning joriy qiymati PP PV = — (9) Г 4 y Bu yerda PV = doimiy annuitetning joriy qiymati PP = annuitet ta’minlaydigan o’zgarmas dollar qiymati r = yillik foiz (diskont) stavka. 15.4-jadval Pulning vaqt bo’yicha qiymati tenglamalari jami
mavzu. Inson hayotida moliyaviy rejalashtirish Reja: 1. Moliyaviy prognoz Rentabellikning va dividend siyosatining IMEga ko‘rsatadigan ta’siri tahlili Naqd pul byudjetini tuzish va undan foydalanish Moliyaviy prognoz. Moliyaviy prognoz korxonaning kelajakdagi moliyaviy talablarini baholashga harakat qilish jarayonidir. Ushbu moliyaviy talablarni baholashdagi asosiy bosqichlar quyidagilar: qadam. Rejalashtirilgan muddatda korxonaning foyda va chiqimlarini tasvirlash; qadam. Joriy va asosiy aktivlarda, prognoz qilinayotgan sotuv darajasini qo‘llab turish uchun kerak bo‘ladigan investitsiya darajasini baholash; qadam. O‘z aktivlarini moliyalashtirish uchun kerak bo‘lgan, butun rejalashtirilgan muddatdagi korxonaning moliyaviy talablarini aniqlash; Sotuvlar prognozi. Sotuvlar prognozi korxonaning rejalashtirish jarayonidagi asosiy ko‘rsatkich hisoblanadi. Ushbu ko‘rsatkich odatda bir necha manbalardan olingan ma’lumotlardan kelib chiqadi. Kelgusi yil uchun sotuvlar darajasi prognozi eng kamida kelayotgan yilda ro‘y berishi kutilayotgan o‘tmishdagi har qanday trend va ushbu tendensiyaga sezilarli darajada ta’sir ko‘rsata olishi mumkin bo‘lgan har qanday hodisalarning ta’sirini o‘z ichiga oladi.Reklama kampaniyasining tashabbusi yoki narxlash siyosatini o‘zgartirilishi ikkinchisi uchun misol bo‘la oladi. Moliyaviy o‘zgaruvchilarni prognoz qilish. Odatiy moliyaviy prognoz sotuvlar prognozi,berilgan hisobotlarni hisobga olgan xolda, uni ta’sirini korxonaning turli xil chiqimlari, aktivlari va majburiyatlarida aks ettiradi. Ushbu aks ettirishni amalga oshirish uchun ishlatiladigan eng keng tarqalgan metod bu sotuvlar darajasi foizi metodi. Moliyaviy prognozlashning sotuvlar darajasi foizi metodi Ishlatiladigan foiz miqdori eng oxirgi moliyaviy hisobotga asosan joriy sotuvlar foizidan, bir necha yillar uchun hisoblangan o‘rtacha miqdordan, tahlilchining fikridan, yoki ushbu manbalarning jamlanmasidan kelib chiqadi/ jadvalda Drew Inc. kompaniyasi uchun moliyaviy prognozda sotuvlar darajasi foizi metodi qo‘llanilgan to‘liq misol keltirilgan.Ushbu misolda korxonaning buxgalterlik hisobidagi har bir o‘zgarib turuvchi ko‘rsatkich 2013- yilgi sotuvlarning ($10 million) foizi sifatida keltirilgan.2014-yilda aks ettirilishi rejalashtirilayotgan muddat uchun balansdagi har bir element foizni $12 million ga ko‘paytirish orqali hisoblanadi. Ushbu metod korxonaning kelajakdagi moliyaviy talablarini baholashda nisbatan arzon va ishlatishda oson bo‘lgan yo‘l taklif qiladi. Eslatib o‘tish kerakki, 1-jadvaldagi misolda joriy va asosiy aktivlar sotuv darajasiga qarab o‘zgarib turadi. Buning ma’nosi, korxona prognoz qilinayotgan sotuv hajmini oshiraoladigan ishlab chiqarish quvvatiga ega emas.Ya’ni, agar sotuvlar $1 ga oshsa, asosiy aktivlar $0.40 ga yoki aks ettirilgan sotuv darajasi o‘sishining 40% iga oshadi. Agar hozirda korxona aks ettirilgan sotuv darajasini ushlab tura oladigan darajada asosiy aktivlarga ega bo‘lganda edi, aktivlar sotuvlar darajasi foizi o‘zgarmas edi vaprognoz etilayotgan muddatda o‘zgarmay turishi aks ettirilar edi. Bundan tashqari, e’tiborga olish kerak bo‘lgan jihat: kreditorlik qarzlari va hisoblangan chiqimlar sotuvlar darajasiga qarab o‘zgarishi mumkin bo‘lgan yagona majburiyatlardir. Ushbu ikkita majburiyatlarning haqli ravishda, korxonaning sotuv ko‘rsatkichlariga qarab oshishi yoki kamayishini kutish mumkin.. Chunki ushbu ikki joriy majburiyatlar kategoriyasi odatda to‘g‘ridan to‘g‘ri sotuv darajasiga bo‘gliq ravishda o‘zgaradi, ko‘pincha ular o‘z-o‘zidan (spontan) moliyalashtirish manbalari bilan bog‘lanadi. O‘z o‘zidan moliyalashtirishga korxonaning kunlik faoliyati tufayli o‘z o‘zidan yuzaga keladigan savdo kreditlari va boshqa kreditorlik qarzlari kiradi. Ishchi kapitalni boshqarishni o‘rganadigan 15-bobda, moliyalashtirishning ushbu shakli haqida ko‘proq ma’lumot berilgan.To‘lanadigan veksellar, uzoq muddatli qarzlar, oddiy aksiyalar, va to‘langan kapital kabilar korxonaning sotuvlari darajasi o‘zgarishiga to‘g‘ridan to‘g‘ri bog‘liq emas. Ushbu moliyalashtirish manbalari, diskret moliyalashtirish deb ataladi, va ular har gal mablag ‘ jalb etilganda korxona boshqaruvchilari tomonidan aniq qaror talab qiladi. Misol uchun banknota, muzokaralar olib borilishini va moliylashtirish sharoitlari bayon etilgan kelishuv imzolanishini talab qiladi. Nihoyat, taqsimlanmagan foyda ko‘rsatkichi rejalashtirilgan sotuv hajmiga bog‘liq ravishda o‘zgaradi. Taqsimlanmagan foyda ko‘rsatkichining kutilayotgan o‘zgarishi soliqlar to‘langandan keyingi taxminiy foyda (aks ettirilgan sof foyda) ya’ni sotuv hajmining 5%idan ($ 600,000) oddiy aksiyalarning dividendlarini($ 300,000) ayirmasiga ga teng. jadvalda keltirilgan Drew Inc. misolida, korxonaning sotuv hajmi $10milliondan $12milliongacha o‘zgarishini taxmin qildik, va bu o‘z navbatida korxonaning umumiy aktivlarga ehtiyojini $7.2 milliongacha oshishiga sabab bo‘ldi. Ushbu aktivlar $4,9 million miqdorida mavjud majburiyatlar va tabiy majburiyatlar orqali; $1.8 million miqdorida tasischilar mablag‘lari orqali, qo‘shimcha $300,000 miqdoridagi kelgusi yildagi sotuvlarning taqsimlanmagan foydasini o‘z ichiga oladi; va nihoyat, $500,000 miqdoridagi diskret moliyalashtirish orqali moliyalashtiriladi; ushbu mablag‘lar to‘lanadigan veks ellar nashr qilish, obligatsiyalarni sotish, aksiyalar emissiyasini taklif qilishlar orqali, yoki ushbu manbalarning kombinatsiyasi orqali olinishi mumkin. 16.1-jadval Drew Inc.ning 2014 yil uchun moliyaviy ehtiyojlarini prognoz qilishda savdolar foizi metodidan foydalanish Yakunida, biz korxonaning ixtiyoriy moliyalashtirish ehtiyojlarini (IME) moliyaviy prognozda sotuvlar hajmi foizi metodini ishlatgan holda baholab, ushbu to‘rt qismga bo‘lamiz: qism: Korxonaning sotuv darajasiga to‘g‘ridan to‘g‘ri bog‘liq bo‘lgan har bir aktiv va passiv hisoblarning ko‘rinishini joriy yildagi sotuv hajmining foizi ко ‘ rinishiga о ‘ zgartirish. qism: Buxgalterlik hisobotidagi har bir aktiv va passiv hisob ko‘rsatkichlarini uning sotuv hajmidagi foizini aks ettirilgan sotuvga ko‘paytirish orqali tasvirlash, yoki hisob sotuv darajasiga bog‘liq bo‘lmagan hollarda hisob balansini o‘zgarishlarsiz qoldirish. ^ qism: Korxonaning operatsiyalarini moliyalashtirishda yordam berish uchun taqsimlanmagan foydaga qo‘shimchalarni aks ettirish. Ushbu ko‘rsatkich berilgan muddatdagi aks ettirilgan sof foydadan rejalashtirilgan umumiy aksiyalarning dividendini ayirishdan kelib chiqadi. qism: Korxonaning IME aks ettirilgan umumiy aktivlar ayrilgan aks ettirilgan majburiyatlar va ustav fondi. ^ ^ Rentabellikning va dividend siyosatining IMEga ko‘rsatadigan ta’siri tahlili Ixtiyoriy moliyalashtirish ehtiyoji (IME)ni tasvirlab, biz aks ettirilgan moliyaviy talablarimizni asosiy o‘zgaruvchilarga qanchalik bog‘liqligini tezgina bilib olamiz. Masalan, oldingi misolda keltirilgan ma’lumotlarga asoslanib, sof foyda marjasi (SFM) 1%ga, 5%ga, va 10%ga tengbo‘lgan holatlarni dividend to‘lovlari ko‘rsatkichi 30%, 50% hamda 70% bo‘lgan holatlar bilan birga birikmasi orqali ta’siri quyidagicha bo‘lishini ko‘ramiz: Turli sof foyda marjalari va dividend to‘lovlari uchun kerak bo‘lgan ihtiyoriy moliyalashtirish.
Agar ushbu SFM korxonaning boshidan o‘tkazishi mumkin bo‘lgan qiymatlar diapazonining oqilona baholanishi bo‘lsa, va korxona dividend to‘lovlarini 30%dan 70%gacha o‘zgarishini qabul qilsa, unda biz korxonaning moliyaviy talablarini $40,000 dan $764,000 gacha baholay olamiz. SFM qancha kichik bo‘lsa, shuncha ko‘proq moliyalashtirish talab qiladi.Shuningdek, boshqa ko‘rsatkichlar o‘zgarmagan holda, dividend to‘lovlari foizi qancha ko‘p bo‘lsa, shuncha ko‘p ihtiyoriy moliyalashtirishga talabni oshiradi.Ushbu holat, katta dividend to‘laydigan korxona kamroq daromadga ega bo‘lishidan kelib chiqadi. Sotuv ko‘rsatkichlari oshirilishining korxona IMEga ta’siri tahlili. jadvalda biz kelgusi yilda sotuv hajmi $10milliondan $12millonga ko‘tarilishi kutilayotgan Drew Inc. uchun IMEni tahlil qildik.Eslatib o‘tamiz, sotuv hajmining 20% ga ko‘tarilishini ehtimoli, korxonaning moliyalashtirishga bo‘lgan ehtiyojini $500,000 ga oshirdi. Biz korxonaning qo‘shimcha moliyaviy ehtiyojini IME deb takidladik, chunki ushbu barcha mablag‘lar bank kreditlari yoki yangi aksiya emissiyalari kabi manbalardan olinishi kerak, va ular o‘z navbatida manba tanlashda boshqaruvchilar o‘z ihtiyoriga qarab ish tutishlarini talab qiladi. Ushbu bo‘limda biz korxonaning IME har xil kutilayotgan sotuv ko‘rsatkichlarida o‘sishga qarab o‘zgarishini o‘rganib chiqishni xoxlaymiz. jadvalda keltirilgan moliyaviy prognoz 16.2-jadvalda to‘liqroq ko‘rib chiqilgan. Xususan, biz 1- jadvaldagi asosiy taxmin va prognoz qilish metodlarini ishlatamiz, va ularni 0%, 20% va 40% savdo ko‘rsatkichlari oshishida qo‘llaymiz. Ushbu sotuv ko‘rsatkichlarining o‘sishi uchun IME ($250,000) dan $1,250,000 gacha o‘zgaradi.IME manfiy bo‘lgan hollarda, korxona prognoz qilingan sotuv hajmini yuzaga keltirishni moliyalashtirish uchun keragidan ortiqroq mablag‘ga ega bo‘ladi.Xuddi shunday, IME musbat bo‘lgan holatda, korxona qarz olish yoki aksiya emissiya qilish yo‘li bilan qo‘shimcha mablag‘ jalb etishi kerak bo‘ladi. rasm. Korxonaning sotuv ko‘rsatkichlari oshishi va ixtiyoriy moliyalashtirishga ehtiyoji 16.2-jadval Yüklə 4,22 Mb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||