Мundarijа bet kirish

HAYOT FAOLIYATI XAVFSIZLIGI



3.1.Nitrat kislota ishlab chiqarish xavfsizligi

Nitrat kislotasi ishlab chiqarishda, asosan, ammiak, azot oksidlari, sulfat kislotasi, soda, kislorod va boshqa xil moddalar toza sof holda yoki bo‘lmasa turli xil aralashmalar ko’rinishida ishlatiladi. Ularning ko’pchiligi toksik xsusiyatlarga ega, ayrimlari portlovchi xossaga egadir. Masalan suyuq ammiak , sulfat kislotasi va kuchli kuydirish xususiyatiga ega bo‘lib ko‘zni ko’rish qobiliyatini susaytiradi.

Xavfsizlik talablari: konsentrlangan nitrat kislota yonmaydigan, yong’in xavfi bo’lgan suyuqlik, kuchli oksidlovchi. Ko’pgina materiallar bilan kontaktda bo’lganda, ularning o’z-o’zidan yonishini keltirib chiqaradi, havoda kuchli yonadi. Konsentrlangan nitrat kislota teriga tushganda, og’ir kuyish hollari vujudga keladi. Nitrat kislota va oksidlarning bug’lari yuqori nafas olish yo’llarini bezovta qiladi, kon'yuktivit yuzaga kelishiga sabab bo’ladi va ko’zning muguz pardasini shikastlaydi. Konsentrlangan nitrat kislota va azot oksidlari zaharliligi bo’yicha mo’tadil xavfga ega bo’lgan moddalarga kiradi.
Joylash: alyumindan tayyorlangan maxsus sisternalarga, alyumin bochkalarga quyiladi.
Tashish: yuklarni temir yo’l transporti bilan tashish qoidalariga binoan alyumindan yasalgan maxsus sisternalarda, avtomobil transportida alyumin bochkalarda hamda quvurlar orqali.
Saqlash: alyumin yoki po’lat sig’imlarda.
Katalizator zonasida ammiakni havo bilan aralashmasida portlash bo’lishi mumkin, bu esa apparatlarni yemirilishiga sabab bo‘ladi. Suyuq azot oksidlarini kislorod bilan obrabotka qilganda avtoklavga moy tushib qolsa, apparat portlab ketadi. Shuning uchun ham azot kislotasi ishlab chiqarish zavodlarida har bir zaharli ishlatiladigan moddalar uchun ruxsat etilgan konsentratsiyasi qabul qilingan.
Ishchi zonasidagi ruxsat etilgan konsentratsiyalar: azot 2-oksidi uchun 5mg/m³, azot 4-oksidi uchun 5 mg/m³, nitrat kislotasi uchun 5 mg/m³, sulfat kislotasi uchun 2 mg/m³, ammiak uchun 20 mg/m³. Bu moddalar uchun V va KD tipidagi protivogazlar ishlatiladi.
Yog‘och kukunlariga, opilkalarga yoki quruq lattaga nitrat kislotasi uchsa yoki tukilsa o‘z –o‘zidan yonish sodir bo’ladi, ishlayotgan personallar travma olishi mumkin. Demak biz xavfsiz mehnat sharoitini tashkil etishimiz kerak.[13,14]