Mübariz Yusifov
40
Dünya dillərinin genealogiyası
Dillərin genealoji təsnifi tipoloji tədqiqatlarla bağlı meydana
çıxmışdır. Genealoji təsnif qohum dil ailələrinin qruplaşdırılma-
sı məsələsini əhatə edir. Qohum dillərin öyrənilməsi ilə əlaqə-
dar belə bir məsələ aydınlaşdırılmalı olur ki, bu dillər müəyyən
arasıkəsilməz ərazilərdə yayılmışdır. Bundan belə çıxır ki, dil
yayılmamışdan əvvəl dil istifadəçiləri müvafiq ərazilərdə məs-
kunlaşmışalar. Qohum dillərin müəyyən ərazilər üzrə yayılma-
sını öyrənmək dilçilik coğrafiyasının meydana gəlməsini şərt-
ləndirir. Tipoloji təsnifə müxtəlifsistemli, qohum olan və qohum
olmayan dillər daxil edilirsə, genealoji
təsnifə ancaq qohum
olan dillər, dil ailələri, dil qrupları daxil edilir. Dillərin qohum-
luq coğrafiyası A.A. Reformatiskinin “Введение языкознание”
(M., 1967) adlı əsərinə geniş və ətraflı izah edilir. Həmin kitabda
dillərin genealoji təsnifi aşağıdakı kimi verilmişdir:
I
Hind-Avropa dilləri
Hind qrupu
Bu qrupda 96-dan çox canlı dil olduğu göstərilir:
1. Hindi və Urdu (Hindistani)
2. Benqal
3. Pəncab
4. Lahnda
5. Sindhi
6. Pacastrani
7. Qucarati
8. Marathi
9. Sinqal