Ceyranlar qoşa gedər,
Gözlə, ox boşa gedər.
Yar ilqara düz olsa,
Ömür, gün xoşa gedər. (Bayatı)
Xəbər vəzifəsində:
Pis işlərinizin ən güclü şahidi vicdanımızdir. (H. Ömər)
Gənclik nurlu səhərdir, qocalıq qərib axşam, Biri parlaq günəşdir, biri öləziyən şam. (N.G.) Gövhəri tutqundusa da, gövhər kimi safdır o, Zərdir, məhək daşıdır, zərgərdir, sərrafdır o.(N.G.)
Dağlar başı meşədir,
Könlüm sınıq şüşədir.
Yarın yara töhfəsi
Bir dəstə bənövşədir. (Bayatı)
Gözəl qadın gözə xoş gələr, xeyirxah qadın qəlbə. Biri gözəl əşyadır, biri əsl xəzinə. (Aforizm) Məni vaxtsız qocaldan da bu ayrılıq, bu möhnətdir. (S.V.)
Qeyd. Misralardakı axşam, şam, xəzinə, ayrılıq sözlərində xəbərlik şəkilçiləri poetik mətləbə uyğun olaraq ixtisar edilmişdir. Asanlıqla bərpa etmək mümkündür.
Təyin vəzifəsində:
İpək tora halqa salma dəmirdən... (A.Alı) Zərif yun köynəyinin üstündən belinə qızıl Qafqaz kəməri bağlamışdı. (İ.Əfəndiyev). Alma yanağına, bal dodağına, Baxan kimi ağlım çaşdı, Güləndam. (A.Ələsgər) Təbiət deyir ki, lalə yanaqlar, Vurğunun dediyi yaqut dodaqlar Gəldi-gedər olur qoca dünyada. (S.V.) Gecənin zil qaranlığında dəmir qapı iki dəfə lap astadan vuruldu. (Ş.A.)
Məlumat üçün. Qrammatik təhlil prosesində qarşıya çıxan çətinliklər sırasında atributiv isimlərlə sifətin qarışdırılması üstün mövqedə dayanır. Bu məsələni nümunələrlə izah etməyə çalışaq:
Kimin ki olarsa əsli bədgövhər,
Pis sözlər danışar, pis sözlər dinlər;
Sözdür həm təzə şey, həm də köhnə şey,
Sözdən bəhs olunur zaman-zaman hey.
(N.Gəncəvi)
Tez-tez yuxuma girir kəndimizin dağları,
Ətirli yamacları, nəğməkar bulaqları.
(R.Yusifoğlu)
Daş ürəklərdə yanıb daşları yandırdı muğam,
Kürü ahı ilə qurudub, salı yandırdı muğam.
(B.Vahabzadə)
Siz tez solan, mən bir qonaq,
Dostları ilə paylaş: |
