Mühazirə materialları İxtisas: Ailə və ev təhsili. Müəllim: Səmədova Günel Soltanağa qızı

Azərbaycan faunası.
Azərbaycan ərazisi heyvanlar aləmi ilə zəngindir. Hazırda az heyvanlar aləminə təqribən 526 növ 90 növ quş 98növ məməli və başqa heyvanlar aiddir. Az-da qorunan ve qorunmağa ehtiyacı olan heyvan ceyran maral cüyür dağ keçisi dağ qoyunu ayı çöl donuzu kaftar meşə dələsi çay suitisi çöl pişiyi xallı bəbir vaşaq ve s.aiddir.
Qoruqlar və yasaqlıqlar.
Qoruq və yasaqlıqların təşkili Heyvanlar mühafizəsinin təşkili edən tədbirlərdəndir. Qoruq canlı və cansız təbiəti komplekslərinin ilkin halda olduğu kimi qorunan saxlanılan ərazilərə deyilir. Burada heyvanın bitkinin mineral sərvətlərinin, xatirə yerlərinin qorunması məqsədi ilə yaradılır. Bitki və heyvanların qorunmasında yasaqlıqların əhəmiyyəti böyükdür. Yasaqlıq hər hansı bir ərazidə bəzi bitki və heyvanların təbii komplekslərinin biri hissəsini, müvəqqəti və daimi mühaziməsini həyata keçirir. Hazırda Respublikada 6 milli, 15 qoruqluq, 21 yasaqlıq faliyyət göstərir. Milli parklar xüsusi ekoloji tarixi, estetik və digər əhəmiyyət daşıyır. Təbiət komplekslərinin yerləşdiyi və təbiətin mühafizəsi, maarifçilik, elmi mədəni və digər məqsədlər üçün istifadə olunan təbiəti mühafizə elmi-tədqiqat idarələri statusuna malik olan ərazilərdir. Azərbaycanda iki qoruq: Qızılağac və Qobustan beynəlxalq qalanlar regional sayılır. Zaqatala rayon qoruğu nəzdində biosfer qoruğu yaradılıb. Azərbaycan ərazisinin təbii şəraitinin zənginliyi, heyvanlar aləminin zənginliyinə səbəb olur. Azərbaycan canlıların 12 min, heyvanların 67, məmələrin 97 növünə rast gəlinir. Məməli heyvanlardan mufmor ,bəbir, xallı, və nəcib maral ceyran cüyür dağ keçisi çöl donuzu kafdar ayı dəllər çöl pişiyi canavar tülkü çaqqal yerot və s. göstərmək olar. Respublikamızda sürünən 58, suda-quruda yaşayanların 11 növü yayılmışdır. Quşların 360-a yaxın növü vardır ki, onlardan kəklik qırqovul turac sultan toyuğu bildirçin ural qartal təbiətin inciləridir. Yarımsəhra və quru çöl iqliminə malik düzəlliklərdə dovşan, tülkü ,qırmızıquyruq çöl dovşanı, kərtənkələr ,gürzə,, qamışluq pişiyi, çaqqal, quşlardan vağ, sultan toyuğu, anqut cüllüt yayılıb. Nəsli kəsilməkdə olan heyvanlar Qırmızı kitaba daxil edilir və xüsusi qorunur. Respublikada flora və faunanın mühafimə məqsədi ilə qoruq və yasaqlıqlar, son illərdə isə milli parklar yaradılmışdır. Qoruq landşaftın kompleksin mühafizə olduğunu, təsərrüfat fəaliyyətinin tamamilə qadağan edildiyi, ancaq elmi tədqiqatların aparılması icazə verilən ərazidir. Respublikada olan milli parklar və qoruqlar aşağıdakılardır. Qızılağac 1929 ildə yaradılıb.Durna keçəl qaz bəzək,ördək, qaz ,qu quşu, qutan və su quşları mühafizə edilir. Şirvan-ceyranlar, bir sıra quşlar qorunur. Zaqatala-maral,köpgər, dağ kəli, cüyür, ayı, qafqa uları müxtəlif quşlar qorunur. Göygöl kompleksi Qafqaz maralı Xəzər ural Dağ keçisi cüyür və s. qorunur. Eldar şamı-relikt, iynəyarpaqlı eldar şamı qorunur. Türyançay və saqqızağac, kəklik qırqovul, turac və s. qorunur. Pirqulu dağ-meşə landşaftı, nadir floru və fauna incileri qorunur. Hirkan-nadir relikt və endemik bitkilər ( dəmirağac ,şabalıdyarpaq palıd,azat, Hirkan şumşadı) qorunur. Yasaqlıqlar qismən və ya müvəqqəti qorunan ərazilərdir. Burada üzrə təsərrüfat işləri görməyə icazə verilir. Respublikamızda olan yasaqlıqlar-Laçın,Züvand, Qubadlı, Şəki,Bərdə,Şəmkir,Korçan,Bəndovan və s. Ölkəmizin təbiətinin mühafizəsini gücləndirmək məqsədilə mövcud qoruqlar genişləndirməyə və yerli ərazilər ərazilər hesabına milli parklar yaradılmağa başlamışdır. Qoruqdan fərqli olaraq milli parklarda turistlərin qəbulu üçün şərait yaradılır. Hazırda aşağıdakı milli parklar mövcuddur.Hirkan, Ağgöl,Ordubad, Altıağac,Abşeron,Şahdağ 2008-ci ildə Göygöl milli parkı yaradılıb.