Moliya” fanidan O’quv-uslubiy majmua bilim sohalari

R=R + U =R+m+e
-R_ +pi *F1 +p YaMM *FyaMM+Br*Fr+ e
ksiyaning inflyatsiya betasini ifdalash uchun simvol p_l dan, F_YaMM danYaIM beta uchun va B_r dan foiz stavka betadan foydalandik. Tenglikda, F kutilmagan hodisani ifodalaydi ehtimol u inflyatsiya, YaMM yoki foiz stavkalari bo'lishi mumkin.
Misol orqali kutilmagan voqea hodisalarni kutilgan daromadga yig’indisi umummiy daromad R berilgan aksiyalarga teng ekanligini ko’rib chiqamiz. Yanada aniqroq qilish uchun, daromad gorizon yilidan ko’proq yoki 1 oydan deb tasavvur qilaylik. Tasavvur qiling yil boshida inflyatsiya 5 % bo’lishi kutilyapdi, Yalpi Milliy Mahsulot (YaMM) 2 % ga o’sishi kutilyapdi va foiz stavkasi o’zgarishi kutilmayapdi. Tassavur qiling aksiyalarda bizar izlayotgan betalar qo’ydagicha:
Pi = 2
PyaMM = ¹ Pr =-1,8
Betaning kattaligi aksiyalar daromadiga tizimli riskning qanchalik katta ta’sir qilishini ko’rsatadi. Beta +1 aksiyalar daromadining ko’tarilishi yoki
Biz bu yerda a tushushini birma-bir tizimli omillar bilan ko’rsatadi. Bizning misolda YaMM aksiyalardagi beta 1 ga tengligi sababli kutulmagan voqea hodisalar natijasida YaMM 1 % ga o’zgarishi daromadning 1 % ga oshishiga olib keladi. Agar YaMM beta - 2 ga teng bo’lganda, daromad 2 % ga pasaygan bo’ladi.
Tasavvur qiling yil davomida qo’yidagi voqealar sodir bo’ldi: inflyatsiya 7 % ga o’sdi, YaMM faqatgina 1 % ga ko’tarildi va foiz stavkasi 2 foizga pasaytirildi. Biz komapaniyada bir qancha yaxshi yangi o’zgarishlarni ko’rdik, ehtimol kompanianing yangi biznes strategiyasi tezlik bilan omad keltirgandir shunday qilib kompaniyaning daromadining 5 % o’sishiga olib keldi. Boshqacha qilib aytganda:
g = 5 %
Keling, aksiyadan yil davomida tushgan daromad haqidagi barcha ma'lumotlarni yig'ib chiqamiz.
Birinchidan, biz tizimli omillarda bo'lib o'tgan yangiliklarni yoki kutilmagan o’zgarishlarni aniqlashimiz kerak. Bizning ma'lumotlardan shuni bilamizki: Kutilayotgan inflyatsiya = 5%
Kutilayotgan YaMM o’zgarishi = 2% va:
Foiz stavkasidagi kutilayotgan o’zgarishlar = 0%
Bozorda kutilmagan voqea hodisalar natijasida haqiqiy o’zgarishlar va kutilyotgan o’zgarishlar o’rtasidagi farq
F₁ = Kutilmagan voqea hodisalar natijasida inflyatisya o’zgarishi = Haqiqiy inflyatsiya - Kutilayotgan inflatsiya = 7 % - 5 %
= 2 %
Shunga o’xshash:
F_YaMM = Kutilmagan voqea hodisalar natijasida YaMM o’zgarishi = Haqiqiy YaMM - Kutilayotgan YaMM = 1 % - 2 %
= -1 %
va:
F_r = Kutilmagan voqea hodisalar natijasida foiz stavkasi o’zgarishi = Haqiqiy foiz stavkasi - Kutilayotgan foiz stavkasi = - 2 % - 0 %
= - 2 %
Aksiyalar daromadining tizimli riskga umummiy ta’siri, qo’yidagicha hisoblanadi:
m = Daromadning tizimli riskdagi qismi
= * Fi+ @YaMM*^FYaMM + fir*^Fr = [2 * 2 %] + [1*(-1 %)] + [(-1,8)*(-2%)]
= 6,6 %
Aksiyalarning umummiy riskli qismining tizimsiz risk qismiga bog’liqligi: