Mövzu7: «Seçki sistemi və seçki hüququ» p L a n

A partiyası - 55.000
B partiyası - 30.000 
 
C partiyası 15.000
55:1=55
30:1=30 
15:1=15 
55:2=22,5
30:2=15 
15:2=7,5 
55:3=18,3
30:3=10 
15:3=5 
Daha sonra əldə olunmuş rəqəmlər çox rəqəmdən az rəqəmlərə doğru 
yerləşdirilir: 55; 30; 22,5; 18,3; 15; 10; 7,5; 5. Sıra sayı deputat mandatlarının 
sayına uyğun gələn rəqəmi özündə əks etdirən partiya bu mandata sahib olur. 
Nəzərə alsaq ki, bizim misalda partiyalar arasında mübarizə dörd deputat mandatı 
uğrunda gedirdi, onda 18,3 rəqəmini müəyyən edən A partiyası Dont qaydasına 
görə daha bir mandata sahib çıxır. Beləliklə A partiyası 3, B partiyası 1 deputat 
mandatı əldə edir. C partiyası isə deputat mandatı əldə etmir. 
Qarışıq seçki sistemi. 
Bu seçki sistemi majoritar və proporsional seçki sistemlərini nəzərdə tutur. 
«Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə seçkilər haqqında» 2000-ci il 5 iyul 
tarixli Azərbaycan Respublikasının qanunu ilə qarışıq seçki sistemi müəyyən 
edilirdi. Həmin qanunun 3-cü maddəsinə görə Milli Məclisin 100 deputatı 
birmandatlı seçki dairəsi üzrə bir qayda olaraq, seçicilərin vahid təmsilçilik 
norması əsasında seçilirdi. Seçicilərin vahid təmsilçilik norması qeydə alınmış 
seçicilərin ümumi sayının 100-ə bölünməsi yolu ilə müəyyənləşdirilirdi. Milli 
Məclisin 25 deputatı isə vahid çoxmandatlı seçki dairəsi üzrə siyasi partiyalar, 
siyasi partiyalar blokları tərəfindən irəli sürülmüş deputatlığa namizədlərin 
siyahılarına verilmiş səslərin proporsional nisbətinə görə seçilirdi. 
Göründüyü kimi, Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə seçkilər qarışıq 
seçki sistemi, yəni majoritar və proporsional seçki sistemləri əsasında həyata 
keçirilirdi. Lakin Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında dəyişikliklər 
edilməsi haqqında 2002-ci il avqustun 24-də ümumxalq səsverməsində 
(referendumda) qəbul edilmiş Azərbaycan Respublikasının 2002-ci il 22 iyun 
tarixli referendum aktı ilə bu maddəyə dəyişiklərin edilməsi nəticəsində 

---

14 
Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə yalnız majoritar seçki sistemi 
əsasında seçkilərin keçirilməsi müəyyən edildi. 
Hal-hazırda Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə seçkilərin 
keçirilməsi qaydası 2003-cü il 27 may tarixli Azərbaycan Respublikasının qanunu 
ilə təsdiq edilmiş Azərbaycan Respublikasının Seçki Məcəlləsi ilə müəyyən 
olunur.