Mühazirə MÖvzu 1 sağlam həyat təRZĠNĠnformalaġmasi, XƏSTƏLĠKLƏRĠn profġlaktġkasi mövzu 2

Fəaliyyət növünə görə insanlar 5 qrupa bölünürl ər: 
-Zehni əməklə məşğul olanlar-sutka ərzində 2500-2800 kkal.
-Mexanikləşdirilmiş əməklə məşğul olanlar-2500-3000 kkal.
-Qismən mexanikləşdirilmiş əməklə məşğul olanlar-3000-3200 kkal.
-Daha çox əl əməyi ilə işləyənlər-3200-3700 kkal.
-Ağır fiziki əməklə məşğul olanlar-4000-4500 kkal qida qəbul etməlidirlər. Rasional qidalanmanın üçüncü 
şərti qidalanma rejimidir. Yəni gün ərzində neçə dəfə qidalanmaq, hər qidalanmada nə qədər qida qəbul 
etmək vacib şərtdir. Ümumiyyətlə, 4 dəfə qidalanma ən optimal hesab olunur. Səhər yeməyi qidanın 25-
30%-ni, nahar 40-45%, II nahar 10%, şam yeməyi 20% təşkil etməlidir. Rasional qidalanmanın bir şərti də 
qidanın imkan daxilində günün eyni vaxtlarında qəbul edilməsidir. Belə ki, günün həmin vaxtında şərti 
refleks yaranır və mədə şirə ifraz edərək qidanın daha yaxşı həzm olunmasına imkan yaradır.
Rasional qidalanmanın bir şərti də qidanın keyfiyyətli olmasıdır. Qəbul edilən qida keyfiyyətli, asan 
həzm olunan olmalıdır. Çünki keyfiyyətsiz qida orqanizmdə müxtəlif xoşagəlməz halların, bəzən də 
xəstəliklərin əmələ gəlməsinə səbəb ola bilər. Buna bir sıra qida zəhərlənmələrini, mədə-bağırsaq 
xəstəliklərini misal göstərmək olar.
 
 

---

Fənn: Tibb bacısının iĢi 
 
ġöbə: “Mamalıq iĢi” 
2 nömrəli Bakı Baza Tibb Kolleci 
 62 
MÖVZU 30 
 
XƏSTƏLƏRĠN QĠDALANMASI. YATAQDA YEDĠZDĠRĠLMƏNĠN 
XÜSUSĠYYƏTLƏRĠ. MÜALĠCƏ STOLLARI, ONLARIN XARAKTERSTĠKASI 
 
Qidalanma-canlı orqanizmin fizioloji tələblərindən biridir. Qida ilə orqanizm özünə lazım olan 
zülal, yağ, k/h, mineral elementlər, su və vitaminlər alır. Bütün bu maddələr mürəkkəb mübadilə prosesi 
keçərək parçalanır və orqanizmdən çıxır. Zülal, yağ, k/h oksidləşib yananda istilik ayrılır, bu da kalori ilə 
ölçülür. 1 kq suyu 10 S qızdırmaq üçün lazım olan istiliyin miqdarına kilokalori deyilir. 1 q zülal 
oksidləşdikdə 4,1 kkal, 1q yağ-9, 3 kkal, 1q k/h-4,1 kkal enerji ayrılır.
Normal qidalanan adam sutkada təqribən 3000 kkal enerji alır. Bədən kütləsini artırmaq üçün 
yüksək, əks halda isə az kalorili yemək məhsulları təyin olunmalıdır. Müalicə qidası-xəstə adamın fizioloji 
tələbatını ödəyən və xəstəliyin gedişinə müalicəvi təsir göstərən qidalanma növüdür.