Mövzu Məntiq elminin predmeti
S hökmün subyektini, yəni hökmün predmeti haqqındakı məfhumu, P
Yüklə 0,59 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
S hökmün subyektini, yəni hökmün predmeti haqqındakı məfhumu, P isə hökmün
predikatını, yəni hökmün predmetinin əlaməti haqqındakı məfhumu ifadə edir. Atributiv hökmlərin subyekt və predikatı onun terminləri adlanır.Lakin əsas məna yükü predikatın üzərinə düşür.Onlardan əlavə hər bir atributiv hökmdə bu terminləri birləşdirən məntiqi bağlayıcı vardır.Bunlar hökmün zəruri ünsürüdür. Atributiv hökmlər həm də qəti hökmlər adlanır.Çünki onlar aydın, birmənalı xarakter daşıyır.Qəti hökmlərin aşağıdakı kimi bölgüsü mövcuddur.
Qəti hökmlər. 1.Keyfiyyətə görə. 2.Kəmiyyətə görə. 3. Keyfiyyət və kəmiyyətə görə. Ümumi iqrari → A İqrari İnkari fərdi ümumi xüsusi Ümumi inkari→ E Xüsusi iqrari → İ ayırıcı istisnaedici Xüsusi inkari → O
1.Öz keyfiyyətinə görə qəti hökmlər iqrari və inkari növlərə ayrılır. Müəyyən bir əlamətin predmetə mənsub olduğunu bildirən hökmlərə iqrari hökmlər deyilir.Məsələn, “Vəli xalq deputatıdır”. Müəyyən bir əlamətin predmetə xas olmadığını göstərən hökmlərə isə inkari hökmlər deyilir.Məsələn, “Müstəqil respublikanın ərazisi onun razılığı olmadan dəyişdirilə bilməz”. 2.Hökmlərin kəmiyyətə görə bölgüsü onların öz həcminə görə müxtəlifliyini göstərir.Bu cür bölgü onunla izah edilir ki, hökmdə ifadə olunan iqrari və ya inkari fikir ayrıca bir predmetə, müəyyən predmetlər qrupuna və bütünlükdə sinfə aid edilə bilər.Beləliklə, hökmlər öz kəmiyyətinə görə fərdi, xüsusi və ümumi hökmlərə bölünür. Fərdi hökmlər bu və ya digər xassənin müəyyən predmetə aid olub – olmadığını iqrar və ya inkar edən fökmlərə deyilir.Məsələn, “Aristotel məntiq elminin banisidir”. Yüklə 0,59 Mb. Dostları ilə paylaş:
|