“moliya” fanidan O’quv-uslubiy qo'llanma bilim sohalari



Yüklə 3,16 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə150/202
tarix21.10.2023
ölçüsü3,16 Mb.
#158949
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   202
Moliya UMK

Tranzaksion xarajatlar.
Kompaniya ma’lum turdagi qimmatli qog‘ozlarni 
emissiya qilish uchun fondlar shakllantirganda yuzaga keluvchi xarajatlar shu 
turdagi xarajatlarni tashkil etadi. B
unday turdagi xarajatlar tranzaksion xarajatlar 
deb ham ataladi. Masalan, firma har bir aksiyani 25 dollardan sotadigan bo‘lsa, 
bunda har bir aksiya uchun qo‘shimcha 5 dollardan tranzaksion xarajat qiladi va 
kapital bahosi qo‘shimcha qilingan xarajat summasiga ham o‘sadi. Faraz qilaylik, 
investorning so‘ralgan qaytim stavkasi har bir 25 dollarlik aksiya uchun 15% ni 
tashkil etsa, u holda 0.15*$25=$3.75 investor uchun so‘ralgan daromad darajasini 
ifodalaydi. Shunga qaramay, firmada investitsiya uchun 20 dollar mavjud bo‘lsa, 
kapital bahosi (
k
) bo‘yicha qaytim stavkasi sof 20 dollardan hisobga olinadi va 
3.75 dollar daromad keltira oladi: $20
k
=$25*0.15=$3.75
k
=
=0.1875 yoki 18.75% 
Biz yuqoridagi misolga kapitalning individual manbalari bahosini 
muhokama qilganda alohida to‘xtalib o‘tamiz. 
Kompaniyaning 
moliyaviy siyosati
– kompaniyaning boshqaruv qarorlarni 
moliyalashtirishga qaratilgan va fondlarning ishlatilishi bilan bog‘liq bo‘lgan 
kompleks siyosati bo‘lib
, qarz va ulushli moliyalashtirish manbalaridan 
foydalanishga qaratiladi. Kompaniya foydalanadigan qarz va ulushli kapitallar 
nisbati firmaning kapital bahosiga bevosita ta’sir ko‘rsatadi. Shunga qaramay, bu 
bobda kompaniya qarz va ulushli manbalar nisbatiga qat’iy moliyaviy siyosat 
qo‘llaydi deb hisoblaymiz. Qarz va ulushli moliyalashtirish haqida 12-bobda 
batafsil to‘xtalib o‘tamiz.
2.
 
Aktivlarni baholashning asosiy jarayoni
109
 
 
 
Baholash jarayoni quyidagicha tasvirlanishi mumkin: kutilgan pul oqimlari 
investor talab etgan qaytim darajasida joriy davrga diskontlash orqali joriy 
qiymatini hisoblab aktivga qiymat belgilash. Investorning talab etilgan qaytim 
darajasi, 
r
, foiz stafkaning risksiz darajasi orqali aniqlanadi va investor kutadigan 
risk mukofoti zarur kompensatsiya hisoblanadi. Natijada baholashning asosiy 
modeli matematik jihatdan quyidagicha bo’ladi: 
109
Arthur J. Keown, John D. Martin, J. William Petty, Foundations of Finance, Global Edition, 8/E, Pearson, 
2014, p. 228 – 229


176 
(1a) 
Yoki belgilar bilan quyidagicha 
V = 
(1b) 
Bu yerda 
V =
1 yildan n yilga qadar 
kelgusi yillik daromad keltiruvchi pul 
oqimlarining ichki qiymat yoki joriy qiymati 
= t vaqtda olinadigan naqd pul 
r
= investorning talab etilgan qaytim darajasi 
(1) tenglamadan foydalanganda baholashning asosiy bosqichlari quyidagilar: 

Yüklə 3,16 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   202




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin