'ak. Bu yerda mikroskopik hayot bo‘lishi mumkin,
lekin hanuzgacha noma’lum. Marsdan keyingi sayyoralarga yetarlicha
quyosh nuri va issiqlik yetib bormaydi, shu sabab hayot uchun to‘la
sharoit ta’minlanmaydi.
Antropogen omillar hozirgi vaqtda tabiatdagi eng kuchli
omillardan biri bo‘lib hisoblanadi. Inson tirik organizmlarga
to‘g‘ridan to‘g‘ri ta’sir etib yoki yashash sharoitini o‘zgartirib, uning
tarqalishiga yoki qirilib yo‘q bo‘lishiga sababchi boiishi mumkin.
Insonning tabiatga ko‘rsatadigan kuchli ta’siri orqali abiotik va biotik
sharoitlami o ‘zgartiradi. Insoniyat million yil davomida tarkib topgan
tirik dunyo manzarasini bir necha o ‘n yilda o ‘zgartirib yubordi.
Uning tirik organizmlarga salbiy ta’siri natijasida Yer yuzida ko‘plab
o‘simlik va hayvon turlari yo‘qolib ketdi.
Ovchilik bilan shug‘ullanish dastlab ozuqaga talabni qondirish
maqsadida olib borilgan bo‘lsa, keyinchalik kiyim-kechak va har xil
qimmatli materiallar olish uchun avj olib ketdi. Masalan: mahalliy
amerikaliklar bizonlami o‘ldirib ulami terisidan kiyimlar, suv
solish uchun idishlar, suyaklaridan asbob-uskunalar tayyorlangan.
Insonning ongli yoki ongsiz ravishda о‘simlik va hayvon turlarini Yer
sharining bir joyidan ikkinchi joyiga olib borishi ba’zan flora va fauna
tarkibini birmuncha o‘zgartirib yubordi. Inson tamonidan o‘simlik va
hayvonlaming yashash sharoitlari o‘zgartirildi. Natijada muayyan
joyda yashayotgan о‘simlik va hayvonlar jamoalari yo‘q bo‘lib yoki
uylaming sharoiti keskan o‘zgaririb ketdi.5
Aholini ro‘yxatga olish chora-tadbirlari
Yer yuzida aholi sonini о ‘ sishi ham ekologik muammo hisoblanadi.
Aholini hisobga olish nafaqat Amerika Qo‘shma Shtatlari, balki
dunyoning boshqa mamlakatlari uchun ham muhimdir. Bu hukumatga
millatning turli viloyatlarda aholini taqsimlashini aniqlashda yordam
beradi. Bu ma’lumotlarga ega bo‘lish uchun hukumat o'zlarining
mamlakatlarida ayni bir vaqtda va aynan bir joyda qancha о dam
yashayotganligi ro‘yxatga olinadi. Ro‘yxatga olish natijasida mamla-
kat aholisining o‘sish sur’ati aniqlanadi. Amerika Qo‘shma Shtatlari
Dostları ilə paylaş: 
