Kələm mənənəsi (Brevicoryne lrassicae L.) – Bərabərqanadlılar dəstəsi (Homoptera), mənənələr fəsiləsinin (Aphididae) nümayəndəsidir.
Yetkin fərdin bədəni yumurtavaridir, üzəri mumabənzər örtüklə örtülüb. Uzunluğu 1,9-2,3 mm-dir. Yumurtası ovalvaridir, qara rənglidir, uzunluğu 0,5 mm-dir.
Zərərverici yetkin, sürfə və yumurta fazasında yabanı xaççiçəkli bitkilər üzərində qışlayır.
Qışlamadan çıxan fərd əvvəlcə yabanı xaççiçəkli bitkilərlə qidalanır və sonra isə kələm bitkisi üzərinə keçir.
Bir dişi fərd 40-a qədər diri sürfə doğur. Bir nəslin inkişafı 10-15 gündə başa çatır. Bakirə yolla çoxalır. İl ərzində 16-ya qədər nəsil verir.
Mübarizə tədbirləri. 1. Bitkinin inkişafını sürətləndirmək üçün mütərəqqi aqrotexniki tədbirlər həyata keçirilməlidir.
2. Müntəzəm olaraq yabanı xaççiçəkli bitkilər məhv edilməlidir.
3. Zərərvericinin məhv edilməsində xeyirli yırtıcı həşəratlardan 7 və 2 nöqtəli parabüzən və qızılgözün böyük rolu vardır.
4. Kimyəvi mübarizədə 2,5%-li desis (0,4-0,5 l/ha, Sumi-alpha (0,3-0,4 l/ha), Lannate (35-50 ml/10 lt), Avaunt (50-100 ml/10lt) s. preparatlarla çiləmə aparılması məsləhət bilinir.
Bəzəkli kələm bağacığı (Eurydema ventralis Rol.) –Yarımsərt qanadlılar dəstəsi (Hemiptera), qalxanlılar fəsiləsinin (Pentatomidae) nümayəndəsidir.
Yetkin fərdin ön kürəkciyi qırmızı olmaqla, üzərində 6 qara ləkə vardır. Uzunluğu 9-10 mm-dir.
Yumurtası çəlləkşəkillidir, böyüklüyü 1 mm-dir. Sürfəsi qırmızıdır, yetkin fərdə oxşayır.
Zərərverici yetkin halda bağda, meşədə xəzəllərin, otların və bitki qalıqlarının altında qışlayır. Erkən yazda yetkin fərdlər qışlamadan çıxıb, əvvəlcə yabanı xaççiçəkli və sonra kələm bitkisi ilə qidalanırlar.
Erkək və dişi fərdlər cütləşdikdən sonra dişi fərdin yumurtası mayalanır və dişi fərdlər yarpaq üzərinə iki cərgədə 12 ədəd olmaqla yumurta qoyur. Qoyulmuş yumurtalardan 10-12 gündən sonra sürfələr çıxır. Sürfələr 4-5 dəfə qabıq dəyişmədən sonra yetkin fərdə çevrilirlər.
Yetkin fərdlər, eləcə də sürfələr kələm bitkisinin yarpaqları ilə qidalanaraq dairəvi zədələr əmələ gətirir ki, bu da baş bağlamaya mənfi təsir göstərir.
Bir nəslin inkişafı 25-30 gündə tamamlanır. İldə 2 nəsil verir.
