Mühazirələr i.ü. f d., İsmayılova H. Q. Bakı – 2022

3. Təbii ehtiyatların müxtəlif növlərinin qiymətləndirilməsi üsulları

Geniş tətbiq edilən qiymətləndirmə üsulları təbii ehtiyatların renta və xərc (məxaric, sərfetmə) üsullarıdır. Bu üsullar əsas etibarı ilə torpaqların, meşələrin və s. qiymətləndirilməsində tətbiq edilir.
1) Renta üsulu vasitəsilə ehtiyatın qıtlığı (azlığı) və əhəmiyyəti nəzərə alınır. Renta təbii ehtiyatların təklif edilməsinin məhdudluğu və qeyri-elastikliyinin, habelə mülkiyyət subyektlərinin təsərrüfat və sosial sahələrə bölünməsinin mövcudluğu şəraitində ortaya çıxır. Ehtiyatlara tələbat qiymətin fəal təyinedicisi-dir, eyni zamanda dəyişən amildir. Təbii ehtiyatın qiyməti ―kapitallaşmış‖ renta düsturu ilə o şərtlə təyin edilir ki, resurs qeyri-müəyyən müddətə istismar olunsun:

P =( R / r ) *100

Burada, P – torpaq ehtiyatlarının qiyməti,