Моррининг сешанба дарслари
Yüklə 1 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Mich Elbom. Morrining seshanba darslari
www.ziyouz.com kutubxonasi 84 edi. Talabalar belgilanga n oʻrtacha ballni toʻplay olmasa, armiyaga chaqirilishi kechiktirilgani haqidagi hujjatlari bekor qilinishidan xabar topgan oʻqituvchilar talabalarga umuman baho qoʻymaslikka qaror qilishdi. Universitet maʼmuriyati agar baho qoʻyilmasa, barcha talabalar imtihonlardan yiqilgan deb hisoblanishini aytganida, Morri ushbu muammoning yechimi topdi: “Keling, ularning hammasiga A (aʼlo) baho qoʻyamiz”. Va hamma oʻqituvchilar u aytganidek qildi. Kampusga hurfikrlilik olib kirgan oltmishinchi yillar Morrining boʻlimida faoliyat yurituvchi xodimlarga ham hurfikr gʻoyalar olib keldi: ishga hozirda odat tusiga kirgan jinsi shim va shippakda kelishdan boshlab to sinfxonaga yuragi urib turuvchi jonli dargoh sifatida qarashgacha. Ular muhokamani maʼruzadan, amaliyotni nazar iyadan ustun qoʻya boshladi. Ular inson huquqlari toʻgʻrisidagi loyihalar ustida ishlayotgan talabalarni janubiy shtatlarga, amaliyotchi talabalarni esa katta shaharlarning nochor qismlariga yuborishdi. Ular norozilik namoyishlarida ishtirok etish uchun Va shingtonga borishar; Morri, koʻpincha, talabalar toʻla avtobusni oʻzi haydab borardi. U shunday safarlarning birida boʻyinlariga rang- barang munchoqlar taqib olgan ayollar etaklarini hilpiratib, askarlarning miltiqlariga gul qoʻygani, keyin esa maysazorga oʻtirib, qoʻl ushlashib, Pentagonni fikr kuchi bilan havoga koʻtarishga urinishganini mayin tabassum bilan tomosha qildi. – Uni qoʻzgʻata olishmadi, – dedi Morri, keyinchalik shu voqeani yodga olarkan, – lekin, muhimi, urinib koʻrishdi. Kunlarning birida bir guruh qora tanli talabalar Brandeys universitetining Ford korpusini egallab olishdi va unga “Malkolm X universiteti” deb yozilgan baner ilib qoʻyishdi. Ford korpusida kimyo laboratoriyalari joylashgani sababli ayrim maʼmuriyat vakillari bu radikallar y ertoʻlada bomba tayyorlayapti degan xavotirga ham bordi. Morri gap nimadaligini yaxshi bilardi. U muammoning asl mohiyati – oʻzlarining qandaydir ahamiyatga ega ekanligini his Mich Elbom. Morrining seshanba darslari www.ziyouz.com kutubxonasi 85 qilishga urinayotgan oddiy insonlar ekanini koʻrib turardi. Qoʻzgʻolon bir necha hafta davom etdi. Morri binoning yonidan oʻtib ketayotganida, qoʻzgʻolonchilardan biri sevimli ustozini tanib qolib, derazadan kirishga undamaganida, qoʻzgʻolon uzoqroq davom etishi ham mumkin edi. Bir soatdan keyin Morri qoʻzgʻolonchilarning istaklari aks etgan roʻyxat bilan derazadan emaklab qaytib chiqdi. U roʻyxatni universitet prezidentiga yetkazgach, muammo hal etildi. Morri har doim muammolarni tinch yoʻl bilan hal qilishning uddasidan chiqardi. Brandeys universitetida u ijtimoiy psixologiya, ruhiy xastaliklar va ruhiy salomatlik, jamoada shaxsning axloqi kabi fanlardan dars berardi. Darslar hozirda “kasbiy koʻnikmalar” deb ataluvchi jihatlarga koʻp ham urgʻu bermasdan, asosiy eʼtiborni “shaxsiy rivojlanish”ga qaratardi. Shu sababli ham, bugunning huquqshunoslik va tadbirkorlik yoʻnalishi talabalari uning darslarini oʻta sodda va befoyda deb hisoblagan boʻlardi, balki. Uning talabalari universitetni bitirgach, qancha pul topdi? Necha marta sudda katta ishlarni yutib chiqdi? Biroq, shu bilan bir qatorda, universitetni tamomlagach, ushbu huquqshunos va tadbirkor talabalarning nechtasi oʻzlarining keksa professoridan xabar oladi? Morrining talablari har doim uni koʻrgani kelib turishardi. Umrining oxirgi kunlarida unikiga yuzlab talabalari tashrif buyurdi: Boston, Nyu-York, Kaliforniya, London va Shveytsariyadan; yirik kompaniyalar va nochor tumanlar maktablarida faoliyat yuritayotganlar. Unga qoʻngʻiroq qilishdi, xatlar yozishdi. U bilan uchrashish, suhbatlashish, uning tabassumini koʻrish uchun yuzlab mil yoʻl bosib kelishdi. – Boshqa sizga oʻxshagan birorta oʻqituvchi topmadim, – deya taʼkidlardi kelgan talabalarning har biri. Morri bilan suhbatlarimiz davom etarkan, men oʻlim haqida oʻqiy Mich Elbom. Morrining seshanba darslari www.ziyouz.com kutubxonasi 86 boshladim: turli madaniyat vakillarining hayotdan koʻz yumishga qarashlari haqida. Masalan, Shimoliy Amerikaning Arktikaga yaqin qismida istiqomat qiluvchi bir qabila yer yuzidagi barcha narsaning ichida oʻzining mitti shakli yashaydi, yaʼni kiyikning ichida mitti kiyikcha, odamning ichida esa mitti odamcha yashaydi. Tashqi – katta mavjudot vafot etganida, ichki – mitti mavjudot yashashda davom etadi. U yaqin-atrofda dunyoga kelgan boshqa mavjudotga aylanishi yoki buyuk ayol ruh qornida samodagi vaqtinchalik hordiq maskaniga koʻtarilib, oy uni yerga qayta yuborishini kutadi. Baʼzida oy dunyoga kelgan yangi ruhlar bilan shu qadar band boʻladiki, osmonda koʻrinmay qoladi, deyishadi. Shu sababli oysiz tunlar boʻlib turadi. Ammo, oxir-oqibat, oy har doim qaytadi, xuddi biz qaytganimizdek. Mana nimaga ishonadi bu qabila. Yüklə 1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|