Müxt r kinci n r b dilind n t rcüm ed n lixan Musayev
ibn V lidi B ni C zim q bil -
Yüklə 8,62 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 34-cü f sil. Abdulla ibn Huzaf s-S hminin v lq ibn Muc zziz l-Mudlicinin d st si
- 35-ci f sil. Vida h ccind n vv l bu Musan n v Muaz n gönd rilm si
- 36-c f sil. Vida h ccind n vv l li ibn bu Talibin v Xalid ibn lidin Y gönd rilm si
- 37-ci f sil. Zul-X döyü ü
- 38-ci f sil. C ririn Y getm si
- 39-cu f sil. D niz sahilind ki döyü
- 40-c f sil. Uyeyn ibn Hisnin üstün yürü
- “Ey iman g tir nl r! Heç bir eyd Allah v Onun Elçisini qabaqlamay n. Allahdan qorxun! H qiq n, Allah E id n- dir, Bil ndir”
|
ibn V lidi B ni C zim q bil - sinin üstün gönd rm si - : - : . . : » « . . ] : [ 1666. vay t edilir ki, Abdullah ibn Öm r demi dir: “Pey mb r Xalid ibn lidi B ni C zim q bil sinin üstün gönd rib onlar slama d t etdi. Onlar: “Müs lman olduq!”– dem dil r, ( zind ): “Döndük 1 , döndük!”– dedil r. Onda Xalid onlar n (bir çoxunu) öldürdü (yerd qalan da) sir götürdü v bizim h r birimiz bir sir ba lad . N hay t, günl rin bir günü Xalid bizim h r birimiz ( linin alt nda olan) sirini öldürm yi mr etdi. De- dim: “Vallahi ki, n m n, n d dostlar mdan bir kims öz sirini öldürm - kdir.” N hay t, biz Pey mb rin yan na g lib bu hadis ni ona dan - qda Pey mb r ll rini (göy ) qald b iki d dedi: “Allah m, h qiq - n d , m n Xalidin etdiyi ld n uza am!” ( l-Buxari, 4339)
: . . . . . . : » «. ] : [ 1 Bunu dem kl onlar müs lman olduqlar bildirmi dil r. Bel ki, o vaxt mü rikl r d -babalar n dinind n dönüb Pey mb qo ulanlara “sabii” (dinin dönük ç xm adam) deyirdil r. Bu h disd d slam dinini q bul etm k ist n mü rikl r öz terminl rin uy un olaraq: “Sab , sab ” y ni, “Dini- mizi t rk edib müs lman olduq”- dedil r. 659 1667. vay t edilir ki, li (ibn bu Talib) demi dir: “(Bir d ) Pey mb r nsardan birisini bir d st ba t yin edib onlar (döyü ) gönd rdi v onlara ( mir ) tabe olma buyurdu. (Yolda) h min adam q bl ndi v on- lara dedi: “M r Pey mb r siz m ita t etm yi mr etm mi dimi?” Onlar: “El dir!”– dedil r. Onda o, onlara: “El is m nim üçün odun y n!”– dey buyurdu, onlar da (laz mi q r odun) y lar. Sonra (onlara): “Od qalay n!”– dedi, onlar da od qalad lar. (Ax rda) onlara: “Girin oda!”– dedi. vv l onlar oda) girm k ist dil r, lakin sonra bir-biril rinin qolundan dar- b dedil r: “Biz at n xilas olmaq üçün Pey mb tabe olmu uq.” Onlar alov s ngiy k v ( mirin) q bi soyuyanad k tutduqlar mövqe- qald lar. Bu x r Pey mb çatd qda o dedi: “ r onlar at gir-
ydil r, Qiyam t günün k oradan ç xa bilm zdil r. (Yaln z) ri tin bu- yurdu una ita t etm k g kdir!” ( l-Buxari, 4340)
: : » « . . . . . . ] : - [ 1668. vay t edilir ki, bu Burd demi dir: “Pey mb r bu Musan v Muaz ibn C li Y
gönd rdi, onlar n h r birini Y nin ayr -ayr ya- tl rin cani in t yin etdi, – o vaxt Y n c mi iki yal td n ibar t idi – sonra dedi: “Asanla n, ç tinl dirm yin! Müjd yin, nifr t oyatmay n!” Bundan sonra onlar n h r biri öz i inin dal nca getdi. Onlardan h r biri öz bölg sind g zib dola zaman n vaxt dostunun bölg sin yax nla ard - sa, yenid n dostuna ba ç kib ona salam ver rdi. (Yen bir d ) Muaz öz bölg sind g zib dola ark n dostu bu Musan n bölg sin yax nla , qat - na minib onun yan na g ldi. Baxd ki, bu Musa yerd oturub, camaat onun ba na y b, bir n r d ll ri boynuna k ndirl nmi v ziyy td onun yan nda durub. Muaz soru du: “Ey Abdullah ibn Qeys, bu n dir?” bu Musa (cavab nda) dedi: “Bu, slam q bul etdikd n sonra kafir olmu bir adamd r.” Muaz dedi: “(Bu kafir) edam edilm yinc m n (minikd n) dü- n deyil m.” bu Musa dedi: “Onu el buna gör bura g tiribl r, dü ye-
hih l-Buxari rbi yürü r kitab . 660 !” Muaz (yen ) dedi: “O edam olunmay nca m n (yer ) dü m.” bu Musan n mri il h min adam edam edildikd n sonra Muaz (minik- n) yer endi v dedi: “Ey Abdullah, s n Quran nec oxuyursan?” bu Musa dedi: “M n onu ayr -ayr vaxtlarda, hiss -hiss oxuyuram.” (Sonra) bu Musa (ondan) soru du: “B s s n Quran nec oxuyursan, ey Muaz?” Muaz dedi: “M n gec nin birinci yar yat b yuxumu al ram, sonra da (qalx b) Allah n m nim üçün ld n yazd q r (Quran) oxuyuram. M n qiyamda durma n mükafat umdu um kimi, yatma n mükafat da (ancaq Allahdan) umuram.” ( l-Buxari, 4341-4342) - : » « . . : » «. ] : [ 1669. bu Musa l- ari r vay t etmi dir ki, Pey mb r onu Y gön- rdikd
bu Musa ondan orada düz ldil n içkil r bar soru du. Pey m- r soru du: “N dir o?” bu Musa: “Bit v mizrdir”– dedi. Onda Pey m- r buyurdu: “S rxo ediçi h r bir ey haramd r.” (H disi dan an ravi demi dir): “M n bu Burd n soru dum: “Bit n - dir?” Dedi: “Bal rab r.” Soru dum: “B s mizr n dir?” Dedi: “Arpa ra- r.” ( l-Buxari, 4343) 36-c f sil. Vida h ccind n vv l li ibn bu Talibin v Xalid ibn lidin Y gönd rilm si - : - : . : . ] : [
vay t edilir ki, B ra demi dir: “Pey mb r bizi Xalid ibn V lidl bir- likd Y
gönd rdi. Sonra onu z etsin dey lini gönd rdi v (ona bel ) buyurdu: “Xalidin yan nda olan shab dey rs n ki, kim s ninl (Y nd ) qalmaq ist yirs , qoy qals n, kim d (M din ) qay tmaq ist - yirs , qoy qay ts n.” M n linin yan nda qalanlardan idim. Sonra (q nim t- n) m bir neç övqiy 1 pay çatd .” ( l-Buxari, 4349) - : : » « . . : » «. ] : [ 1 708-ci h disin qeydl rin bax. 661 1671. vay t edilir ki, Bureyd demi dir: “Pey mb r lini Xalidin yan na gönd rdi ki, q nim tl rin be bir hiss sini (ondan) götürsün. O m n liy nifr t edirdim. O, qüsl etdikd n 1 sonra m n Xalid dedim: “Bunun (n etdiyini) görmürs nmi?” Biz Pey mb rin yan na g ldikd m n linin n etdiyini ona x r verdim.” Pey mb r dedi: “Ey Bureyd , s n liy nif- tmi edirs n?” M n: “B li”– dey cavab verdim. Pey mb r buyurdu: “Ona nifr t el ! H qiq n, xümsd n onun pay na bundan art çat r.” l-Buxari, 4350)
: . : » « . . : » « . : » « . . : » « : » « . : » «. ] : [ 1672. vay t edilir ki, bu S id l-Xudri demi dir: “ li ibn bu Talib Pey m- Y nd n a lanm d rid n haz rlanm kis nin içind q l külç r gönd rdi. Pey mb r bu külç ri dörd n rin aras nda bölü dürdü. (Bir hiss sini) Uyeyn ibn B dr , (ikinci hiss sini) qra ibn Habis , (üçüncü his- sini) Zeyd l-Xeyl , dördüncü hiss sini d ya lq , ya da Amir ibn Tufeyl (verdi). Bu vaxt Pey mb rin shab rind n biri dedi: “Bizim bu (q nim tl ) onlardan daha çox haqq z çat rd .” Bu söz Pey mb yeti dikd o dedi: “M n göyd ki Allah n etibar etdiyi bir adam ola-ola, üst - lik s
r-ax am m v hy nazil oldu u halda siz m etibar etmirsiniz?!” Bu vaxt gözl ri bat q, almac q sümükl ri 2 ç q, aln qabar q, gursaqqal, ba rx q, izar yuxar ç kmi bir adam aya a qalx b dedi: “Ya R sulullah, Allahdan qorx!” Pey mb r dedi: “Vay s nin hal na! M r m n yer üzünd olan insanlar n n t qval deyil mmi?” Sonra h min adam dönüb getdi. Bu vaxt Xalid ibn V lid dedi: “Ya R sulullah, onun boynunu vurum- mu?” Pey mb r dedi: “Xeyr, ola bilsin ki, o namaz q lan adam olsun.” Xalid dedi: “N çox namaz q lan var ki, q lb n etiqad etm diyini dilin g ti- rir.” Pey mb r buyurdu: “M insanlar n q lbin girm k, onlar n kök- sünü açmaq mr edilm mi dir.” Sonra Pey mb r h min adam n arxas n- ca bax b dedi: “H qiq n, bu adam n belind n el insanlar g k ki, onlar 1 li ibn bu Talib cariy rd n birini özün götürmü v orada qald gec ni onunla keçirmi v el bu s bd n d o qüsl etmi dir. 2 Gözl rin alt nda, ç nin üstünd ki ç q, yanaq sümükl rinin dik yeri. hih l-Buxari rbi yürü r kitab . 662 Allah n Kitab m lah tli s sl oxuyacaq, lakin oxuduqlar xirtd kl rind n o yana keçm kdir. Ox öz ovunu d lib keçdiyi kimi onlar da slamdan ç - xacaqlar.” Dey n, Pey mb r bunu da demi dir ki: “ r m n onlar n (meydana g yi gün k) ya asam, onlar S mud q bil sinin öldürüldü- yü kimi, öldür m.” ( l-Buxari, 4351) 37-ci f sil. Zul-X döyü ü - : - : : » « . : » « . . . . . . : . . ] : [ 1673. vay t edilir ki, C rir demi dir: “(Bir d ) Pey mb r m dedi: “Zul-X
ni (yox etm kl ) m nim q lbimi rahat etm k ist mirs nmi?” De- dim: “ lb tt , (ist yir m).” Sonra m n hm s q bil sind n olan yüz lli n - rlik bir süvari d st sind (oraya) yolland m. hm sil r yax at sür n adam- lar idi. M n is at n belind dura bilmirdim. M n bunu Pey mb bil- dirdikd o, ( li il ) m nim sin el bir z rb vurdu ki, barmaqlar n izi sin md qald , (sonra da dua edib) dedi: “Allah m, onu sabitq m et, onu do ru yol göst n v do ru yolda olan (kims rd n) et!” Bundan sonra n heç vaxt atdan y lmad m. Zul-X g linc , bu, Y nd yerl - n, X m v B cil q bil rin m xsus, onlar n k adland rd qlar bir bütxana idi. C rir o bütxanaya getdi v onu yand b darmada n etdi. C rir g ldikd orada oxlarla fala baxan bir adam var idi. Ona dedil r ki, sulullah n elçisi buradad r. r o s ni yaxalasa, s nin boynunu vura- caq. (Lakin adam deyil nl m l qoymay b i in davam el di. Bir d yen oxlarla) fala baxd qda C rir q fil onun ba n üstünü ald v dedi: “Ya bu oxlar s nd racaq v “l ilah ill llah” dey ks n, ya da s nin boynunu vuraca am.” (Falç d rhal) oxlar s nd b had t g tirdi. Sonra C rir bu rtat l bli bir hm slini Pey mb rin yan na gönd ri ki, bu xeyir x r- ona müjd versin. bu rtat Pey mb rin yan na g lib dedi: “Ya R su- lullah, s ni haqq il gönd n Allaha and olsun ki, m n g nd o (bütxana) haldan dü mü (v ya qotur x st liyin ) tutulmu bir d kimi (yan b qap- qara) olmu du.” (C rir) dedi: “(Bunu e id nd ) Pey mb r hm sil rin atl v piyada qo unu üçün be d xeyir-b t dil di.” ( l-Buxari, 4357) 663 38-ci f sil. C ririn Y getm si - : - : . . . . ] : [ 1674. vay t edilir ki, C rir demi dir: “(Bir d ) m n Y nd olark n orada Zu K la v Zu Amr adl iki y nliy rast g ldim v onlara Allah n elçisi bar sind dan m. Zu Amr m dedi: “
r s nin dostun bar dan -
qlar n do rudursa, dem k o, art q üç gün bundan qabaq v fat etmi dir. 1 ” Sonra h r ikisi m niml birlikd (M din ) yola dü dü. N hay t, yolda din n g n atl lara rast g ldik v onlardan (Pey mb r ) haqq nda soru duq. Onlar dedil r: “Allah n elçisi v fat etmi v ondan sonra bu kr x lif seçilmi dir. Camaat n ya ay da çox yax r.” Onda Zu K la v Zu Amr: “Dostuna 2 dey rs n ki, biz g lmi dik, b lk , in allah yen qay b ldik”– dedil r, sonra da Y qay td lar. M n onlar n dedikl rini bu kr x r verdim. bu B kr dedi: “Nahaq onlar özünl g tirm mis n!” (Öm rin xilaf ti dövründ ) Zu Amr (M din g ldikd ) m dedi: “Ey rir! Do rudan da, s n m böyük ehtiram göst rmis n. Odur ki, m n s - bir ( ey haqq nda) x r ver m. Siz bl r vv lki x lif v fat etdiyi qdird sonrak x lif ni ( ri uy un kild ) seç k xeyir-b t içind ya ayacaqs z. Xilaf t q nc say sind keçirildiyi zaman art q (se- çil nl r x lif yox,) pad ah olacaqlar. Onlar pad ahlar kimi q bl k,
39-cu f sil. D niz sahilind ki döyü - : - : . . ] : [ 1 Çox güman ki, bu adam kahin idi. 2 Burada bu B kr n rd tutulur.
hih l-Buxari rbi yürü r kitab . 664
vay t edilir ki, Cabir ibn Abdullah demi dir: “(Bir zaman) Pey m- r üç yüz n rd n ibar t qo una bu Ubeyd ibn C rrah ba t yin f yollad . Biz (M din n) yola dü dük v (n hay t,) yolun bir hiss sini q t etdikd n sonra rza z qurtarma a ba - lad . Onda bu Ubeyd nin mri il qo unun bütün ehtiyat rza bir yer m edildi v c mi iki xurcun xurma y ld . bu Ubeyd h r gün bu xur- malardan biz az-az verm ba lad v i o yer g lib çatd ki, h r k an-
caq bir d xurma çatd .” (H disi dan an ravi dedi): “M n soru dum: “Bir xurman n siz n fay- das olurdu ki?” Cabir dedi: “Art q o da tük ndikd biz onun yoxlu unu hiss etdik. Sonra biz g lib d nizin sahilin çatd q v orada da boyda bir ba- q gördük. Camaat on s kkiz gün o bal qdan yedi. Sonra bu Ubeyd nin mri il bal n qab alar ndan ikisini dik ltdil r. Sonra (yen ) onun mri il ( n hündürboy) atl bu qab alar n alt ndan keçdi v onun ba bu sü- mükl d ym di.” ( l-Buxari, 4360)
: . : . : » « . . ] : - [
nb r 1
bal q ç xartd . Biz düz yar m ay o bal qdan yedik, üst lik piyind n d rimiz o q
r sürtdük ki, n hay t, b nimiz vv lki formas na dü dü.” Dig r r vay td Cabir demi dir: “ bu Ubeyd (biz ): “Yeyin!”- dey buyurdu. Biz M din g ldikd ba za g nl ri Pey mb dan - q. Pey mb r dedi: “Allah n siz verdiyi ruzid n yeyin v r (art q) qal bsa, bizi d qonaq edin!” ( shab rd n) biri (bal n tind n) bir tik Pey mb verdi v o da (bu td n) dadd .” ( l-Buxari, 4361-4362) 40-c f sil. Uyeyn ibn Hisnin üstün yürü - : - : : . . . . : [ ^ _ ` a b Z . ] : [ 1677. vay t edilir ki, Abdullah ibn Zubeyr demi dir: “B ni T mim q bil - sind n bir d st atl Pey mb rin yan na g ldikd bu B kr dedi: “ l- Qa'qa ibn M d ibn Zuraran ba t yin et!” Öm r is dedi: “Yox, qra ibn Habisi ba t yin et!” Bu vaxt bu B kr Öm : “S n ancaq m müxalif
olmaq ist yirs n!”– dedi. Öm r d ona: “M n s müxalif olmaq ist - 1
li iri d niz heyvan . 665 dim!”– dedi. Bel likl , onlar mübahis etm ba lad lar v s sl rini qald r- lar. Onda bu ay nazil oldu: “Ey iman g tir nl r! Heç bir eyd Allah v Onun Elçisini qabaqlamay n. Allahdan qorxun! H qiq n, Allah E id n- dir, Bil ndir” 1 . ( l-Buxari, 4367) 41-ci f sil. B ni H nif bil sinin nümay nd ri v Sumam ibn Usal n r vay ti - : - : : » « . . : » « . . : » « . . : » « . . ] : [ 1678. vay t edilir ki, bu Hureyra demi dir: “(Bir vaxt) Pey mb r N cd bir d st atl gönd rdi. Onlar oradan B ni H nif q bil sind n olan Sumam ibn Usal adl bir n ri (tutub M din g tirdil r v ) onu m scidd ki dir k- rd n birin ba lad lar. Bu snada Pey mb r onun yan na g lib dedi: “N dü ünürs n, ey Sumam ?” Sumam dedi: “(H r ey) yax r, ey Mu- mm d! M ni öldürs n, li qana batm bir canini öldürmü olarsan. M ni azad ets n, minn tdar olan bir adama yax q etmi olarsan. Yox r pul is- yirs ns , dil diyin q r ist bil rs n.” S ri gün Pey mb r (yen ) onun yan na g lib dedi: “N fikirl irs n, ey Sumam ?” Sumam dedi: “(Dü- n) s dediyim kimi, r m ni azad ets n, minn tdar olan bir adama yax- q etmi olarsan.” Pey mb r onu qoyub getdi. Ert si gün (yen ) onun yan na g lib dedi. “N dü ünürs n, ey Sumam ?” Sumam dedi: “(Dün n) dedikl rimi.” Pey mb r : “Sumam ni azad edin!”– dedi, sonra Su- mam m scidin yan ndak xurmal a gedib qüsl etdi v g lib m scid daxil oldu. (Bu vaxt Sumam ona yax nla b) dedi: “M n ahidlik edir m ki, Allah- dan ba qa (ibad layiq olan) m bud yoxdur v ahidlik edir m ki, Mu- mm d Allah n elçisidir. Ey Muh mm d, vallahi ki, yer üzünd s nin üzün- n daha çox nifr t etdiyim bir üz yox idi. ndi is s nin üzün m nim üçün n ziz üzdür. Vallahi, s nin dinind n daha çox nifr t etdiyim bir din yox idi. ndi is s nin dinin m nim üçün n ziz bir dindir. Vallahi, s nin - 1 “ l-Hucurat” sur si, 1. hih l-Buxari rbi yürü r kitab . 666 rind n daha çox nifr t etdiyim bir r yox idi. ndi is s nin rin m -
nim üçün n ziz rdir. M n ümr etm k ist rk n s nin atl lar n m ni yaxalad lar. Bu haqda n dey bil rs n?” Pey mb r onu müjd di v ona ümr ni yerin yetirm yi mr etdi. Sumam M kk g lib çatd qda bir r ondan: “Sabiimi 1 olmusan?”– dey soru du. Dedi: “Xeyr, m n Allah n elçisi Muh mm dl birg Allaha t slim olmu am. Allaha and olsun ki, Pey- mb rin izni olmadan Y mam n siz bir bu da d si bel g lm - kdir.” ( l-Buxari, 4372) - : . : » « . . : » « . : » «. ] : - [ 1679. vay t edilir ki, ibn Abbas demi dir: “Pey mb rin dövründ yalanç Müseyl
M din g lib dedi: “ r Muh mm d özünd n sonra (haki- miyy ti) m vers , m n onun ard nca ged m. Onunla b rab r M din onun bir çox h mq bil ri g lmi di. Pey mb r lind bir xurma buda Sabit ibn Qeys ibn mmas il birlikd Müseyl nin v onun h mq bil - rinin yan na g lib dedi: ” r s n m nd n bu buda ist ydin bel , m n onu s verm zdim. S n heç vaxt Allah n ld n s nin bar nd verdiyi rara qar ç xa bilm zs n. r (haqdan) üz dönd rs n, Allah hökm n s - ni m hv ed k. M n görürür m ki, s n m yuxuda göst rilmi h min adamsan. M nim yerim Sabit s nin cavab ver k.” (Pey mb r sözü- nü dey nd n) sonra ondan uzaqla .” bn Abbas demi dir: “M n Pey mb rin : “M n görür m ki, s n m yuxuda göst rilmi h min adamsan” sözünün m nas soru ma a ba la- m. bu Hureyra m x r verdi ki, Pey mb r demi dir: “(Bir d ) n yuxuda qolumda q ldan iki bil rzik gördüm v onlar m ni b rk nara- hat el di. Sonra yuxuda ik n m : “Onlara üfür!” dey v hy edildi. M n bi- rzikl üfürdükd onlar (havaya) uçdular. M n bu bil rzikl ri m nd n son- ra (pey mb rlik iddia ed k) iki yalanç n meydana g yin yozdum.” Biri ( sv d) l- nsi, dig ri is Müseyl oldu.” ( l-Buxari, 4373-4374)
: : » «. ] : [
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “(Bir d ) yuxumda dünya x zin ri verildiyini, üst lik qoluma q ldan iki bil rzik tax l- 1 227-ci h disin qeydl rin bax. 667 gördüm v bunlar (geym k) m a r g ldi. 1 Sonra m : “Onlara üfür!” dey v hy edildi. M n bil rzikl üfürdükd onlar yox oldular. M n bu bil rzikl ri aralar nda oldu um 2 iki yalanç n – S na 3 v Y mam böyükl rinin 4 meydana g yin yozdum.” ( l-Buxari, 4375) Yüklə 8,62 Mb. Dostları ilə paylaş:
|