Mövzu № Mülki müdafiənin yaranma tarixi, rolu və vəzifələri Plan

Mövzu  № 12. Fövqəladə  hallar  zamanı  əhalinin  köçürülməsi 
Plan: 
1.  Yaranmış  vəziyyətdən  asılı  olaraq  əhalinin  köçürülməsi 
2.  Köçürülən  əhalinin  qeydiyyatı  üçün  əsas  sənədlər 
3.  Dinc  və  müharibə  dövrlərində  əhalinin  köçürülməsinin  prinsipləri 
4.  Köçürmə  tədbirlərinin  qanunvericilikdə  nəzərdə  tutulmuş  qaydada  
planlaşdırılması  və  təşkili 
Fövqəladə hallar zamanı köçürmənin    məqsədi.    
Köçürmə  (təxliyə)  –  adamların  həyatı  və  fəaliyyəti  üçün  təhlükə  yaranan 
rayonlardan əhalinin mütəşəkkil surətdə çıxarılıb təhlükəsiz rayonlarda (zonalarda) 
yerləşdirilməsi üzrə tədbirlər kompleksidir. 

---

                  Köçürmə  tədbirləri  əvvəlcədən  planlaşdırılmalı  və  fövqəladə  hallar 
ehtimal  olunan  rayonlarda  sülh  və  müharibə  dövrlərində  adamların  həyatı  və 
sağlamlığı üçün təhlükə yaranarkən qısa müddətdə ya qabaqcadan, ya da zədələyici 
amillər əhaliyə bilavasitə təsir göstərərkən dərhal yerinə yetirilməlidir. 
                Köçürmə  tədbirləri  düşmən  tərəfindən  müasir  adi  silahlar  və  kütləvi 
qırğın vasitələri tətbiq edilməsi, həmçinin təbii fəlakətlər, güclü istehsalat qəzaları 
baş  verməsi  ehtimalları  nəzərə  alınmaqla  çoxvariantlı  planlaşdırılmalı,  yaranmış 
vəziyyətdən asılı  olaraq köçürmə  işlərinin  müxtəlif  variantlarda  yerinə  yetirilməsi 
nəzərdə tutulmalıdır. 
               Köçürmə tədbirlərinin planlaşdırılması və həyata keçirilməsi tələb olunan 
təhlükəli  rayonlara  aşağıdakılar  aid  edilir;  düşmən  basqını  gözlənilən  dərəcəli 
şəhərlərin və əlahiddə obyektlərin ətrafında ehtimal olunan güclü dağıntılar zonası; 
şəhərlərin,  yaşayış  məntəqələrinin  və  xalq  təsərrüfatı  obyektlərinin  həndəvərində 
yarana biləcək radioaktiv və ya kimyəvi zəhərlənmə zonaları; ehtimal olunan təbii 
fəlakət,  güclü  istehsalat  qəzası    rayonları  və  fəlakətli  daşqın  zonaları;  silahlı 
münaqişələr  vaxtı  hərbi  əməliyyatlar  aparılan  sərhədyanı  rayonlar  və  cəbhə  ətrafı 
zolaqlar. 
               Təhlükəsiz  zona  –  düşmən  basqını  gözlənilən  dərəcəli  şəhərlərin  və 
əlahiddə  obyektlərin  ətrafında  ehtimal  olunan  dağıntı  zonalarından  və  digər 
təhlükəli rayonlardan kənarda əhalinin qəbul edilməsi, yerləşdirilməsi və yaşaması 
üçün yararlı olan ərazidir. 
              Əhalinin  köçürülməsi  istehsalat-ərazi  prinsipi  üzrə  təşkil  edilir.  İstehsalat 
prinsipi – fəhlələrin, qulluqçuların, digər işçilərin və onların ailə üzvlərinin, ali və 
orta  ixtisas  məktəbləri  tələblərinin,  texniki  peşə  məktəbi  şagirdlərinin  obyektlər 
üzrə  təhlükəli  rayonlardan  çıxarılıb  təhlükəsiz  zonada  yerləşdirilməsini  nəzərdə 
tutur.  Belə  hallarda,  təhlükəli  rayonlarda  fəaliyyətini  davam  etdirən  obyektlərin 
işçiləri  təhlükəsiz  rayonlara  çıxarılıb  yerləşdiriləndən  sonra  növbələr  üzrə 
mütəşəkkil  olaraq  öz  iş  yerlərinə  gətirilir  və  iş  növbəsindən  sonra  yenidən 
köçürüldüyü  rayona  aparılırlar.  Qalan  əhali  isə  ərazi  prinsipi  üzrə  –  yaşayış 
yerlərindən köçürülür.