Моррининг сешанба дарслари
Yüklə 1 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Mich Elbom. Morrining seshanba darslari
www.ziyouz.com kutubxonasi 103 yana qidirishga kirishadi. – Bu poygaga kirishgach, – dedim men, – odam oʻzini toʻxtatishi qiyin. – Unchalik qiyin emas, – dedi u bosh chayqab. – Bilasanmi, men nima qilaman? Mashina hayday olgan paytla rim, yoʻlda kimdir meni quvib oʻtmoqchi boʻlsa, qoʻlimni koʻtarardim… U shu harakatni koʻrsatmoqchi boʻldi, lekin qoʻli bor-yoʻgʻi olti dyuymga zoʻrgʻa koʻtarildi. – ...Qoʻlimni yoʻq demoqchidek koʻtarardim, keyin esa jilmayib, haydovchiga qoʻl silkitardim. Oʻrta barmogʻingni koʻrsatish oʻrniga, ularga tabassum bilan yoʻl berasan. Bilasanmi nima? Aksariyat hollarda ular ham senga qarab jilmayadi. Haqiqat shundaki, mashinamda qayergadir oshiqishim shart emas. Buning oʻrniga, quvvatimni insonlarga kayfiyat ul ashishga sarflashni afzal koʻraman. Bu ishni men taniganlar ichida undan yaxshiroq bajaradigan kishi yoʻq edi. Agar Morriga qandaydir koʻngilsiz hodisa haqida gapirishsa, uning koʻzi namlanar yoki oʻxshamagan hazil qilinsa ham, koʻzlari quvonchdan chaqnab ketardi. Mening yoshimdagi avlod vakillaridan farqli ravishda, u har doim oʻz hissiyotini ochiq ifoda etishga tayyor edi. Biz yuzaki suhbatlargagina ustamiz: “Nima ish qilasiz?” “Qayerda yashaysiz?” Biroq hozirgi kunda hamsuhbatimizga nimadir oʻtkazish, oʻzimizga ogʻdirish, biror ish qildirish yoki evaziga qandaydir manfaat olishga urinmasdan, hech uni chin dildan tinglaymizmi? Ishonchim komilki, oxirgi bir necha oy davomida Morrini koʻrgani keluvchilar unga eʼtibor koʻrsatish uchun emas, balki Morri ularga koʻrsatgan eʼtibor tufayli unikiga serqatnov edi. Tanidagi ogʻriq va yemirilishga qaramasdan, ushbu mitti chol ularni oʻzlari xohlagandek diqqat bilan tinglardi. Men Morriga u hammaning orzusidagi ota ekanini aytdim. – Nima ham derdim, – dedi u koʻzlarini yumib, – bu borada bir oz tajribam borligi rost… Mich Elbom. Morrining seshanba darslari www.ziyouz.com kutubxonasi 104 Morri oʻz otasini oxirgi marta shahar morgida koʻrgandi. Charli Shvarts Bronksdagi Termont xiyobonida koʻcha chirogʻi ostida yolgʻiz gazeta oʻqishni yoqtiradigan kamgap kishi edi. Morri bolaligida Charli ha r oqshom kechki ovqatdan soʻng piyoda sayr qilishga otlanardi. U kichik jussali, kulrang sochli va qizgʻish yuzli rus kishi edi. Morri va uning ukasi Devid derazadan termilib, uning chiroq ustuniga suyanib turishini kuzatishardi. Morri otasining uyga kirishini va ular bilan gaplashishini juda ham xohlardi, lekin u deyarli hech qachon bunday qilmasdi. Shuningdek, otasi ularni uxlashga yotqizmas va uyquga ketishdan oldin oʻpib ham qoʻymasdi. Morri oʻz-oʻziga, agar farzandli boʻlsa, ularni bu narsalardan, aslo, mahrum qilmaslikka vaʼda bergandi. Yillar oʻtib farzandli boʻlganida oʻz vaʼdasini bajardi. Morri oʻz farzandlarini katta qilayotgan paytda Charli hali ham Bronksda yashardi. U hali ham piyoda sayr qilishga chiqardi. Hali ham gazeta oʻqirdi. Bir oqshom u kechki ovqatdan soʻng sayrga chiqdi. Uyidan bir oz uzoqlashgach, ikki talonchi unga yaqinlashdi. “Chiqar bor-budingni”, – dedi ulardan biri toʻpponchasini oʻqtalarkan. Qoʻrqib ketgan Charli hamyonini ularga uloqtirib, qocha boshladi. U to qarindoshlaridan birining uyiga yetgunicha koʻcha oralab toʻxtovsiz yugurdi. Shundoqqina ayvonga yetganida, holsiz quladi. Yurak xuruji. Shu tun u olamdan oʻtdi. Morri murdaning shaxsini aniqlash uchun chaqirtirildi. U samolyotda Nyu- Yorkka yetib bordi va morgga yoʻl oladi. Uni yertoʻladagi oʻliklar saqlanadigan sovuq xonaga olib kirishdi. – Bu sizning otangizmi? – soʻradi morg xodimi. Morri oʻzini soʻkkan, urishgan, oʻziga ishlashni oʻrgatgan, suhbatlashishni xohlagan vaqtlari ogʻiz ham ochmagan, onasining xotiralarini ki m bilandir boʻlishishni istaganida, onasini xotirlashga yoʻl qoʻymagan shaxsning jasadiga oyna ortidan koʻz tashladi. Boshini irgʻatdi-da, nari ketdi. Keyinchalik Morri xonaning dahshati Mich Elbom. Morrining seshanba darslari www.ziyouz.com kutubxonasi 105 uning butun vujudini egallab olgani va boshqa hislarga oʻrin qoldirma ganini aytgandi. U ancha kungacha yigʻlay olmadi. Shunday boʻlsa-da, otasining oʻlimi Morrini oʻz oʻlimiga tayyorgarlik koʻrishida dastak boʻldi. Bir narsaga uning ishonchi komil edi: quchoqlashishlar, oʻpichlar, uzoq suhbatlar va kulgi boʻladi va rozi- riz olik soʻramagan odam qolmaydi; otasi va onasining vafotida nasib etmagan barcha amallar bajariladi. Hayotining soʻnggi daqiqalari yaqinlashganda, Morri oʻz yaqinlari uning atrofida boʻlishlari va uning hayoti uzilayotganini anglashlarini istardi. Ulardan hech biri telefon yoki telegramma orqali xabardor qilinmaydi yoxud ularning hech biri sovuq va yoqimsiz yertoʻlada oyna ortidan unga tikilishga majbur boʻlmaydi. Janubiy Amerikaning tropik oʻrmonlarida yashovchi Desana nomli qabila dunyo barcha mavjudotlara ro harakatlanuvchi oʻzgarmas miqdordagi quvvatdan iborat, deb hisoblaydi. Shu sababli, har bir tugʻilish boshqa bir oʻlimga va har bir oʻlim yangi hayotga sabab boʻlishi lozim. Shu tarzda, dunyodagi quvvat oʻz holicha saqlanadi. Desana qabilasi aʼzolari ov qilayotganida oʻzlari oʻldirgan jonzot ruhiy olamda boʻshliq hosil qiladi, deb bilishadi. Ammo ushbu boʻshliqni vafot etgan Desana qabilasi ovchilarining ruhlari toʻldirishiga ishonishadi. Birorta ham inson oʻlmaganida edi, birorta ham qush yoki baliq tugʻilmagan boʻlardi. Menga bu fikr yoqadi. Morriga ham. Vidolashish oni yaqinlashgani sari, u barchamiz bitta oʻrmondagi mavjudotlar ekanimizni koʻproq his qilayotgandek tuyuladi. Nimani olmaylik, albatta, uning oʻrnini toʻldirib qoʻyishimiz lozim. – Shunisi adolatli, – deydi u. Mich Elbom. Morrining seshanba darslari www.ziyouz.com kutubxonasi 106 Yüklə 1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|