|
Le-Şatelye prinsipi.
Ərimə temperaturu ilə təzyiq arasındakı qanunauyğunluğu Le-Şatelye
prinsipindən də müəyyən etmək olar.Bu prinsip aşağıdakı şəkildə məlumdur: tarazlıqda olan
sistemə xaricdən yaranmış tarazlığı pozacaq təsir göstərsək, o zaman sistemdə yeni istiqamətli, yəni
əvvəlki tarazlıqdan yenisinə keçmək elə prosesin köməyilə həyata keçirilir ki, xarici təsiri
zəiflətmiş olsun.Bu prinsipə görə tarazlıqda olan sistemin temperaturunun artırılması elə prosesə
səbəb olmalıdır ki, istilik udulsun. Əksinə, tarazlıqda olan sistemi soyutsaq, istilik ayrılması ilə
gedən prosesin baş verməsi daha ehtimallı olur, və ya təzyiqin artması elə proses yaratmalıdır ki,
həcmin kiçilməsi baş versin; təzyiqin azalması isə həcmin artması ilə əlaqədar prosesi
doğurmalıdır.
Fərz edək ki, su və buz 0
0
C-də sistem təşkil edir.Əgər bu sistemdə təzyiqi artırsaq, elə proses
getməlidir ki, həcm azaısın.Bu zaman buz əriyəcək və həcm kiçiləcək, çünki buzun xüsusi həcmi
suyun xüsusi həcmindən böyükdür.Buzun əriməsinin qarşısını almaq üçün sistemi soyutmalıyıq.
Beləliklə, təzyiqi artırmaqla buzun ərimə temperaturunu aşağı salırıq. Asanlıqla sübut etmək olar
ki, kükürd tipli maddələrdə əks hal daha çox səciyyəvidir.
Dostları ilə paylaş: | 
