Moliyaviy tahlil

Jarima miqdori
Bir yilda mahsulot (ish, xizmat)lar sotishdan olingan yalpi tushum miqdori (QQS bilan birga)
Eng kam oylik ish haqi miqdorining 100 baravari	Eng kam oylik ish haqi miqdorining 500 baravarigacha
Eng kam oylik ish haqi miqdorining 300 baravari	500 baravaridan 15 ming baravarigacha
Eng kam oylik ish haqi miqdorining 500 baravari	15 ming baravaridan ortiq

Jarima summasini hisoblash uchun jarima solish to’g’risida qaror chiqarilgan sanadagi eng kam oylik ish haqi miqdori asos qilib olinadi.

Byudjetdan tashqari va xayriya jamg’armalarining amaldagi tushumlari (a’zolik badallarini ham qo’shgan holda) jarima hisoblashda asos bo’ladigan yalpi tushum hisoblanadi.

Xo’jalik yurituvchi sub’ektlar jarima solish to’g’risidagi qaror ustidan qonun hujjatlarida belgilangan tartibda shikoyat qilishlari mumkin.

• 
  
  Tashabbus tarzidagi (ixtiyoriy) auditorlik tekshiruvi
  

“Auditorlik faoliyati to’g’risida”gi qonunning 11-moddasiga muvofiq; “Tashabbus tarzidagi auditorlik tekshiruvi xo’jalik yurituvchi sub’ektning yoki boshqa auditorlik tekshiruvi buyurtmachilarining qaroriga binoan, qonun hujjatlarida nazarda tutilgan tartibda o’tkazilishi mumkin.

Tashabbus tarzidagi auditorlik tekshiruvining predmeti, muddatlari va boshqa shartlari auditorlik tekshiruvining buyurtmachisi bilan auditorlik tashkilotlari o’rtasida tuziladigan auditorlik tekshiruvini o’tkazish to’g’risidagi shartnomada belgilab qo’yiladi”.
Tashabbus tarzidagi (ixtiyoriy) auditorlik tekshiruvi odatda xo’jalik yurituvchi sub’ektning qaroriga ko’ra o’tkaziladi. Tashabbus tarzidagi auditorlik tekshiruvi o’tkazishda xo’jalik yurituvchi sub’ekti o’z oldiga asosan quyidagilarni maqsad qilib qo’yishi mumkin:
- buxgalteriya hisobini tashkil etishning amaldagi qonunchilikka muvofiqligini aniqlash;
- butun buxgalteriya hisobi tizimini yoki uning ayrim bo’limlarining ahvolini nazorat va tahlil qilish;
- buxgalteriya hisobi bo’yicha ish yuritishni tashkil etish;
- buxgalteriya hisobini tashkil etish, yuritish va hisobot tuzish ishlarining me’yoriy ta’minlanganligini aniqlash;
- hisobni kompyuterlashtirishda qo’llaniladigan vosita va uslublarni baholash;
- soliq qonunchiligiga rioya qilinishi va soliqqa tortishga doir hisob-kitoblar ahvolini tekshirish va h. k..
Tashabbus tarzidagi auditorlik tekshiruvi har xil sabablarga ko’ra o’tkazilishi mumkin. Birinchidan, xususiylashtirilgan va aksiyadorlik jamiyatlariga aylantirilgan xo’jalik yurituvchi sub’ektlari maxsus idoraviy davlat nazorat organlari tomonidan tekshirilishi barham topganligi bois o’tkaziladi. Ikkinchidan, mulk egalari, investorlar va aksiyadorlarning xo’jalik yurituvchi sub’ektlari moliya-xo’jalik faoliyatining ahvoli to’g’risidagi xolis axborotlarni talab qilishlari maqsadida tekshirilishi mumkin. Uchinchidan, iqtisodiyotning erkinlashtirilishi va islohotlarning chuqurlashtirilishi munosabati bilan me’yoriy hujjatlarning tez-tez o’zgarib turishi va yangilarining qabul qilinishi va h.k..
Yuqoridagi muammolar bilan to’qnashayotgan xo’jalik yurituvchi sub’ektlarda malakali auditorlik xizmatlariga ehtiyoj kuchayib, ularning rahbarlari mustaqil auditorlik tashkilotlariga yordam so’rab murojaat qilmoqdalar. Majburiy auditorlik tekshiruvi to’liq (kompleks) o’tkaziladi. Tashabbus tarzidagi ya’ni ixtiyoriy audit esa to’liq yoki qisman o’tkazilishi mumkin. Shuningdek, tashabbus tarzidagi auditda tekshiruvlar chuqurligi ham har xil bo’ladi.

•