Моррининг сешанба дарслари
Toʻqqizinchi seshanba: mehr barhayot qolishi toʻgʻrisida
Yüklə 1 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Toʻqqizinchi seshanba: mehr barhayot qolishi toʻgʻrisida
suhbatlashamiz “Har tun uyquga ketganimda, oʻlaman. Ertasi kuni tongda uygʻonganimda esa, qayta tugʻilaman”. Mahatma Gandi. Daraxtlar bargi sargʻayib, Gʻarbiy Nyuton shaharchasi oralab oʻtgan yoʻl oltin va zang tusini olayotgan palla. Detroytda kasaba uyushmasi va nashri yotlar oʻrtasidagi mojaro boshi berk koʻchaga kirib qolgan, tomonlar bir-birini murosa qilishdan bosh tortayotganlikda ayblash bilan ovora. Televideniye orqali uzatilayotgan xabarlar esa undan battar yurakni ezadi. Kentukki qishloqlaridan birida uch erkak qabrtosh boʻlaklarini koʻprikdan pastga uloqtirib, koʻprik tagidan oʻtayotgan mashinaning old oynasini sindirgan, mashinada oilasi bilan ziyoratga ketayotgan oʻsmir qiz esa voqea joyida vafot etgan. Kaliforniyada O. J. Simpsonning sud ishi yakuniga yetay deb qolgan va butun aholining fikr-u xayoli shu ishga qaratilgandi. Hattoki aeroportlarda ham zallarga oʻrnatilgan televizorlar CNN kanaliga toʻgʻrilangan boʻlib, to parvozingizga chiqish uchun yoʻlakdan kirib ketguningizcha O.J. Simpsonning ishiga taalluql i yangiliklardan boxabar boʻlishingiz mumkin edi. Ukamning holini soʻrash uchun bir necha marta Ispaniyaga qoʻngʻiroq qildim. Chindan ham u bilan suhbatlashishni juda xohlashimni, soʻnggi paytlarda munosabatlarimiz haqida koʻp oʻylayotganimni aytib, telefon avtojavobbergichida xabarlar qoldirdim. Bir necha hafta oʻtib, ukamdan ishlari joyida ekani, lekin xastaligi haqida umuman gaplashishni istamasligi va bundan afsusdaligi aytilgan qisqa xabar oldim. Keksa professorimni esa xastalik toʻgʻrisidagi suhbatlar emas, balki Mich Elbom. Morrining seshanba darslari www.ziyouz.com kutubxonasi 98 xastalikning oʻzi domiga tortib ketayotgandi. Oxirgi tashrifimdan beri hamshira uning olatiga peshobni naycha orqali tortib olib, kursi poyida turgan plastik qopga boʻshatuvchi kateter oʻrnatibdi. Uning oyoqlarini muntazam toʻgʻrilab turish zarur edi (ALSning shafqatsiz hazillaridan biri – professor oyoqlarini qimirlata olmasa-da, hali ham ogʻriq his qilardi), chunki oyoqlar penoplast toʻshamadan aynan maʼlum dyuymga osilib turmasa, kimdir ularga sanchqi tiqib olayotgandek azob berardi. Naq suh batning oʻrtasida Morri mehmonlardan uning oyoqlarini koʻtarib, bir dyuymginaga surish yoki rang-barang yostiqlarga qulayroq joylashish uchun boshini toʻgʻrilab qoʻyishni soʻrardi. Oʻz boshingizni qimirlatishga ham qurbingiz yetmay qolishini tasavvur qila olasizmi? Har tashrifimda Morri kursisiga tobora chuqurroq singib, uning umurtqa pogʻonasi ham kursi shakliga kirayotgandek tuyulardi. Shunga qaramasdan, har tong uni yotoqdan olib, aravachasiga oʻtqizib, kitoblar va qogʻozlarga toʻla, deraza tokchasida hibiskus guli oʻsayotgan shaxsiy kabinetiga eltib qoʻyishlarini soʻrardi. Odatdagidek, Morri shu harakatdan ham falsafiy maʼno topardi. – Oxirgi yozilgan hikmatli soʻzlarim shu haqida, — dedi u. – Qani, eshitaylik-chi. – Yotogʻingdan turmabsan, demakki, sen – murdasan. Morri jilmaydi. Faqatgina Morri shu holatida ham bu kabi hazillarga kula olardi. “Tungi xabarlar” koʻrsatuvi xodimlari va hattoki Ted Koppelning oʻzi ham unga bir necha marta qoʻngʻiroq qilishdi. – Uyga kelib, men haqimda yana bitta koʻrsatuv olishmoqchi, — dedi u. – Lekin yana bir oz kutaylik, deyishdi. – Nimani kutadi? Soʻnggi nafasingizni kameraga muhrlashnimi? – Qaydam. Bari bir unga ham koʻp qolmadi. – Unday demang. – Uzr. Mich Elbom. Morrining seshanba darslari www.ziyouz.com kutubxonasi 99 – Joningiz uzilishini kutayotganliklari gʻashimni keltiryapti. – Menga joning achigani uchun ham bu seni gʻashingga tegyapti, — jilmaydi Morri. – Mich, balki ular tomoshabinlarga qaygʻuli tomosha koʻrsatish maqsadida mendan foydalanmoqchidir. Qarshiligim yoʻq. Ehtimol, men ham ulardan foydalanayotgandirman. Ular fikrlarimni millionlab odamlarga yetkazishimga koʻmaklashmoqda. Ularsiz bu narsa qoʻlimdan kelmasdi-ku, toʻgʻrimi? Shunday ekan, bu ikki tomonlama manfaatli bitim. Uni yana uzoq, tomoqni qiruvchi yoʻtal tutib, oxiri quyuq balgʻam koʻchishi bilan yakunlandi. – Nima boʻlganda ham, — dedi Morri. – Men ularga koʻp kutmaslikni maslahat berdim, chunki yaqinda ovozimdan ham tamoman ayrilishim mumkin. Bu dard oʻpkamga yetib kelishi bilan tildan qolsam kerak. Hozir dam olmasdan uzoq gapirolmayman. Meni koʻrgani kelmoqchi boʻlganlarning ham koʻpchiligiga rad javobini berdim. Mich, ular biram koʻpki. Juda holdan toyganman. Ularga yetarlicha eʼtibor qaratmasdan yordam berolmayman. Oʻzimni aybdor his qilgancha, magnitofonga qaradim. Goʻyoki uning qimmatli soʻzlashish vaqtini oʻgʻirlayotgandek edim. – Buni qoldirib tursakmikan? — soʻradim men. – Sizni ancha charchatsa kerak? Morri koʻzlarini yumib, boshini chayqadi. U qayeridadir turgan sassiz ogʻriq bosilishini kutayotgandek koʻrindi. – Yoʻq, — dedi u va nihoyat. – Biz davom etishimiz kerak. Axir bu bizning soʻnggi ilmiy ishimiz-ku. – Soʻnggi ishimiz. – Uni qoyilmaqom qilib yozish istagidamiz-ku. Universitetda diplom ishimni birgalikda yozganimiz yodimga tushdi. Gʻoya Morridan chiqqandi, albatta. U menga aʼlo darajali diplom ishi yozish uchun bilimim yetarli ekanini aytgandi, ungacha men bu narsani xayolimga ham keltirmagandim. Mich Elbom. Morrining seshanba darslari www.ziyouz.com kutubxonasi 100 Mana endi, xuddi oʻsha ishni yana birgalikda bajaryapmiz. Yana barchasi bitta gʻoyadan boshlandi. Oʻlayotgan odam yashashda davom etayotgan odamga u nimalarni bilishi zarurligi haqida soʻzlab bermoqda. Faqat bu safar men ishni yakunlashga oshiqmayotgandim. – Kecha menga bir qiziq savol berishdi, — dedi Morri, yelkam osha devorga osigʻliq turgan kiltni tomosha qilib. Doʻstlari kiltni ezgu tilaklar bitilgan quroqlardan tikib, Morrining 70 yillik yubileyiga sovgʻa qilishgan. Kiltning har bir qurogʻida turlicha tilaklar bildirilgandi: Yüklə 1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|