2)
seleksiya yolu ilə, sinir sisteminin yalnız bir xassəsinə
malik olan (məsələn, ətalətli)
heyvan cinsləri yetişdirmək
mümkündür.
Temperamentin əsasını sinir sisteminin irsi cəhətdən şərt-
lənən
tipi təşkil etdiyi üçün, temperament tipinin əmələ gəl-
məsində də irsiyyət əsas rol oynayır. Lakin,
irsiyyətin əsas rol
oynamasına baxmayaraq temperamentin ayrı-ayrı xassələri həyat
və tərbiyə şəraitində (xüsusən erkən uşaqlıq dövründə) baş vermiş
psixoloji münaqişələr, xəstəliklər və məişət şəraitinin təsiri altında
yeniyetməlik və hətta yetkin yaşda belə dəyişə bilər.
Sinir sistemi tipləri
Oyanma
ləngimənin
qüvvəsinə görə
______ ______ ____
Müvazinət
dərəcəsinə görə
cəld
asta
Mütəhərrikliyinə görə
qüvvətli
zəif
Müvazinətsiz
Müvazinətli
Şəkil 3.Ali sinir fəaliyyətinin tipləri
80
downloaded from KitabYurdu.org
Cədvəl 1
Temperament tiplərinin psixoloji xarakteristikası
Temperament tiplərinin psixoloji xarakteristikası, onun
aşağıdakı xassələri ilə müəyyən edilir
1
.
S e n z i t i v l i k.
Bu xassə haqqında fikir söyləmək üçün
insanda hər hansı psixi reaksiyanın
əmələ gəlməsi üçün tələb
olunan ən kiçik xarici təsirin qüvvəsinin nədən ibarət olduğunu və
bu reaksiyanın hansı sürətlə əmələ gəldiyini bilmək lazımdır.
R e a k t i v l i k
. Bu xassə haqqında
mühakimə yürütmək
üçün eyni qüvvətli xarici və daxili təsirlərə qarşı verilən reak-
siyaların qeyri-ixtiyarilik dərəcəsini müəyyənləşdirmək lazım
gəlir.
Dostları ilə paylaş: