Mübariz yusifov linqviSTİk tipologiYA

Mübariz Yusifov
104
antları digər türk dilləri ilə müqayisə edir.
14
Aydın Ələkbərov kö-
kündə kö, gö elementləri olan sözləri (köz, gövdə, gödək, gödən, 
kökə, kömbə, köpəşik) təhlil edərək onların yumruluq anlayışı 
üzrə bir-biri ilə bağlı olduğunu göstərir.
25
Erden Kajibekov türk dillərində eyni köklü sözləri xüsusi 
semantik ardıcıllığa malik vahidlər kimi tədqiq edir.
36
Bəzən söz tərkibində səs dəyişməsi yolu ilə yaranan va hid-
lərin fonetik variantlılığa aid edilməməsi fikirləri ilə də rastlaş-
maq olur.
41
Fonetik söz yaradıcılığı haqqında tədqiqatların şəbəkəsi çox 
da geniş deyildir. Ancaq qohum dillərdə kök sözlərin struk tur 
və semantik əlaqələrinin öyrənilməsi üçün ilkin köklərdən baş qa 
sözlərin törəmə üsullarının araşdırılması üçün, qohum dillərdə 
quruluşca və mənaca bir-birindən uzaqlaşmış sözlərin bər pası 
üçün, ən əsası isə qohum dillərdə leksik ümumiləşmə yarat mağa 
nail olmaq üçün fonetik söz yaradıcılığının tədqiqi çox mühüm 
əhəmiyyətə malikdir. Fonetik söz yaradıcılığı baza sın da qohum 
olmayan dillər arasındakı struktur və semantik ya xınlıqların 
elmi əsaslarla müəyyənləşdirilməsinin də çox böyük əhə miyyəti 
vardır. Qohum olmayan dillər arasındakı struktur və se mantik 
yaxınlıqlar təsadüfi sayıla bilməz. Yaxud bu dillərin ara sındakı 
oxşarlıqları “nə zamansa baş vermiş alınma” prosesinin üstünə 
1
4
А.А.Нагаев. Чередование звуков как средство, словообразование 
(на материале узбекского и некоторых других тюркских языков) АКД, 
Самарканд, 1969, с. 26.
2
5
Бах: А.К.Алекперов. Лексические значение в семасиологической 
структуре слова. СТ, 1976, №2, с. 37.
3
6
Бах: Е.З. Кажибеков. Глагольно-именная корреляция гомогонных 
корней в тюркских языках. Алма – Ата, 1986,с. 77 – 245.
4
1
Бах: Г. Садвакасов. Имеется - ли в совремонном уйгурском языке 
фонетический способ словообразования? СТ. 1972, 6, с. 80-82; М.М. 
Трофимов. О фонетическом способе словообразования в современном 
уйгурском языке. Ст 1979, №4,с. 48-50.

---