-
.
.
.
:
»
«.
]
:
[
1505.
s ibn Malik r vay t edir ki, (bir d ) Pey mb r Sabit ibn Qeysi
aralar nda görm di. ( shab rd n) biri dedi: “Ya R sulullah, m n (gedib)
onun bar sind s
x
r g tir m. O gedib (Sabiti) öz evind ba a
oturdu unu gördü v (ondan): “V ziyy tin nec dir?”– dey soru du. Sabit:
“Pisdir!”– dedi. (Sabit dü ünürdü ki,) s sini Pey mb rin s sind n yüks -
qald rmaqla
ll ri puç olmu dur v art q o, C
nn m hlind ndir.
Adam Pey mb rin yan na g lib ona x
r verdi ki, Sabit bel -bel dedi.
Pey mb r buyurdu: “Get onun yan na v ona de ki: “S n C
nn m h-
lind n yox, ksin C nn t hlind ns n!” ( l-Buxari, 3613)
-
-
-
:
»
«.
]
:
[
1
Bax: “ l-Maid ” sur si, 3.
581
1506.
ra ibn Azib r vay t edir ki, (bir d
shab rd n) biri “ l-K hf” sur si-
ni oxudu. Bu vaxt h
td olan at (t vi içind ) vurnuxma a ba lad . Adam
salamlar verib (namaz bitirdikd ) baxd ki, ba
n üstünü duman v ya
bulud al b. O bu hadis ni Pey mb
dan
v Pey mb r dedi:
“Oxuma na davam et, ey filank s! Çünki o, Qurana gör nazil olmu süku-
tdir.
1
” ( l-Buxari, 3614)
-
-
–
:
.
:
»
«
.
-
-
.
:
»
«.
]
:
[
1507. bn Abbas
r vay t edir ki, Pey mb r (h mi ) x st ni ziyar t etdikd
ona: “Eybi yoxdur, in allah, (günahlar n) t mizl nir!”– dey rdi. (Yen bir
) Pey mb r x st bir b
viy ba ç km k üçün onun yan na g lib:
“Eybi yoxdur, in allah, (günahlar n) t mizl nir!”– dedi. B
vi is (cavab nda)
ona dedi: “T mizl nir”– dedin?! Xeyr, bu, ixtiyar ça nda olan qocan n b
-
nind od kimi yanan (v ya qaynayan) bir q zd rmad r ki, onu q bir apar-
n.” Pey mb r buyurdu: “Yax , qoy s n dey n olsun!” ( l-Buxari, 3616)
-
:
.
.
.
]
:
[
1508.
vay t edilir ki,
s demi dir: “(Vaxt il ) bir xristian slam q bul et-
mi di. O, “ l-B
” v “Ali- mran” sur rini oxuyub (öyr ndi), Pey m-
r üçün b zi sur ri yazd , lakin sonra yen xristianl na qay td . (Bu
adam h r yerd ) dan rd ki: “Muh mm d m nim onun üçün yazd qlar m-
dan ba qa heç n bilmir.” (Çox keçm
n) Allah onun can ald v (yax n-
lar ) onu d fn etdil r. Ert si gün s
r oyan b gördül r ki, torpaq onu bay ra
atm
r. Dedil r: “Bu, Muh mm din v onun shab rinin i i olacaq. Yol-
da
z onlar n dinind n döndüyün gör onu q bird n ç xard b bay ra
at blar.” Sonra onlar d rin bir q bir qaz b onu d fn etdil r. S
r oyan b gör-
dül r ki, torpaq (yen ) onu bay ra atm
r. Dedil r: “Bunu Muh mm d v
onun shab ri edib. Yolda
z onlar n dinind n döndüyün gör onu q -
bird n ç xard b bay ra at blar.” Sonra olduqca d rin bir q bir qaz b onu d fn
etdil r. S
r oyan b gördül r ki, torpaq (yen d ) onu bay ra atm
r. N -
hay t, ba a dü dül r ki, bu i
insan li ola bilm z. Odur ki, onu (oldu u
yerd ) at b getdil r.” ( l-Buxari, 3617)
1
Uca Allah “ l-F th” sur sinin 4-cü ay sind buyurur: “Möminl rin iman üstün iman art rmaq
üçün onlar n q lbin rahatl q (sükun t, arxay nl q) nazil ed n Odur. Göyl rin v yerin ordular Allah nd r.
Allah Bil ndir, Müdrikdir.” T fsirçil r sükun tin m kl rl b rab r yer endiyini söyl mi r.
hih l-Buxari
rif layiq xüsusiyy tl r kitab .
582
-
:
:
»
«
.
:
»
«
.
-
-
.
:
»
«
.
.
]
:
[
1509. Cabir r vay t edir ki, (bir d ) Pey mb r (m nd n) soru du: “Sizd
xalça varm ?” Dedim: “Bizim haradan xalçam z ola bil r?” O buyurdu: “Tez-
likl sizin xalçalar z olacaq!”
(Zaman yeti dikd ) m n zövc
dedim: “Y
r bu xalçalar m nim
gözümün qaba ndan.” Zövc m dedi: “M
r Pey mb r (biz ): “Tezlikl
sizin xalçalar z olacaq!”– dey x
r verm mi dirmi?” Bundan sonra m n
onu s rb st buraxd m.” ( l-Buxari, 3631)
-
:
-
-
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
]
:
[
1510.
vay t edilir ki, Abdullah ibn M sud demi dir: “S d ibn Muaz ümr ziya-
tin yola dü dü v (gedib) Umeyy ibn X fin (evind ) qonaq qald . Umey-
d
ama ged rk n M din
n keç r v S din (evind ) qonaq qalard .
Umeyy S
dedi: “Günortayad k gözl , insanlar yuxuya dals n, sonra get
ümr ni yerin yetir.” S d (K
ni) t vaf ed rk n bu C hl ona rast g ldi v
soru du: “Bu kimdir, K
ni t vaf edir?” S d: “M
m S d!”- dey cavab
verdi. bu C hl dedi: “Muh mm
v onun shab rin s nacaq verirsi-
niz, (sonra da g lib) arxay n K
ni t vaf edirs n?!” S d: “B li!”- dedi v on-
lar mübahis etm
ba lad lar. Bu vaxt Umeyy S
dedi: “S sini bul
min s sind n yuxar qald rma. Çünki o, bu vadid ya ayan adamlar n
saqqal r.” Sonra S d dedi: “Vallahi,
r s n m
K
ni t vaf etm
mane olsan, m n d s
amda ticar t etm
imkan verm
m.”
Umeyy onun yaxas ndan yap p: “S sini qald rma!”- dedi. S d q
bl nib
dedi: “ l ç k bizd n! M n Muh mm din s ni öldür
yini iddia etdiyini
itmi m.” Umeyy : “M ni?”- dey soru du. S d: “B li!”- dey cavab verdi.
Umeyy dedi: “Vallahi, Muh mm d bir x
r ver rs , yalan dan maz.”
Sonra o, arvad n yan na g lib dedi: “Bilirs n, y sribli qarda m m
n
dedi?” Qad n soru du: “N dedi?” (Umeyy ) dedi: “ ddia etdi ki, o, Muh m-
din m ni öldür
yini söyl diyini e itmi dir.” Arvad dedi: “Vallahi, Mu-
mm d yalan dan maz.”
583
(Mü rikl r) B dr döyü ün ç xd qlar zaman carç g lib (Umeyy ni) ça-
rd . Onda arvadi ona dedi: “Yoxsa y sribli qarda
n s
dedikl ri ya-
ndan ç b?!” Umeyy döyü ç xmaq ist
di, lakin bu C hl ona dedi:
“Ax s n bu vadid ya ayanlar n a saqqallar ndansan. Bir-iki günlük (bi-
ziml ) s
ç x!” Bel likl , (Umeyy ) onlarla birlikd s
ç xd v (B dr
döyü ünd ) Allah onu m hv etdi.” ( l-Buxari, 3632)
-
:
»
«
.
.
.
.
]
:
[
1511. Usam ibn Zeyd
r vay t edir ki, (bir d ) Ummu S
Pey mb -
rin yan nda ik n C brail onun yan na g lib onunla söhb t etdi. O, ç b get-
dikd n sonra Pey mb r Ummu S
n soru du: “(Bilirs n) o kim idi?”
Ummu S
: “Bu Dihya
1
idi”- dedi. (Sonralar) Ummu S
deyirdi:
“Vallahi, Allah n pey mb rinin xütb sini e id
k, xütb
onun
brail oldu unu bildir
k m n onun Dihya oldu unu hesab edirdim.”
l-Buxari, 3634)
-
:
»
«.
]
:
[
1512. Abdullah ibn Öm r
r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “M n (yuxu-
da) camaat n bir t
ba nda topland
gördüm. H min vaxt bu B kr qal-
b (su hövz sind n) bir v ya iki ç ll k su ç xartd , suyu ç xardark n azac q
iflik göst rdi. Allah onu ba las n! Sonra ç ll yi Öm r götürdü v bu ç l-
k onun lind böyük bir badyaya döndü. M n insanlar aras nda onun qal-
rd
qald ran bir çevik adam görm dim. N hay t, insanlar (heyvanlar -
) suvatdan
2
ç kib (badyan n traf na topland lar).” ( l-Buxari, 3633)
18-ci f sil.
Uca Allah n: “Kitab verdiyimiz
xsl r onu öz o ullar tan -
qlar kimi tan rlar. H qi-
n d , onlardan bir d st
haqq bil -bil gizl dir”
3
sözü
-
:
:
[
$
%
&
('
)
*
+
,
-
.
/
Z
-
:
»
«
.
.
1
Dihya ibn X lif l-K lbi öz göz lliyi il seçil n bir shab idi.
2
1143-cü h disin qeydl rin bax.
3
“ l-B
” sur si, 146.
hih l-Buxari
rif layiq xüsusiyy tl r kitab .
584
.
.
.
.
.
.
]
:
[
1513. Abdullah ibn Öm r
r vay t edir ki, (bir d ) y hudil r Pey mb rin
yan na g lib iç ril rind n bir ki inin bir qad nla zina etdiyini ona x
r ver-
dil r. Pey mb r onlardan soru du: “Tövratdan da qala a aid n bilirsi-
niz?” Onlar dedil r: “Biz (zinakarlar h r yerd ) biab r edir, üst lik d allaq-
lay q.” Abdullah ibn S lam dedi: “Yalan dan
z! H qiq n, Tövratda
(zinakarlar ) da qalaq etm k mr olunmu dur.” Bel olduqda onlar Tövrat
tirib (onun bükülü s hif rini) açd lar, sonra onlardan biri lini da qalaq
ay sinin üstün qoydu v bu ay
n h m vv lki, h m d sonrak ay ri
oxudu. Abdullah ibn S lam dedi: “Qald r lini!” Adam lini qald rd v ora-
da da qala a aid ay oldu unu (ham ) gördü. Onda onlar dedil r: “Ey Mu-
mm d, (Abdullah) düz deyir, (bu Kitabda) da qalaq ay si vard r.” Bundan
sonra Pey mb rin
mri il zinakarlar da qalaq etdil r. ( l-Buxari, 3635)
19-cu f sil. Mü rikl rin Pey m-
rd n möcüz göst rm yini
b etm si v onun onlara ay n
parçalanmas göst rm si
-
:
-
:
»
«
.
]
:
[
1514.
vay t edilir ki, Abdullah ibn M sud demi dir: “Pey mb rin zama-
nda ay iki yer bölündü v Pey mb r : “(Buna) ahid olun!”– dey bu-
yurdu.” ( l-Buxari, 3636)
-
.
]
:
[
1515. Urva l-Bariqid n r vay t edilir ki, (bir d ) Pey mb r ona bir dinar
verib bu pula bir qoç alma tap rd . O da h min pula iki qoç ald , sonra da
qoçlardan birini bir dinara satd . O (ald ) qoçu v dinar g tirib Pey m-
verdikd Pey mb r onun alverin xeyir-dua verdi.
(O vaxtdan b ri Urva) torpaq alsayd bel , ondan da qazanc ld edirdi.
l-Buxari, 3642)
585
-
18 – Pey mb rin
shab rinin üstünlükl ri kitab
Pey mb rin yan nda olmu v
onu görmü müs lmanlar onun
shab ridir
1-ci f sil.
bu B krin üstünlükl ri
-
:
-
:
.
.
:
»
«.
]
:
[
1516.
vay t edilir ki, Cubeyr ibn Mutim demi dir: “(Bir d ) bir qad n Pey-
mb rin yan na g ldi v o, qad na (bir müdd td n sonra) g lm yi bu-
yurdu. Qad n: “B s g lib s ni tapmasam nec olsun?”– dey soru du. Sanki
o, Pey mb rin v fat ed
yini q sd edirdi. Pey mb r buyurdu:
“M ni tapmasan, bu B krin yan na ged rs n!” ( l-Buxari, 3659)
-
:
.
]
:
[
1517.
vay t edilir ki, mmar demi dir: “M n Pey mb rin yan nda ancaq
be köl , iki qad n v
bu B kri görmü düm.
1
” ( l-Buxari, 3660)
-
:
:
»
«
.
:
»
«
.
.
.
:
»
.
.
«
.
.
]
:
[
1518.
vay t edilir ki, bu D rda demi dir: “(Bir d ) m n Pey mb rin
yan nda oturmu dum. Bu vaxt bu B kr paltar n yini dizind n yuxar
qald rm halda Pey mb rin yan na g ldi. Pey mb r dedi: “Dostu-
nuza g linc , o (kiminl
) mübahis edib.” ( bu B kr) salam verdi v dedi:
“M niml (Öm r) ibn X ttab n aras na mübahis dü dü v m n onunla ko-
bud dan
m. Sonra pe man oldum v ondan üzr dil dim, lakin o m ni ba-
lamad . Odur ki, s nin yan na g ldim. Pey mb r üç d dedi: “Allah
ni ba las n, ey bu B kr!” Sonra Öm r (öz h
tind n) pe man oldu
1
Burada mmar ibn Yasir
slam n vv lki vaxt n
rd tutur. Bel ki, h min vaxt Pey mb -
rin d
tini çox az adam q bul etmi di.
hih l-Buxari
shab rin üstünlükl ri kitab .
586
bu B krin evin g lib: “ bu B kr evd dirmi?”– dey soru du. Ona:
“Xeyr!”– dedil r. Sonra o, Pey mb rin yan na g lib salam verdi. bu B kr
Pey mb rin üzünd naraz q hissini gör nd (Öm
) yaz g ldi v
diz çöküb iki d dedi: “Ya R sulullah, m n daha çox haqs zl q etmi m!”
Pey mb r buyurdu: “H qiq n, Allah m ni pey mb r gönd rdi. Siz:
“S n yalan dan rsan”– dediniz. bu B kr is : “O do ru dan r!”– dedi,
üst lik can v mal il m ni d st kl di. Siz m nim dostumun (x trin d y-
) son qoymayacaqs zm ?!” (O bunu) iki d t krar etdi. (Bu hadis -
n) sonra onun x trin d
n olmad . ( l-Buxari, 3661)
-
:»
«
.
:
»
«
.
:
»
«
.
.
]
:
[
1519. Amr ibn l-As r vay t etmi dir ki, Pey mb r onu zatus-S lasil ordusu-
na ba t yin edib döyü gönd rdi. (Amr dedi:) “M n Pey mb rin ya-
na g lib soru dum: “S nin n çox sevdiyin adam kimdir?” O: “Ai dir”–
dedi. Dedim: “B s ki il rd n kimdir?” Dedi: “Atas !” Soru dum: “Sonra
kim?” O: “Öm r ibn X ttabd r”– dedi v (ba qa) bir neç adam n ad ç k-
di. ( l-Buxari, 3662)
-
:
:
»
«
.
.
:
»
«.
]
:
[
1520. Abdullah ibn Öm r
r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Kim t
b-
bürlüyünd n paltar n yini yerl sürüy rs , Qiyam t günü Allah onun
üzün baxmaz. (Bunu e id nd ) bu B kr dedi: “M n fikir verm dikd pal-
tar
n uclar ndan biri yer sürtülür. Pey mb r buyurdu: “S n ki bunu
bbürlüyünd n etmirs n.” ( l-Buxari, 3665)
-
.
.
.
.
.
:
»
«
.
.
-
-
.
.
.
.
.
:
587
»
«
.
.
.
.
.
.
:
»
«
.
.
]
:
[
1521.
vay t edilir ki, bu Musa l- ari demi dir: “(Bir d ) m n d st maz
al b evd n ç xd m v (öz-özüm ) dedim: “Pey mb rd n ayr lmayaca-
am, bütün günü onun yan nda olaca am.”
Sonra bu Musa m scid g lib Pey mb ri soru du. (Oradak lar ona)
dedil r: “Filan yer getdi.”
bu Musa) dedi: “M n soru a-soru a onun dal nca ç xd m. N hay t, o
gedib ris quyusu olan ba çaya girdi. M n d g lib qap n yan nda otur-
dum. Ba can n qap xurma budaqlar ndan düz ldilmi di. N hay t, Pey-
mb r t bii ehtiyac r f etdikd n sonra d st maz ald . Bundan sonra
n onun yan na getdim v gördüm ki, o, quyunun ba nda oturub, ayaqla-
da (dizd n yuxar ya q
r) aç b quyuya sallay b. M n ona salam ver-
dim, sonra da gedib qap n yan nda oturdum v (öz-özüm ) dedim: “Bu
gün m n Pey mb rin qap
olaça am.” (Bu snada) bu B kr g lib qa-
döydü. M n: “Kimdir o?”– dey soru dum. O: “ bu B krdir!”– dey
cavab verdi. M n (ona): “Yerind dur”– dedim, sonra (Pey mb rin yan -
na) gedib dedim: “Ya R sulullah, bu B kr iç ri daxil olmaq üçün izn ist -
yir.” Pey mb r buyurdu: “ zn ver g lsin v onu C nn tl müjd !” M n
qay b bu B kr dedim: “G l iç ri! Allah n Elçisi s ni C nn tl müjd -
yir!” bu B kr iç ri daxil olub quyunun ba nda, Pey mb rin sa t
fin-
oturdu v Pey mb r etdiyi kimi ayaqlar aç b quyuya sallad . Sonra
n (yerim ) qay b (qap n yan nda) oturdum. (Do ma) qarda ma g -
linc , o da m niml g lm k ist yirdi, lakin m n onu d st maz alark n qo-
yub getdim. Allah ona xeyir n sib etm k ist
, onu da bura g tir r. El bu
vaxt kims qap it di. M n: “Kimdir o?”– dey soru dum. O: “Öm r ibn
ttabd r!”– dey cavab verdi. M n (ona): “Yerind dur”– dedim, sonra Pey-
mb rin yan na gedib ona salam verdim v dedim: “Öm r ibn X ttab iç -
ri girm k üçün izn ist yir.” Pey mb r buyurdu: “ zn ver g lsin v onu
nn tl müjd !” M n qay b (Öm
) dedim: “G l iç ri! Allah n Elçisi
ni C nn tl müjd di!” Öm r iç ri daxil olub quyunun ba nda, Pey m-
rin sol t
find oturdu v ayaqlar aç b quyuya sallad . Sonra m n
qay b (qap n yan nda) oturdum.
r Allah filank
1
xeyir n sib etm k
ist
, onu da bura g tir r. Bu vaxt bir n r g lib qap t rp tdi. M n:
“Kimdir o?”– dey soru dum. O: “Osman ibn ffand r!”– dey cavab verdi.
n (ona): “Yerind dur”– dedim, sonra Pey mb rin yan na gedib (Os-
man n g ldiyini) ona x
r verdim. Pey mb r buyurdu: “ zn ver g l-
sin v ona müjd ver ki, onun ba na müsib t g ldikd n sonra C nn gir -
kdir!” M n qay b (Osmana) dedim: “G l iç ri! Allah n Elçisi s
müj-
1
bu Musa qarda
q sd edirdi.
hih l-Buxari
shab rin üstünlükl ri kitab .
588
verir ki, s nin ba na müsib t g ldikd n sonra s n C nn gir
ks n.”
Osman iç ri daxil oldu v quyunun k nar nda yer olmad
görüb Pey-
mb rin qar t find oturdu.” ( l-Buxari, 3674)
-
:
:
»
«
.
]
:
[
1522.
bu S id l-Xudri r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “M nim sha-
rimi söym yin!
r sizd n biriniz Uhud da boyda q l s
vers ,
onlardan birinin verdiyi bir ovuc s
, h tta yar na bel çata bilm z”
l-Buxari, 3673)
-
:
»
«
.
]
:
[
1523.
s r vay t etmi dir ki, (bir d ) Pey mb r , bu B kr, Öm r v Os-
man Uhud da na qalxd lar v da silk ndi. Onda Pey mb r buyurdu:
“Sakit dur, ey Uhud! H qiq n, s nin üstünd bir pey mb r, bir siddiq v
iki hid var.” ( l-Buxari, 3675)
-
:
.
.
.
]
:
[
1524.
vay t edilir ki, ibn Abbas
demi dir: “Öm r ibn X ttab ölüm aya nda
ik n m n onun yan na y
b ona dua ed nl rin aras nda idim. Bird n bir n -
rin arxamda durub, dirs yini çiynim qoyub bel dediyini e itdim: “Allah
r hm t el sin. M n h mi arzulam am ki, s n dostlar nla
1
bir yerd
olasan. Çünki m n Pey mb rin çox vaxt bel dediyini e id rdim: “M n,
bu B kr v Öm rl (filan yerd ) idim. M n, bu B kr v Öm rl (filan i i)
gördüm. M n, bu B kr v Öm rl (filan yer ) getdim.” M n ümid edirdim
ki, Allah s ni onlara qovu duracaq.”
bn Abbas
dedi: “M n dönüb gördüm ki, bu, li ibn bu Talibdir.”
l-Buxari, 3677)
2-ci f sil. Öm r ibn X ttab n
rif layiq xüsusiyy tl ri
-
:
-
:
:
»
.
.
1
Burada o, Pey mb ri v
bu B kr q sd edirdi.
589
«
.
.
]
:
[
1525. Cabir ibn Abdullah
r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “(Yuxuda)
gördüm ki, C nn td
m. Bird n qar mda bu T lh nin zövc si Rumeysa-
gördüm v bir ayaq s si e itdim. Soru dum: “Bu kimdir?” Dedil r: “Bu
Bilald r!” Sonra m n bir q sr v bu q srin h
tind bir cavan q z gördüm.
Soru dum: “Bu (q sr) kimindir?” Dedil r: “Öm rindir!” M n q srin için gi-
rib ora göz g zdirm k ist dim, lakin s nin q sqancl n yad ma dü dü (v
n dönüb oradan uzaqla m).” (Bunu e id nd ) Öm r dedi: “Atam-anam
qurban, ya R sulullah, heç s
q sqana bil
mmi?!” ( l-Buxari, 3679)
-
:
»
«
.
.
:
»
«
.
:
»
«
.
.
]
:
[
1526.
s r vay t edir ki, (bir d ) bir n r Pey mb rd n Qiyam t bar -
sind soru ub dedi: “Qiyam t Saat n zaman g
k?” Pey mb r bu-
yurdu: “S n Qiyam n t darük görmüs n?” Adam dedi: “Heç bir ey ha-
rlamam am, m n sad
Allah v onun R sulunu sevir m.” Pey mb r
buyurdu: “S n sevdiyin k sl bir yerd olacaqsan!”
s dedi: “Biz Pey mb rin : “S n sevdiyin k sl bir yerd olacaq-
san!” sözün sevindiyimiz kimi heç bir ey sevinm mi dik.”
s dedi: “M n Pey mb ri , bu B kri, Öm ri sevir m v ümid edi-
m ki, onlar q
r yax q etmi olmasam bel , bu sevgim gör onlarla bir
yerd olaca am.” ( l-Buxari, 3688)
-
:
:
»
«.
]
:
[
1527.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Sizd n vv l ya a-
srail o ullar ndan – pey mb rl r istisna olmaqla, b zi (
lisaleh) in-
sanlara v hy nazil olard .
r m nim ümm timd n kim
v hy nazil ol-
mu olsayd , bu, Öm r olard .” ( l-Buxari, 3689)
Dostları ilə paylaş: |