#Moodule course 2✅ Subject- metrologiya

St’yudent koeffitsiyenti qanday tanlanadi
? o’lchashlar soni va qabul qilingan ishonchli 
ehtimollik qiymati boyicha maxsus jadvaldan olinadi 
O’lchash asboblarining ishonchliligi
– uni belgilangan ko’rsatkichlarini vaqt mobaynida 
saqlash xususiyatini bildiradi. 
O’lchash natijalarini qayta ishlashdan maqsad nima
?o’lchanayotgan kattalikni haqiqiy 
qiymatini aniqlash, uni kattalikning chinakam qiymatiga
O’lchash vositasining ishonchliligi deganda nimani tushunasiz
? O’lchash vositasining 
ma’lum o’lchash sharoitida, belgilangan vaqt mobaynida
O’lchashlar birliligini ta’minlash mexanizmi nima
? Metrologik tekshiruv va nazorat 
O’lchov vositasi
–metrologik tavsflari meyorlangan (MTM) 
O’lchov deb,
- kattalikning aniq bir qiymatini hosil qiladigan saqlaydigan olchov vositasi 
Metrologiya 9-test 
“Muvofiqlik belgisi” nima? 
Mahsulot yoki xizmat standartga yoki boshqa me`yoriy hujjat talablariga mosligini ko‘rsatuvchi, 
o‘rnatilgan tartibda tasdiqlangan, mahsulotni markalash yoki xizmat hujjatlarida ko‘rsatilgan 
belgi tushuniladi 
Milliy standart nima? 
Bu standartlashtirish bilan shug‘ullanadigan milliy idora tomonidan qabul qilingan va 
istemolchilarning keng doirasiga yaroqli bo‘lgan standartdir 
“Texnik jixatdan tartibga solish qonuni” qachon qabul qilingan? 
2009 yil 

---

Metrologiya sohasidagi qanday hujjatlar O‘zbekiston O‘DT me`yoriy hujjatlar majmuiga kiradi? 
O‘zstandart tomonidan joriy qilingan halqaro, davlatlararo va milliy me`yoriy hujjatlar 
Standartlashtirish deb nimaga aytiladi? 
bu mavjud va bo‘lajak masalalarga nisbatan umumiy va ko‘p marotaba tadbiq etiladigan 
talablarni belgilash orqali ma`lum sohada eng maqbul darajada tartiblashtirishga yo‘naltirilgan 
ilmiy-texnikaviy faoliyatdir 
Asbobning xususiy energii sarfi nima va nimaga bog‘liq? 
Bu asbobning zanjirdan iste`mol qiluvchi quvvati bo‘lib, o‘lchash asbobining tizimiga va 
konstruktiv ishlanishiga bog‘liq 
Ishonchlilik deganda nimani tushunasiz? 
Ishonchlilik – o‘lchash natijalariga ishonch darajasini belgilovchi mezon (kriteriya) hisoblanadi. 
O‘lchash deb nimaga aytiladi? 
O‘lchash deganda shunday aniqlash, anglash jarayoni tushuniladiki, unda biror noma`lum 
kattalik fizik eksperiment yordamida uning solishtirish asosi uchun qabul qilingan qiymati bilan 
o‘zaro solishtiriladi. 
Yo’qotilmagan muntazam hatolik deganda – 
hisoblash va muntazam hatoliklar ta’siriga tuzatma kiritish hatoliklariga yoki kichikligi uchun 
tuzatma kiritilmagan muntazam hatolikka oid o’lchashlar natijasi hatoligining tashkil etuvchisi. 
O’lchashning tasodifiy hatoligi deganda – 
bir kattalikning o’zini bir xil puxtalik bilan takror o’lchashlarda tasodifan o’zgaradigan, o’lchash 
natijasi hatoligining tashkil etuvchisi. 
Texnik reglament qanday turlarga bo‘linadi? 
Umumiy va maxsus texnik reglament 

---

“Muvofiqlik bayonoti” nima? 
Etkazib beruvchining mahsulot, jarayon va xizmatlarning aniq bir standartga yoki boshqa 
xujjatga to‘la-to‘kis muvofiqlik haqida butun ma`suliyatini o‘z ustiga olganligini bayon etishiga 
aytiladi 
“Standart” so‘zi qanday ma`noni bildiradi? 
Eng maqbul darajada tartiblashtirilgan texnikaviy shart 
“O‘zstandart”ni qayta nomlanganligi to‘g‘risidagi VM qarorini ko‘rsating? 
№342 03.10.2002 
Texnikaviy shartlarni yaratish necha bosqichdan iborat ? 
4 bosqich 
Texnik jihatdan tartibga solishning maqsadi nima? 
Mahsulot, ishlar va xizmatlarni xavfsizligiga qo‘yiladigan majburiy talablarni o‘rnatish, qo‘llash 
va amalga oshirish 
Standartlarni ishlab chiqish qanday bosqichlardan iborat? 
Zaruriyat tug‘ilganda standartni ishlab chiqishda texnikaviy topshiriq ishlab chiqiladi va 
tasdiqlanadi, standart loyihasini ishlab chiqish (birinchi tahriri) va uni fikr mulohazalar olish 
uchun yuborish, fikr - mulohazalar ustida ishlash, standart loyihasini (oxirgi tahririni) ishlab 
chiqish, kelishish va tasdiqlashga taqdim etish, standartni tasdiqlash va davlat ro‘yxatidan 
o‘tkazish. 
“Texnik jixatdan tartibga solish”ning maqsadi? 
O‘zbekiston Respublikasida qabul qilingan qonunlarni Butun jahon savdo tashkiloti 
kelishuvlarining talablariga muvofiqlashtirish 
Standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlashtirish bo‘yicha davlatlararo kengash (MGS)- 
qachon tashkil topgan? 
1992 yilda 
Standart namuna deb, – 

---

modda, materiallarning xossalari va xususiyatlarini tavsiflovchi kattaliklarni hosil qilish uchun 
xizmat qiladigan o‘lchov sanaladi. 
Chinakam qiymat (Asl qiymat) – 
Uni aniq o‘lchash mumkin bo‘lmagani sababli haqiqiy qiymat bilan almashtiriladi. 
Muvofiqlik sertifikati nima? 
Mahsulotni o‘rnatilgan talablarga mosligini tasdiqlash uchun sertifikatlashtirish tizimi qoidalari 
asosida berilgan hujjat 
Qaysi standart halqaro toifaga mansub? 
ISO 9001 
Ko‘rsatkichlarda qaytaruvchanlik nima bilan tavsiflanadi? 
O‘lchash natijalarining o‘rtacha kvadratiik og‘ishi bilan. 
Respublikada Standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlashtirish bo’yicha ishlarni qaysi 
tashkilot muvofiqlashtirib turadi? 
"O‘zstandart" agentligi 
To‘g‘rilik deganda nimani tushunasiz? 
O‘lchash natijalaridagi muntazam xatoliklarning nolga yaqinliligini bildiruvchi sifat mezoni. 
Ishonchlilik deganda nimani tushunasiz? 
Ishonchlilik – o‘lchash natijalariga ishonch darajasini belgilovchi mezon (kriteriya) hisoblanadi. 
Standartlash va o‘lchash vositalari davlat nazorati qaysi tashkilotlar tomonidan amalga 
oshiriladi? 
O‘zstandart» agentligi tomonidan 
O‘zbekiston davlat standart namunalari qanday belgilanadi? 
O’zDSt XXXX:XXXX 

---