Müxt r kinci n r b dilind n t rcüm ed n lixan Musayev



Yüklə 8,62 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə84/97
tarix07.01.2017
ölçüsü8,62 Mb.
#4734
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   97

-

79 –  zn ist

k kitab

1-ci f sil.

Az sayda olan toplumun çox

sayda olanlara salam verm si

-

:

-

:

.



]

 :

[



2049.

bu Hureyra  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “Kiçik böyüy , pi-

yada oturana v  az sayda olan toplum çox sayda olanlara salam verm lidir.”

l-Buxari, 6231)



2-ci f sil. Minik üst  olan n

piyada olana salam verm si

-

 :

-

:

.



]

 :

[



2050.

bu Hureyra  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “Minik üst  olan

s piyadaya, piyada oturana v  az sayda olan toplum çox sayda olanlara

salam verm lidir.” ( l-Buxari, 6233)



3-cü f sil. Tan

na v

tan mad na salam verm k

-

 :

-

:

.



]

 :

[



2051.

Abdullah ibn Amr

  r vay t  edir  ki,  (bir  d )  bir  n r  Pey mb r-

n  soru du: “ slam (xisl tl rind n)  n xeyirlisi hans r?” Pey m-

r  buyurdu: “Yem k yedirtm yin, tan

na v  tan mad na salam

verm yin.”

 ( l-Buxari, 6236)



4-cü f sil.  zn ist

k (x lv ti)

bax lardan dolay  (vacib

buyurulmu dur)



-

:

-

 :

.



]

 :

[



2052.

vay t edilir ki, S hl ibn S d  demi dir: “(Bir d ) bir n r Pey mb -

rin  hücr rind n birinin (qap

n) d liyind n iç ri baxma a ba lad .



hih  l-Buxari

zn ist


k kitab .

826


min vaxt Pey mb r

lind ki d mir daraqla ba

 qa

rd . Sonra



Pey mb r  (ona) dedi: “

r s nin (x lv tc ) baxd

 bils ydim, bu da-

ra  s nin gözün  soxard m.  zn ist

k d  m hz bel  bax lardan dolay

vacib buyurulmu dur.” ( l-Buxari, 6241)



5-ci f sil. Cinsiyy t üzvünd n

ba qa b

n üzvl rinin zina

etm si haqq nda

-

:

-

 :

.



]

 :

[



2053. bn Abbas

 r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “H qiq n, Allah

zinadan Ad m o lunun pay na dü ni 

ld n yazm

r v  o, ist r-ist

z

buna mübt la olacaqd r. Gözün zinas  baxmaqd r, dilin zinas  dan maqd r,



fs d  t

nna edir v  ist yir. Cinsiyy t üzvü is  ya bütün bunlar  t sdiq-

yir, ya da t kzib edir.” ( l-Buxari, 6243)

6-c  f sil. U aqlara salam verm k

-

 :

-

.

]



 :

[

2054.

vay t edilir ki, (bir d ) 

s ibn Malik  (bir d st ) u

n yan ndan ke-

rk n onlara salam verdi v  dedi: “Pey mb r  d  bel  ed rdi.” ( l-Buxa-

ri, 6247)

7-ci f sil. (Ev yiy si) “Kimdir o?”–

dey  soru duqda: “M

m!”–

dey  hay verm k haqq nda

-

:

:

-

 :

:



:

.

]



 :

[

2055.

vay t edilir ki, Cabir

 demi dir: “(Bir d ) m n atam n borcuna dair

(m sl

t almaq üçün) Pey mb rin  yan na g lib qap  döydüm. O so-



ru du: “Kimdir o?” Dedim: “M

m.” O, naraz  qalm  halda: “M

m, m -

m!

1



”– dedi.” ( l-Buxari, 6250)

8-ci f sil.

clisl rd  yer verm k

-

 :

-

.

]



 :

[

1



 Qap  döy n adamdan onun kim oldu u soru ularsa, o, mü mmal

kild  cavab verm

li v  kim

oldu unu hökm n bildirm lidir.



827

2056. Abdullah ibn Öm r

 r vay t etmi dir ki, Pey mb r  biz  bir kims ni

yerind n qald b onun yerin  oturma  qada an etmi dir. Lakin s x oturun

bir-biriniz  yer verin!” ( l-Buxari, 6270)

9-cu f sil. Yer  oturub dizl ri

qucaqlamaq

-

 :

-

 :

.



]

 :

[



2057.

vay t edilir ki, ibn Öm r

 demi dir: “(Bir d ) m n Pey mb ri  K

-

nin h



tind  yer  oturub dizl rini qucaqlad

 gördüm.” ( l-Buxari, 6272)



10-cu f sil. Üç n

rd n çox olan

camaat (aras nda iki n rin)

lv tc  dan mas nda heç bir

bah t yoxdur

 -

 :

-

:

.



]

 :

[



2058. Abdulla (ibn M sud)  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “Üç n r ol-

du unuz zaman, camaat n yan na g lib ç xanad k (sizd n) ikisi öz aralar n-

da p lda b üçüncüsünü k narda qoymas n. (Yoxsa bu h

t) onu k


r-

ndir r.” ( l-Buxari, 6288)



11-ci f sil. Yatma a ged nd

evd (istifad  edil n) odu yana-

yana qoymaq olmaz

 -

:

-

 :

.



]

 :

[



2059.

vay t edilir ki,  bu Musa  demi dir: “(Bir d ) gec  vaxt  M din

 bir

ev, sakinl ri içind  ik n yand . Onlar n ba na g n (bu müsib t haqda)



Pey mb

 x

r verildikd  o dedi: “Bu od, h qiq n d , sizin dü



ni-

nizdir. Odur ki, yatma a ged nd  onu söndürün.” ( l-Buxari, 6294)



12-ci f sil. Bina etm k haqq nda

deyil nl r

 -

 :

-

 :

.



]

 :

[



2060.

vay t edilir ki, ibn Öm r

 demi dir: “M n Pey mb rin  dövründ  bu

ll riml  m ni ya dan v  gün

n qoruyacaq bir ev tikmi dim. Onu tik r-

n Allah n yaratd qlar ndan heç k s m

 köm k etm mi di.” ( l-Buxari, 6302)


hih  l-Buxari

Dualar kitab .

828

-

80 – Dualar kitab

1-ci f sil. H r bir pey mb rin

bul edilmi  duas  olub

-

 :

-

:

.



]

 :

[



2061.

bu Hureyra  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “H r bir pey mb -

rin q bul edilmi  duas  olmu dur ki, o (art q) bu dua il  Allaha müraci t et-

mi dir.  M n  is   öz  duam   axir td   ümm tim

fa t  etm k  üçün  saxlam -

am.” ( l-Buxari, 6304)



2-ci f sil.  n f zil tli isti far

1

-

 :

-

:

:



.

]

 :



[

2062.

ddad ibn Ovs  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “ n üstün isti far

bel dir: “Allah m, S n m nim R bbims n. S nd n ba qa m bud yoxdur.

ni S n yaratd n v  m n S nin qulunam. Bacard m q

r S

 verdiyim



hd  v  v

 sadiq qalaca am. Etdikl rimin  rind n S

 s

ram. M


verdiyin nem ti etiraf edir m v  günah

 boynuma al ram. M ni ba la!

übh siz ki, günahlar  yaln z S n ba lay rsan!”

2

 (Sonra Pey mb r ) bu-



yurdu: “Kim gündüz vaxt  bu duan  y qinlikl  dey r v  h min gün ax am

zd n  vv l öl rs , C nn t  hlind n olar. Habel  kim ax am ik n bunu



qinlikl  dey r v  s

r aç lmazdan  vv l öl rs , C nn t  hlind n olar.”

l-Buxari, 6306)

3-cü f sil. Pey mb rin  gec  v

gündüz isti far q lmas

-

 :

-

:

.



]

 :

[



1

 Allaha yalvararaq günahlar n ba lanmas  ist

k.

2

 Transkripsiyas : Allahumm ,  nt  rabbi l  ilah  ill nt, xal qt ni v



 abduk  v

 al  ahdik  v

dik  m s-t tu,  uzu bik  min  rri m  s

tu.  buu l

 binim tik  aleyy  v

buu l


 biz nbi.

firli f  inn hu l  y firuz-zunub  ill nt.



829

2063.

bu Hureyra  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “Vallahi, m n h r

gün yetmi  d

n çox Allahdan h m ba lanma dil yir, h m d  Ona töv-

 edir m.” ( l-Buxari, 6307)

4-cü f sil. Tövb  etm k

-

 :

-

:

:



.

 :

.



]

 :

[



2064.

vay t  edilir  ki,  Abdullah  ibn  M sud  iki r vay t – birini Pey mb r-

n , dig rini d  özünd n dan b demi dir: “Mömin b nd  öz günahlar -

na baxanda el  dü ünür ki, sanki da n  yind  oturmu  v  az qala bu da

onun ba na uçacaqd r. Günahkar b nd  is  öz günahlar  sanki burnuna

qonmu  bir milç k san r (v  el  güman edir ki,  li il ) onu qovacaqd r.” Son-

ra o (Pey mb rin  h disini dan b) dedi: “Allah Öz qulunun tövb sin ,

üstünd  yem k-içm yi yükl nmi  d

si il  birg  t hlük li bir yerd  daya-

nan v  ba

 yer  qoyub yatan, oyand qda d

sinin qaçd

 gör n, özü

 b rk istiy  v  susuzlu a m ruz qald qdan sonra: “Yerim  qay m”-

deyib geri qay b bir q

r d  yatan v  n hay t, oyan b ba

 qald rd qda

sini yan nda gör n kims

n daha çox sevinir.” ( l-Buxari, 6308)

5-ci f sil. Yatmazdan  vv l n

dem k laz md r

-

 :

-

 :

.



]

 :

[



2065.

vay t edilir ki, Huzeyf  ibn Y

n  demi dir: “Pey mb r  yata na

uzand qda: “(Allah m,) S nin ad nla ölür v  dirilir m!

1

”, oyand qda is :



“Bizi öldürdükd n sonra dirild n Allaha h md olsun. (Ölüb dirildikd n son-

ra is ) qay

 Onad r!

2

”– dey rdi. ( l-Buxari, 6312)



6-c  f sil. Sa  böyrü üst  yatmaq

-

 :

-

 :

:



.

]

 :



[

1

 Transkripsiyas : Bismik mutu v hya!



2

 Transkripsiyas :  lh mdulillahil-l zi  hyan  b

 m mat

 v  ileyhin-nu ur!



hih  l-Buxari

Dualar kitab .

830

2066.

vay t edilir ki, B ra ibn Azib  demi dir: “Pey mb r  yata na uzan b

yatmaq ist dikd  sa  böyrü üst  çevrilib dey rdi: “Allah m! S

 ümid ed -

k v  S nd n qorxaraq can

 S

 t slim etdim, üzümü S



 çevirdim, i i-

mi S


 h val  etdim, kür yimi S

 etibar etdim. S nacaq v  S nd n ( za-

ndan) xilas olmaq üçün nicat yeri yaln z S

 yön lm kdir. S nin nazil etdi-

yin Kitaba v  gönd rdiyin Pey mb  iman g tirdim!

1

” ( l-Buxari, 6315)



7-ci f sil. Gec  yuxudan oyan-

qda hans  dua oxunmal r

-

 :

-

 :

:



.

]

 :



[

2067.

vay t edilir ki, ibn Abbas

 demi dir: “(Bir d  m n xalam) Meymun -

nin evind  gec dim. Gec  vaxt  Pey mb r   yuxudan  oyan b  su  ba na

xd ,  sonra  üzünü  v

ll rini  yuyub  yen   uzan b  yatd .  (Bir  müdd td n)

sonra qalx b su tulu una yax nla  v  onun a ndak  ipi aç b suyu israf et-

n kamil  kild  d st maz ald  v  namaza durdu. Onu güddüyümü ba-

a dü

sin dey , galx b g rn dim, sonra d st maz al b namaz q lmaq üçün



onun solunda durdum. O, qula mdan tutub m ni sa  t fin  keçirdi. Pey-

mb r  namaz  on üç rük  tamamlad . Sonra uzan b yatd  v  xorulda-

ma a ba lad . (Ümumiyy tl ) o, yatark n xoruldayard . Sonra Bilal onu na-

maza  ça rd   v   o  qalx b  d st maz  almadan  namaz  q ld   v   bel   dua  etdi:

“Allah m, q lbim  nur saç! Gözüm  nur saç v  qula ma nur saç! Sa mdan

 solumdan nur saç! Ba

n üstünd n v  aya

n alt ndan nur saç! Önü-

 v  arxama nur saç! M nim üçün nur saç!”

2

 ( l-Buxari, 6316)



8-ci f sil

-

-

 :

:



.

]

 :



[

1

 Transkripsiyas : Allahumm ,  sl mtu n fsi ileyk  v  v cc htu vachi ileyk  v  f vv dtu  mri ileyk  v



lc tu zahri ileyk , ra

n v  rahm n ileyk. L  m lc  v  m nc  mink  ill  ileyk. Am ntu biki-

tabik l-l zi  nz lt  v  bin biyyik l-l zi  rs lt.

2

 Transkripsiyas : Allahumm



l fi qalbi nuran v  fi b

ri nuran v  fi s mi nuran v  an y mini nuran

 an y sari nuran v  fövqi nuran v  t hti nuran v mami nuran v  x lfi nuran v

l li nuran.



831

2068.

bu Hureyra  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “Sizd n biriniz yata-

na uzanmaq ist dikd  qoy izar n iç t

fi il  yata

 ç rps n. Çünki o

özünd n sonra yata na n yin girdiyini bilmir. Sonra da bel  desin: “Ey

bbim, S nin ad nla böyrümü yer  qoydum, S nin say nd  d  onu qald -

ram. Ruhumu tutub saxlasan, ona r hm et, onu buraxsan, 

lisaleh qullar -

 qorudu un kimi onu da qoru!”

1

 ( l-Buxari, 6320)



9-cu f sil. Qoy (h r k s Allaha

dua etdikd ) q tiyy tl  dua etsin.



Çünki heç k s Onu n

 vadar

ed  bilm z

-

:

-

:

:



.

]

 :



[

2069.

bu Hureyra  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “Sizd n heç k s de-

sin ki: “Allah m, 

r ist yirs ns , m ni ba la, Allah m, 

r ist yirs n-

, m


 r hm et!” Qoy h r k s q tiyy tl  dua etsin. Çünki heç k s Allah

 vadar ed  bilm z.” ( l-Buxari, 6338)



10-cu f sil. (Duas n q bul

olunmas na) t sm



n

kims nin duas  q bul olar

 -

:

-

:

.



]

 :

[



2070.

bu Hureyra  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “M n dua etdim,

amma duam q bul olmad ” dem

n v  (duas n q bul olunmas na) t s-

n kims nin duas  q bul olar.” ( l-Buxari, 6340)

11-ci f sil.

nt  an nda oxunan dua

 -

 :

-

.

]



 :

[

2071. bn Abbas

 r vay t edir ki, Pey mb r  s nt  an nda dey rdi: “

-

tli, H lim olan Allahdan ba qa m bud yoxdur! 



tli 

in R bbi olan

Allahdan ba qa m bud yoxdur! Göyl rin R bbi, yerin R bbi v  k ram tli

in R bbi olan Allahdan ba qa m bud yoxdur!

2

” ( l-Buxari, 6346)



1

 Transkripsiyas : Bismik  rabbi v

tu c nbi v  bik

rf uhu.  n  ms kt  n fsi f rh mh  v  in  r-

lt

 f hf zh  bim  t hf zu bihi ibad



s-salihin.

2

 Transkripsiyas : L  ilah  ill llahul-azimul-h lim, l  ilah  ill llahu Rabbul-ar il-azim, l  ilah  ill llahu



Rabbus-s

vati v  Rabbul-ard  v  Rabbul-ar il-k rim.



hih  l-Buxari

Dualar kitab .

832

12-ci f sil.

lan n m

qq tind n Allaha

nmaq

 -

:

-

 :

 .



.

]

 :



[

2072.

bu Hureyra  r vay t edir ki, Pey mb r  b lan n m qq tind n, b db xt

olmaqdan, pis taled n v  dü

nl rin b dxahl ndan Allaha s nard .”

Süfyan demi dir: “H disd  yaln z üç  ey qeyd olunmu dur, dördüncü-

sünü is  m n özümd n  lav  etmi m. Amma hans  sözü  lav  etdiyim ya-

mda deyil.

1

” ( l-Buxari, 6347)



13-cü f sil. Pey mb rin :

(Allah m,) kimin x trin  d ymi-

ms , bunu onun (günahlardan)

mizl nm si v  ba lanmas

üçün s

b et!” sözü

 -

 :

-

:

.



]

 :

[



2073.

bu Hureyra  r vay t etmi dir ki, o, Pey mb rin  bel  dediyini e itmi -

dir: “Allah m, hans  bir mömini t hqir etmi ms , bunu Qiyam t günü onun

 yax nla mas  üçün bir vasit  et!” ( l-Buxari, 6361)



14-cü f sil. X sislikd n Allaha

nmaq

 -

 :

-

:

.



]

 :

[



2074.

d ibn  bu V qqas  r vay t edir ki, Pey mb r  bu k lm ri dem yi

mr ed rdi: “Allah m, x sislikd n S

 s

ram, qorxaql qdan S



 s

-

ram, qocal n  n dü kün ça na çatmaqdan S



 s

ram, dünyan n fitn -

sind n S

 s

ram, q bir  zab ndan S



 s

ram!”


2

 ( l-Buxari, 6365)

1

bn H


r bu xüsusda olan dig r h disl ri bir araya g tirdikd n sonra demi dir ki, Süfyan bu h dis :

“...dü


nl rin b dxahl ndan” sözünü  lav  etmi dir.

2

 Transkripsiyas : Allahumm  inni  uzu bik  min l-buxli v



uzu bik  min l-cubni v

uzu bik n

uradd  il rz lil-umuri v uzu bik  min fitn tid-dunya v uzu bik  min  zabil-q br.


833

15-ci f sil. Günahdan v  borcdan

Allaha s nmaq

 -

 :

-

:

.



]

 :

[



2075. Ai

 r vay t edir ki, Pey mb r  bel  dua ed rdi: “Allah m, t nb llik-

n, qart maqdan, günahdan, borcdan, q bir fitn sind n, q bir  zab ndan,

nn m fitn sind n, C

nn m  zab ndan v  var-dövl t fitn sinin  rin-

n S


 s

ram! Yoxsullu un fitn sind n S

 s

ram! M sihid-d c-



cal n fitn sind n S

 s

ram! Allah m, m nim günahlar



 qar v  dolu

suyu il  yu, a  paltar  kird n t mizl diyin kimi q lbimi d  günahlardan t -

mizl  v  m ribl  m riqin aras  uzaqla rd n kimi m ni d  günahla-

mdan uzaqla r!”

1

 ( l-Buxari, 6368)



16-c  f sil.

Pey mb rin : “Ey R bbimiz,

biz  dünyada göz l nem tl r

ver...” sözü

 -

:

-

 :

.



]

 :

[



2076.

vay t edilir ki, 

s  demi dir: “Pey mb r  çox vaxt bel  dua ed rdi:

“Ey Allah! Ey R bbimiz! Biz  dünyada da, axir td  d  göz l (nem tl r) b

et v  bizi C

nn m  zab ndan qoru!”

2

 ( l-Buxari, 6389)



17-ci f sil.

Pey mb rin : “Allah m,  vv l

etdiyim v  sonra ed

yim

(günahlar

) ba la...” sözü

 -

:

-

:

1



 Transkripsiyas : Allahumm , inni  uzu bik  min l-k

li, v l-h mi, v l-m

mi, v l-m

mi v


min fitn til q bri v zabil-q bri v  min fitn tin-nari v zabin-nari v  min  rri fitn til- ina v uzu bik

min fitn til-f qri v uzu bik  min fitn til-m sihid-d ccal. Allahumm sil anni x tayaya bimais-s lci v l-

di v  n qqi qalbi min l-x taya k

 n qqayt s-sovb l- by

 min d-d

si v  baid beyni v  beyn

tayaya k

 ba dt  beyn l-m riqi v l-m ribi.

2

 Transkripsiyas : Allahumm  Rabb



 atin  fid-dunya h

n v  fil-axir ti h

n v  qina

zab n-nar.



hih  l-Buxari

Dualar kitab .

834

.

]



 :

[

2077.

bu Musa  r vay t etmi dir ki, Pey mb r  bel  dua ed rdi: “Ey R bbim,

nim günah

, bilm dikl rimi, bütün i rimd  israfa yol verm yimi v

nd n daha yax  bildiyin  eyl ri ba la. Allah m, m nim zarafatla v  ya

ciddi olaraq, s hv n v  ya bil

kd n etdiyim x talar

 ba la! Bunlar n

ham


n m nd  olmas  mümkündür. Allah m, m nim  vv l etdiyim, sonra

ed

yim, gizlin saxlad m v  üz  ç xard m (pis 



ll rimi) ba la!  v-

 ç

n d  S ns n, t xir  salan da S ns n v  S n h r  ey  qadirs n”



1

. ( l-


Buxari, 6399)

18-ci f sil.

hlil etm yin f zil ti

 -

 :

-

:

.



]

 :

[



2078.

bu Hureyra  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “Kim gün  rzind

yüz d : “Allahdan ba qa m bud yoxdur, O t kdir, Onun  riki yoxdur.

Mülk Onundur v  h md Ona m xsusdur v  O h r  ey  Qadirdir!

2

”- des , on



köl  azad etmi  say lar, üst lik ona yüz savab yaz lar v  onun yüz günah  si-

lin r, (bundan ba qa bu dualar) h min gün ax ama q

r onu  eytandan qo-

ruyar v  (bu duan ) ondan çox dey n kims  istisna olmaqla heç k s onun g -

tirdiyind n  fz l ba qa bir  ey g tir  bilm z.” ( l-Buxari, 6403)

-

:

.



]

 :

[



2079.

bu  yyub  l- nsari v  ibn M sud

 r vay t edir ki, Pey mb r  de-

mi dir: “Kim (bunu

3

)  on  d   des ,   smail  n slind n  bir  köl   azad  etmi



say lar.” ( l-Buxari, 6404)

19-cu f sil.

“Subh nallah!” dem yin f zil ti

 -

 :

-

:

.



]

 :

[



1

 Transkripsiyas : Rabbi -firli x ti ti v  c hli v  israfi fi  mri kullihi v  m

nt

mu bihi minni.



Allahumm -firli h zli v  ciddi v  x taya v mdi v  kullu zalik  indi. Allahumm -firli m  qadd mtu v

xx rtu v  m sr rtu v  m

ntu,  nt l-muq ddimu v nt l-mu xxiru v nt  al  kulli  eyin q dir.

2

 Transkripsiyas : L  ilah  ill llahu v hd hu l



rik  l hu, l hul-mulku v  l hul-h mdu v  huv  al

kulli  eyin q dir.

3

vv lki dua.



835

2080.

bu Hureyra  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “Kim gün  rzind  yüz

: “Allah pak v  müq dd sdir! Allaha h md olsun!”

  1


– des , günahlar

niz köpüyü q

r olsa bel  silin r.” ( l-Buxari, 6405)

20-ci f sil.

Allah

 zikr etm yin f zil ti

 -

 :

-

 :

 .



]

 :

[



2081.

bu Musa  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “R bbini yad ed nl  yad

etm

n kims nin misal  diri il  ölünün misal na b nz yir.” ( l-Buxari, 6407)



-

 :

.



]

 :

[



2082.

bu Hureyra  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “Allah n yollarda

dola b (Allah ) yad ed n insanlar  axtaran m kl ri vard r. Onlar Allah

yad ed n bir camaat gördükl ri zaman bir-biril rini ça

b: “Axtard

n

yan na g lin!”– deyirl r. Sonra onlar bu camaat  öz qanadlar  il  dünya s -



mas nad k  hat

 al rlar. El  h min vaxt R bbi m kl rd n – (h r  eyi) on-

lardan daha yax  bildiyi halda – soru ur: “Qullar m n  deyirl r?” (M k-

r):  “Onlar  S nin   nin   t rifl r  deyir,  S ni  uca  tutur,  S ni  h md-s na  il

qdis edir v  S ni h dd n art q t rifl yirl r”– dey  cavab verirl r. (Allah)

soru ur: “M

r onlar M ni görübl rmi?” (M kl r): “Xeyr, vallahi ki, onlar

ni görm yibl r”– deyirl r. (Allah) soru ur: “B s M ni görs ydil r, nec

(olard )?” (M kl r) deyirl r: “

r onlar S ni görs ydil r, bundan da çox

 ibad t ed r, S ni t rifl

r, S ni h md-s na il  t qdis ed r v  S nin  -

nini uca tutard lar.” (Allah) soru ur: “Onlar M nd n n  ist yirl r?” (M k-

r) deyirl r: “Onlar S nd n C nn ti ist yirl r.” (Allah) soru ur: “M

r on-

lar C nn ti görübl rmi?” (M kl r) deyirl r: “Xeyr, ya R bb, vallahi ki, on-



lar C nn ti görm yibl r.” (Allah) soru ur: “B s onu görs ydil r, nec  (olar-

1

 Transkripsiyas : Subhan llahi v  bih mdihi.



hih  l-Buxari

Dualar kitab .

836

)?” (M kl r) deyirl r: “



r onu görs ydil r, daha  zml  ona can atar,

daha inadla onu dil

r v  daha çox r

tl  onu arzulayard lar.” (Allah)

soru ur: “Onlar n

n (M


) s

rlar?” (M kl r): “C

nn m odun-

dan”– deyirl r. (Allah) soru ur: “M

onlar C

nn mi görübl rmi?”

(M kl r) deyirl r: “Xeyr, ya R bb, vallahi ki, onlar C

nn mi görm yib-

r.” (Allah) soru ur: “B s onu görs ydil r, nec  (olard )?” (M kl r) deyir-

r: “


r onu görs ydil r, ondan daha uza a qaçma a çal ar v  ondan da-

ha çox ç kin rdil r.” (Allah) buyurur: “ ahid olun ki, M n onlar  ba la-

m!” Bu vaxt m kl rd n biri deyir: “Bu camaat n aras nda olan filank s

onlarla (yolda q  ed n kims rd n) deyildir, sad

 olaraq öz ehtiyac

üzünd n ora g lmi dir.” (Onda Allah) buyurur: “Bunlar el  insanlard r ki,

onlarla oturub-duran adam b db xt olmaz.” ( l-Buxari, 6408)


837

-

81 – (Q lbi) yum aldan

ll r) kitab



1-ci f sil.

yat m hz axir t h yat r

-

 :

-

 :

.



]

 :

[



2083. bn Abbas

 r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “ ki nem t vard r ki,

insanlar n çoxu onlar  layiqinc  qiym tl ndirmir. (Bunlar) sa laml q v  bo

vaxtd r!” ( l-Buxari, 6412)



2-ci f sil. Pey mb rin :

“Dünyada bir q rib, yaxud bir

müsafir kimi ol!” sözü

-

 :

-

 :

:



.

]

 :



[

2084.

vay t edilir ki, Abdullah ibn Öm r

 demi dir: “(Bir d ) Pey mb r

nim çiynimd n tutub dedi: “Dünyada bir q rib, yaxud bir müsafir kimi ol!”

(H disi dan an ravil rd n biri) demi dir: “ bn Öm r dey rdi: “Ax ama

xd n zaman s

 sa  qalaca na, s

 ç xd n zaman da ax ama sa

qalaca na arxay n olma! X st

k sa laml ndan v  öl

k h ya-

ndan istifad  et!” ( l-Buxari, 6416)



3-cü f sil.

Arzular n çox olmas  haqq nda

-

 :

-

 :

.



]

 :

[



2085.

vay t  edilir  ki,  Abdullah  (ibn  M sud)  demi dir: “(Bir d ) Pey m-

r  (yerd ) dördbucaq c zd . (Sonra) onun ortas ndan xaricin  düz bir x tt

kdi. (Daha sonra dördbuca n içind ki) h min düz x tt  kimi q sa-q sa

tl r c zd . (Bundan sonra bel ) buyurdu: “Bu, insand r; bu, onu  hat sin

alm


li, bu çöl  ç xan x tt onun arzular , bu q sa x tl r is  (q

rin  ya-


hih  l-Buxari

(Q lbi) yum aldan (

ll r) kitab .

838


lm ) müsib tl rdir. 

r bu onu haqlamasa, o biri onu yaxalayar, o biri

onu haqlamasa, bu biri onu yaxalayar.” ( l-Buxari, 6417)

-

 :

:



.

]

 :



[

2086.

vay t edilir ki, 

s  demi dir: “(Bir d ) Pey mb r  yerd  bir neç

tt ç zd , sonra dedi: “Bu, (insan n) arzular , bu da onun 

lidir.  nsan ar-

zularla ya ad  bir vaxtda yax n olan 

li onu haqlayar.” ( l-Buxari, 6418)

4-cü f sil. Altm  ya na q

r

ya am  kims nin Allah n

hüzurunda üzürü q bul olmaz

-

 :

-

:

.



]

 :

[



2087.

bu Hureyra  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “Altm  ya na kimi

ömrü uzanm  kims nin Allah n hüzurunda üzür dil

k haqq  olmaya-

caq.” ( l-Buxari, 6419)

-

 :

:



 .

]

 :



[

2088.

vay t edilir ki,  bu Hureyra  demi dir: “M n Pey mb rin  bel  dedi-

yini e itmi m: “Ya  adam n q lbi cavan olaraq h r zaman iki  eyl  – dün-

ya sevgisi v  arzularla dolu olur.” ( l-Buxari, 6420)



5-ci f sil. Allah n Üzünü dil

k

yerin  yetiril n 

l

-

 :

-

:

 :



.

]

 :



[

2089. tban ibn Malik  l- nsari  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “Allah n

Üzünü dil

k “l  ilah  ill llah” dey n bir b nd

 Qiyam t günü Allah

nn m odunu haram ed r.” ( l-Buxari, 6423)

-

:

:



.

]

 :



[

2090.

bu Hureyra  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “Uca Allah buyurur:

“M n mömin qulumun sevdiyi yax n bir adam n can  ald qdan sonra o


839

buna (s bir edib axir td

zini alaca na) ümid ed rs , M nim ona ver

-

yim mükafat ancaq C nn t olar.” ( l-Buxari, 6424)



6-c  f sil. 

lisaleh insanlar n

dünyadan köçm si

-

 :

-

 :

.



]

 :

[



2091. Mirdas  l- sl mi  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “

lisaleh in-

sanlar bir-birinin ard nca bu dünyadan köç

kl r. Ax ra is  arpa v  ya xur-

ma tullant  q

r xeyirsiz adamlar qalacaqlar. Bu adamlara Allah d

r

verm


kdir.” ( l-Buxari, 6434)

7-ci f sil. Mal-dövl t fitn sinin

yind n ç kinm k g

kdir

-

 :

-

 :

:



.

]

 :



[

2092.

vay t edilir ki, ibn Abbas

 demi dir: “M n Pey mb rin  bel  dediyini

itmi m: “

r Ad m övlad n iki vadi dolusu mal-dövl ti olsayd , t bii

ki, üçüncüsünü d  arzulayard . Ad m övlad n içini ancaq torpaq doydurar.

(Amma) Allah tövb  ed n kims nin tövb sini q bul ed r.” ( l-Buxari, 6436)

8-ci f sil. (Kim) mal ndan

vv lc

n n  x rcl

rs , özü

üçün x rcl mi  olar

-

:

-

:

:



.

]

 :



[

2093. Abdullah (ibn M sud)  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “Hans  bi-

riniz  varisinin mal  öz mal ndan daha sevimlidir?” ( shab r) dedil r: “Ya

sulullah, aram zda el  bir kims  yoxdur ki, öz mal  ona varisinin mal n-

dan daha sevimli olmas n.” Pey mb r  buyurdu: “H qiq n, h r k sin

qabaqcadan (h yatda ik n) x rcl diyi onun öz mal , sonraya saxlad  is  va-

risinin mal r.

1

” ( l-Buxari, 6442)



1

 H r k s Allah yolunda x rcl diyinin 

zini Qiyam t günü art qlamas  il  alacaq, bu mal-dövl t

ax rda yen  onun özün  qism t olacaq, y b saxlad  is  gec-tez varisl  n sib olacaqd r. Ai

 r va-

t etmi dir ki, (bir d  onlar) bir qoç k sib (Allah yolunda) paylad lar. Sonra Pey mb r  g lib soru du



ki: “(Özümüz ) n  qald ?” Ai

: “Onun bir kür yi qald ?”- dey  cavab verdi. Onda Pey mb r  dedi:

“(Xeyr, biz ) paylad

z qald ” (S hih Sun n  t-Tirmizi, 2470 v  S hih T

ib v t-T rhib, 859).


hih  l-Buxari

(Q lbi) yum aldan (

ll r) kitab .

840


9-cu f sil.

Pey mb r  v  onun  shab ri

nec  ya am lar v  bu dünyaya

nec  r

t b sl

mi r?

-

:

-

.

]



 :

[

2094.

vay t edilir ki,  bu Hureyra  demi dir: “Özünd n ba qa m bud olmayan

Allaha and olsun ki, m n b

n acl qdan qarn

 yer  dayayard m, b

n d

acl  hiss etm yim dey  qarn ma da  ba layard m. Bir gün m n (müs lman-



lar n) gedib-g ldiyi yolun üstünd  oturdum. El  bu vaxt  bu B kr g lib ya-

mdan keçdi v  m n ondan Allah n Kitab ndak  bir ay  haqq nda soru dum.

Ona sual verm kd  (m qs dim) ancaq bu idi ki, o, (acl qdan  ziyy t ç kdiyi-

mi görüb) m

 yem k versin. Lakin o ç b getdi v  m

 heç n  verm di.

Sonra Öm r g lib keçdi v  m n ondan da Allah n Kitab ndak  bir ay  bar -

sind  soru dum v  sual verm kd  (m qs dim) ancaq bu idi ki, o, m

 ye-

k versin. Amma o da (m



 heç bir  ey verm

n) ç b getdi. Daha son-

ra  bul Qas m  g lib keçdi v  m ni gördükd  gülüms di, ür yimd n n r

keçdiyini  üzümd n  oxudu  v   dedi:  “Ey   bu  Hirr!”

1

 Dedim: “ mrin  mün-



zir m, ya R sulullah!” O: “G l dal mca!”– deyib getdi, m n d  qalx b onun

dal nca getdim. O gedib ev  daxil oldu. M n (iç ri girm k) üçün izn ist dim

 m

 izn verildi. Pey mb r  evd  bir cam süd gördü v : “Bu süd har-



dand r?”- dey  soru du. (Ona): “Filank s h diyy  edib”– dedil r. Pey m-

1

 1879-cu h disin qeydl rin  bax.



841

r  buyurdu: “Ey  bu Hirr!” Dedim: “ mrin  münt zir m, ya R sulul-

lah!” Dedi: “Süff hlinin

1

 yan na get v  onlar  m nim yan ma ça r!”



bu Hureyra) dedi: “Süff

hli  slam dininin qonaqlar  idi v  onlar n

din

 n  ail si, n  mal-dövl ti, n  d  yax n bir adam  var idi. Pey m-



 s

 g tirildikd  bunu onlara gönd

r v  ondan özün  heç bir  ey

götürm zdi. Ona h diyy  verildikd  is  ondan bir q

r özün  götür r, qa-

lan  is  onlara gönd

r, onlar  da yem

rik ed rdi. Pey mb rin

onlar  ev  d

t etm si m ni p ri an etdi v  m n (öz-özüm ) dedim: “Süff

hli üçün bu bir cam süd n dir ki? H m d  ki, bu südd n içib güc toplama a

n daha çox layiq m. 

r onlar g ls r, Pey mb r  m

 südü  vv l-

 onlara verm yi  mr ed

k. Bel  oldu u t qdird  is  ç tin ki, m

 bu

südd n n


 çats n.” Lakin Allaha v  Onun r suluna ita t etm kd n ba qa

çar m qalmad ndan gedib onlar  ça rd m. Onlar g lib iç ri keçm k üçün

izn ist dil r v  onlara izn verildi. Onlar iç ri daxil olub yerb yer olduqdan

sonra Pey mb r  dedi: “Ey  bu Hirr!” Dedim: “ mrin  münt zir m, ya

sulullah!” Dedi: “Götür (bu südü), onlara ver!” M n cam  götürüb onlara

bir r-bir r verm

 ba lad m. Onlardan h r biri cam  götürüb doyunca süd

içdikd n sonra onu m

 qaytar r, m n d  onu al b növb ti adama uzad r-

m. N hay t, oradak lar n ham  (bu südd n) içib doyandan sonra m n ca-

 Pey mb

 uzatd m. Pey mb r  cam  götürüb  linin için  qoydu,



sonra m

 bax b gülüms di v  dedi: “Ey  bu Hirr!” Dedim: “ mrin  mün-

zir m, ya R sulullah!” Dedi: “M n, bir d  s n qald n!” Dedim: “El dir, ya

sulullah!” Dedi: “Otur, iç!” M n oturub (südd n) içdim. Bir daha: “ ç!”–

dedi v  m n (yen  südd n) içdim. Pey mb r  bunu o vaxta q

r t krar


etdi ki, ax rda m n dedim: “Yox, s ni haqq il  gönd n Allaha and olsun ki,

içm


 yerim yoxdur.” Dedi: “El  is  onu m

 ver!” M n cam  ona verdim

 o, Allaha h md edib “bismillah” dedikd n sonra südün art q qalan  iç-

di.” ( l-Buxari, 6453)



-

 :

.



]

 :

[



2095.

bu Hureyra  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “Allah m, Muh m-

din ail sin  günd lik yem k n sib et!” ( l-Buxari, 6460)

10-cu f sil. 

ll ri q tiyy tl

 davaml  olaraq yerin

yetirm k

 -

 :

-

 :

.



]

 :

[



2096.

bu Hureyra  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “Sizl rd n heç k sin

li onu ( zabdan) xilas etm

k.” ( shab r) soru dular: “S ni d , ya

1

 369-cu h disin qeydl rin  bax.



hih  l-Buxari

(Q lbi) yum aldan (

ll r) kitab .

842


sulullah?” Dedi: “H tta m ni d . Yaln z Allah n m

 m rh


t göst r-

si istisnad r. El  is  do ru yol tutun, ( n kamil olan  yerin  yetir  bilm -

niz, heç olmasa, ona) yax nla n, s

r v  ax am, habel  gec nin bir vaxt

(yax  i r görm

) çal n. Bel

, yava -yava  (murad za) çatacaqs z.”

l-Buxari, 6463)



-

:

.



]

 :

[



2097. Ai

 r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “Do ru yol tutun, ( n kamil

olan  yerin  yetir  bilm

niz, heç olmasa, ona) yax nla n v  bilin ki, sizl r-

n heç k sin 

li onu C nn  daxil ed  bilm z. Bilin ki, 

ll rd n

Allah n  n çox xo una g ni az da olsa, davaml  olan r.” ( l-Buxari, 6465)



11-ci f sil. Ümid v  qorxu il

(ibad t etm k)



 -

 :

-

 :

.



]

 :

[



2098.

vay t edilir ki,  bu Hureyra  demi dir: “M n Pey mb rin  bel  dedi-

yini e itmi m: “Allah r hm ti yaratd  gün onu yüz r hm t olaraq yarat-

 v  doxsan doqquzunu Özünd  saxlam , m xluqat n ham na is  c -

mi bir r hm t gönd rmi dir. 

r kafir Allah yan nda olan r hm tin n  q -

r oldu unu bils ydi, C nn td n ümidini üzm zdi v

r mömin Allah

yan nda olan  zab n n  d

 oldu unu bils ydi, C

nn md n (xilas

olaca na) arxay n olmazd .” ( l-Buxari, 6469)



12-ci f sil. Dili qorumaq v

Pey mb rin : “Kim Allaha v

Axir t günün  inan rsa, ya xeyir

dan

n, ya da sussun” sözü

 -

:

-

:

.



]

 :

[



2099.

hl ibn S d  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “Kim m

 iki ç

si

aras ndak  v  iki budu aras ndak  qoruyaca na z man t ver rs



1

, m n


onun C nn  (gir

yin ) z man t ver m.” ( l-Buxari, 6474)

1

 Burada dili v  t nasül orqan  günaha batmaqdan qorumaq n



rd  tutulur.

843

-

:

.



]

 :

[



2100.

bu Hureyra  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “H qiq n, adam

Allah  raz  salan, özünün d  f rqin  varmad  el  bir söz dan a bil r ki, Allah

onun say sind  h min adam  d

 yüks ld r. H mçinin, adam Allah n

bin  s


b olan, özünün d  f rqin  varmad  el  bir söz dan a bil r ki,

Allah buna gör  h min adam  C

nn

 giriftar ed r.” ( l-Buxari, 6478)



13-cü f sil.

Günahlara son qoymaq

 -

 :

-

 :

.



]

 :

[



2101.

bu Musa  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “M nim v  Allah n

niml  gönd rdiyi (dinin) misal , h mq bil rinin yan na g lib (onlara):

“M n dü


n ordusunu öz gözl riml  gördüm, m n ç lpaq (olaraq qövmü-

nü) x


rdar ed n birisiy m, qaç n can

 qurtar n”- dey n kims nin misa-

na b nz yir. Onlardan bir qismi onun sözün  bax b ax am dü

k ya-


va ca aradan ç xm  v  (dü

nd n) xilas olmu lar, gerid  qalanlar  is  onu

yalanç  hesab etmi , dü

n d  s


 yax n onlara hücum edib ham

hv etmi r.” ( l-Buxari, 6482)



14-cü f sil. C

nn m odu

hv tl r arxas ndad r

 -

 :

-

:

.



]

 :

[



2102.

bu Hureyra  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “C

nn m odu  h-

tl r arxas nda, C nn t is  xo ag lm z  eyl r arxas ndad r.” ( l-Buxari, 6487)



15-ci f sil.

nn t biriniz  onun s nd linin

qaytan ndan daha yax nd r,

nn m d  h mçinin

 -

:

-

 :

.



]

 :

[



hih  l-Buxari

(Q lbi) yum aldan (

ll r) kitab .

844


2103. Abdullah (ibn M sud)  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “C nn t bi-

riniz  onun s nd linin qaytan ndan daha yax nd r, C

nn m d  h mçinin.”

l-Buxari, 6488)



16-c  f sil. (H r k s) özünd n

yuxar  t

 olan kims

yox, a

 t

 olan

kims

 baxmal r

 -

:

-

:

.



]

 :

[



2104.

bu Hureyra

 r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “Sizd n biriniz

özün  var-dövl t v  (göz l) b

n qurulu u b

 edilmi  bir kims

 baxsa,

qoy özünd n a



 t

 olan kims

 d  baxs n.” ( l-Buxari, 6490)

17-ci f sil. Bir yax

q v  ya bir

pislik etm

 niyy t ed n

kims  haqq nda

 -

:

-

:

.



]

 :

[



2105. bn Abbas

 r vay t edir ki, Pey mb r  R bbind n bel  r vay t etmi -

dir: “Allah savab v  günah i ri yazm , sonra da bunlar  b yan etmi dir.

Kim bir savab i  görm

 niyy t ets , sonra buna 

l etm zs , Allah onun

üçün Öz yan nda tam bir savab yazar. 

r o savab i  görm

 niyy t ed r

 bunu yerin  yetir rs , Allah onun üçün Öz yan nda ondan yeddi yüz -

k, h tta bundan qat-qat art q savab yazar. Kim bir günah i  görm

 niy-


t ets , sonra buna 

l etm zs , Allah onun üçün Öz yan nda tam bir sa-

vab yazar. 

r o günah i  görm

 niyy t ed r v  bunu yerin  yetir rs ,

Allah ona c mi bir günah yazar.  ( l-Buxari, 6491)



18-ci f sil.  man tin yox olmas

 -

 :

-

)

(



-

 :


845

.

]



 :

[

2106. (a)– R vay t edilir ki, Huzeyf

 demi dir: “Pey mb r  biz  iki h dis da-

. M n onlardan birini art q görmü m, o birisini is  gözl yir m.

Pey mb r  biz  x

r vermi dir ki,  man t (

lisaleh) insanlar n q lbi-

nin d rinliyin  endirilmi , sonra onlar Quran , bunun ard ndan da sünn ni

öyr nmi r. Bundan ba qa Pey mb r

man tin yox olaca  bar

 biz

bildirib demi dir: “Adam yatacaq v  (yuxuda ik n)  man t onun q lbind n



götürül

k, (yerind  is ) r ngsiz nöqt  boyda izi qalacaq. Sonra yen  yata-

caq v  (o yuxuda ik n  man tin qalan hiss si d  onun q lbind n) götürül -

k, (yerind  is ) sulu a b nz r izi qalacaq. El  bil ki, ( lind ki) közü aya -

n üstün  salm san v  onun dü düyü yer suluqlay b. S n onun qabard

görürs n, halbuki onun içi bombo dur. O zaman insanlar bir-biril ri il  sa-

zi r ba layacaq, amma heç k s  man ti qaytarmaq bar sind  heç dü ün-

k d . (  o yer  g lib çatacaq ki, camaat) dey

k: “Filan q bil  sakin-

ri aras nda etibarl  bir adam vard r.” Birisinin bar sind : “O nec  d rrak li,

nec  bacar ql , nec  dayan ql  adamd r!”– deyil

k, halbuki onun q lbind

xardal d

si a rl nda iman olmayacaqd r.”

(Huzeyf ) dedi: “M n el  bir zamanda ya am am ki, h min vaxt kimin-

  al -veri   ed

yim  m ni  narahat  etm zdi.  Bel   ki,  (i   gördüyüm  adam)

müs lman olard sa, ( man ti) m

slam dini

1

 qaytarard , xristian olard sa,



man ti m

 onun ya ad  yerin r hb ri qaytarard . Bu gün is  m n ancaq

filank s v  filank sl  i  görür m.” ( l-Buxari, 6497)

-

)

(



-

 :

:



.

]

 :



[

2106. (b)– R vay t edilir ki, Abdullah ibn Öm r

 demi dir: “M n Pey mb -

rin  bel  dediyini e itmi m: “ nsanlar yüz d

 b nz yir ki, aralar nda

minm k üçün bir d

 tapmaq çox ç tindir.” ( l-Buxari, 6498)



19-cu f sil.

Riyakarl q v an- öhr t

 -

 :

-

:

.



]

 :

[



2107. Cund b  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “Kim (etdiyi 

li insan-

lara) e itdirm k m qs dil  ed rs , Allah onu e itdir r, kim d  (etdiyi 

li

insanlara) göst rm k m qs dil  ed rs , Allah onu (insanlara) göst



r.” ( l-

Buxari, 6499)

1

 Y ni  ri t qayda-qanunlar na  sas n  man t yiy sin  qaytar lard .



hih  l-Buxari

(Q lbi) yum aldan (

ll r) kitab .

846


20-ci f sil. T vazökarl q

 -

 :

-

 :

.



]

 :

[



2108.

bu Hureyra  r vay t edir ki, Pey mb r   demi dir:    “Allah  buyurur:

“Kim M nim dostumla dü

nçilik ed rs , M n ona h rb elan ed

m. Qu-

lumun M


 sevimli olan v  onun vasit sil  M

 yax nla


n göz l

l ona vacib buyurdu um 

ll rdir. Qulum nafil  ibad tl ri yerin  ye-

tirm kl  M

 o q

r yax nla ar ki, M n onu sev



m. Onu sevdiyim t q-

dird  onun e id n qula , gör n gözü, tutan  li v  yeriy n aya  olaram.

nd n dil

, ona dil diyini ver m, s nacaq ist

, ona s nacaq ver -

m. M n gör

yim bir i

, ölm k ist

n möminin can  ald qda t -

ddüd etdiyim kimi heç bir  eyd  t ddüd etmir m. Çünki M n ona ya-

manl q etm k ist mir m.”  ( l-Buxari, 6502)

21-ci f sil. Kim Allahla

qar la maq ist

, Allah da

onunla qar la maq ist

r

 -

:

-

:

.



]

 :

[



2109. Ubad  ibn Samit  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “Kim Allahla

qar la maq ist

, Allah da onunla qar la maq ist

r, kim d  Allahla qar-

la maq ist

, Allah da onunla qar la maq ist

z.”

Ai

 (v  ya zövc rind n biri) demi dir: “Ax  biz ölm k ist mirik?!”



Pey mb r  buyurdu: “Söhb t bundan getmir.   oras ndad r ki, mömin

ölüm yeti diyi zaman ona müjd  verilir ki, Allah (ondan) raz  qalm  v  ona

ehtiram göst rmi dir. H min an onun üçün qar da onu gözl

n (nem t-

n) daha sevimli bir  ey ola bilm z. Odur ki, o, Allahla qar la maq ist yir,

Allah da onunla qar la maq ist yir. O ki qald  kafir , (ölüm) onu haqlad

zaman ona müjd  verilir ki, Allah onu  zaba düçar ed

k v  onu c zaland -

racaqd r. H min an onun üçün qar da onu gözl

n (b ladan) daha pis bir

ey ola bilm z. Odur ki, o, Allahla qar la maq ist mir, Allah da onunla qar-

la maq ist mir.” ( l-Buxari, 6507)



847

22-ci f sil. Ölüm bihu lu u

 -

 :

-

 :

.



:

 .

]



 :

[

2110.

vay t edilir ki, Ai

 demi dir: “(Vaxta

) kobud b

vil rd n bir

st  Pey mb rin  yan na g lib: “Qiyam t n  zaman qopacaq?”– dey  so-

ru ard . O da onlar n  n kiçiyin  bax b dey rdi: “

r buna (uzun ömür) ya-

amaq qism t olarsa, o, qocal n ixtiyar ya na çatanad k sizin qiyam tiniz

qopacaq.”

Hi am dedi: “Pey mb r  bununla onlar n öl

kl rini q sd edirdi.”

l-Buxari, 6511)



23-cü f sil.

Qiyam t günü Allah yeri

Ovucuna alacaqd r

 -

:

-

 .

]



 :

[

2111.

bu S id  l-Xudri  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “Qiyam t günü

yer üzü (bütövlükd ) bir kök  kimi olacaq, biriniz s

 ç xmaq ist diyi za-

man  lin  kök  al b (o yan-bu yana) çevirdiyi kimi Qüdr tli Allah onu  lin

al b çevir

k v  bu (kök ) C nn t  hli üçün bir ziyaf t olacaq.” Sonra bir

hudi Pey mb rin  yan na g lib dedi: “M rh

tli Allah s

 xeyir-b -

t versin, ey  bul Qas m! Qiyam t günü C nn t  hlin  veril

k ziyaf t

bar sind  s

 x

r verimmi?” Pey mb r : “Ver!”– dedi. (Y hudi) Pey-



mb r  x

r verdiyi kimi: “Yer bir kök  kimi olacaq”– dedi. (Bunu de-

nd ) Pey mb r  biz  bax b arxa di ri görün

k güldü. Sonra (y -

hudi): “S

 bu kök ni n  il  yey

kl ri bar

 x

r verimmi?”– dey  so-



ru du, (sonra sözün  davam edib) dedi: “Bu, b lam v  nun olacaq.” ( shab -

r): “Bu n dir?”– dey  soru dular. (Y hudi) dedi: “Öküz v  bal qd r. Bunlar n

qara ciy rinin  n dadl  hiss sini yetmi  min n r yey

k.” ( l-Buxari, 6520)



-

 :

 .



.

]

 :



[

hih  l-Buxari

(Q lbi) yum aldan (

ll r) kitab .

848


2112.

vay t edilir ki, S hl ibn S d  demi dir: “M n Pey mb rin  bel  dedi-

yini e itmi m: “Qiyam t günü insanlar t miz (undan bi irilmi ) kök

nz r a -q rm

 bir yer  toplan lacaqlar.”

hl v  qeyrisi demi dir: “(Y ni) h min yerd  heç bir  lam t olmaya-

caq.” ( l-Buxari, 6521)

24-cü f sil.

r olunmaq

-

 :

-

:

 .



]

 :

[



2113.

bu Hureyra  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “Qiyam t günü in-

sanlar üç zümr

 (bölünüb) m

 toplan lacaqlar: (birinci zümr  Alla-

n r hm tin ) ümid b sl yib ( zab ndan) qorxan kims r olacaq; (ikinci

zümr ) iki-iki, üç-üç, dörd-dörd, on-on d

 minib (h r) olunacaqlar.

Qalanlar  is  od m

 toplayacaq. Onlar dinc ldikd  d , gec dikd

, s

 ç xd qda da, ax ama ç xd qda da od onlar n b rab rind  olacaq-



r.” ( l-Buxari, 6522)

-

 :

:



.

]

 :



[

2114.

vay t edilir ki, Ai

 demi dir: “(Bir d ) Pey mb r  dedi: “(Qiya-

t günü) siz ayaqyal n, lüt-üryan v  sünn t olunmam  halda m

 top-

lanacaqs z.” M n soru dum: “Ya R sulullah, ki il r v  qad nlar bir-biril -



rin  baxacaqlarm ?” (Pey mb r ) dedi: “(Onlar n) i i el  ç tin olacaq ki,

bu onlar  heç maraqland rmayacaq.” ( l-Buxari, 6527)



25-ci f sil.

Uca Allah n: “Onlar

dirildil

kl rini fikirl mir-

rmi?

m d

tli bir

günd . O günd  ki, insanlar

al ml rin R bbinin qar

nda

dayanacaqlar”

1

 sözü

 -

 :

:

[

¸



¹

º

»



¼

½

¾



¿

À

Á



Â

Ã

Ä



Å

Æ

Z



-

:

.



]

 :

[



1

 “ l-Mutaffifin” sur si, 4-6.



849

2115.

bu Hureyra  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “Qiyam t günü in-

sanlar o q

r t rl


kl r ki, onlar n t ri yerin yetmi

1

 d rinliyin  ke-



k, (üst lik b zil rinin) a na dir

k, h tta qulaqlar na çatacaqd r.”

l-Buxari, 6532)

26-c  f sil.

Qiyam t günü qisas almaq

 -

 :

-

.

]



 :

[

2116. Abdullah (ibn M sud)  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “Qiyam t

günü insanlar aras nda veril

k ilk hökm qan davalar na gör  olacaq.” ( l-

Buxari, 6533)

27-ci f sil.

nn t v  C

nn min v sfi

 -

 :

-

 :

.



]

 :

[



2117. bn Öm r

 r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “C nn t  hli C nn ,

nn m  hli d  C

nn

 yerl dikd n sonra ölüm (qoç  klind ) C n-



tl  C

nn min aras na g tirilib bo azlanacaq. Sonra carç : “Ey C nn t

hli, art q ölüm yoxdur! Ey C

nn m  hli, art q ölüm yoxdur!”– dey

k.

(Bu x


r) C nn t  hlinin f hinin üstün  f

h art rar, C

nn m  hlinin

is  q minin üstün  q m g tir r.” ( l-Buxari, 6548)



-

 :

.



]

 :

[



2118.

bu S id  l-Xudri  r vay t edir ki, Pey mb r   demi dir:  “Ulu  v   uca

Allah C nn t  hlini ça

b buyuracaq: “Ey C nn t  hli!” Onlar: “Buyur, ey

bbimiz,  mrin  münt zirik!”– dey  cavab ver

kl r. (Allah) soru acaq:

“Raz  qald zm ?” Onlar dey

kl r: “Biz  n  olub ki, raz  qalmayaq?! Ax

n biz , yaratd qlar ndan heç k

 verm diyin nem tl ri b

 etmis n!”

Allah buyuracaq: “M n siz  bundan da yax

 ver

m!” Onlar dey -



kl r: “Ey R bbimiz! Bundan yax  n  ola bil r ki?” Allah buyuracaq: “M n

Öz rizam  siz  halal edir m v  bundan sonra M nim siz  heç vaxt q

bim

tutmayacaq.” ( l-Buxari, 6549)



1

 311-ci h disin qeydl rin  bax.



hih  l-Buxari

(Q lbi) yum aldan (

ll r) kitab .

850


-

:

.



]

 :

[



2119.

bu Hureyra  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “(C

nn

 dü n


r bir) kafirin çiyinl ri aras ndak  m saf  atl n (öz at ) dörd nala çap b

üç gün  q t etdiyi m saf

 b rab r olacaqd r.” ( l-Buxari, 6551)

-

:

.



]

 :

[



2120.

s ibn Malik  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “B zi adamlar od-

da yan b qarald qdan sonra oradan ç b C nn  gir

k. C nn t  hli d  be-

rini: “C

nn mlikl r”– adland racaq.” ( l-Buxari, 6559)



-

 :

:



.

]

 :



[

2121.

vay t edilir ki, Nom n ibn B ir  demi dir: “M n Pey mb rin  bel

dediyini e itmi m: “Qiyam t günü  n yüngül  zaba m ruz qalacaq od sa-

kinl ri o kims r olacaq ki, onlar n h r aya

n alt na q zmar bir köz qoyu-

lacaq v  onun (istisind n) onlar n beyni, mis qazan v  ya qumquma

1

 qay-


nad  kimi, qaynayacaqd r.” ( l-Buxari, 6562)

-

:

.



]

 :

[



2122.

bu Hureyra  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “C nn  gir n h r

 C

nn md ki yeri göst ril



k (v  ona bildiril

k ki,) 


r günah i r

görmü  olsayd  (mütl q ora dü

kdi). Bel  edil k ki, o adam daha da çox

ükür etsin. Habel , C

nn

 dü n h r k



 C nn td ki yeri göst ril

k

(v  ona bildiril



k ki,) 

r yax  i r görmü  olsayd  (mütl q ora dü

k-

di). Bel  edil



k ki, onun q minin üstün  q m g lsin.” ( l-Buxari, 6569)

28-ci f sil. Hovuz haqq nda

(deyil nl r)



 -

 :

-

:

.



]

 :

[



2123. Abdullah ibn Amr

 r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “M nim ho-

vuzumun sah si bir ay gedil n yol q

r, suyunun r ngi südd n a , qoxusu

mü kd n daha göz l,  traf na düzülmü  bardaqlar is  göyd ki ulduzlar q -

rdir. Ondan (bir d ) iç n kims  heç vaxt susamaz.” ( l-Buxari, 6579)

1

 Yandan as lan kiçik su qab .



851

-

:

.



]

 :

[



2124. Abdullah ibn Öm r

 r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “Qar da sizi

el  bir hovuz gözl yir ki, (böyüklüyü) C rba il

zruh


1

 aras  boydad r.” ( l-

Buxari, 6577)

-

:

.



]

 :

[



2125.

s ibn Malik  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “M nim hovuzu-

mun böyüklüyü  yl

2

 il  Y



nin S na 

rinin aras  boydad r,  traf na

düzülmü  q

hl r is  göyd ki ulduzlar q

rdir.”  ( l-Buxari, 6580)

-

:

.



]

 :

[



2126.

bu Hureyra  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “M n (yuxuda hovu-

zumun ba nda) dayanm  ik n bir zümr  gördüm. M n onlar  tan qda bir

r peyda olub m niml  onlar n aras nda durdu v  onlara: “G lin ge-

k!”– dey  buyurdu. Dedim: “(Bunlar ) hara (apar rsan)?” Dedi: “Vallahi,

nn

 (apar ram)!” Dedim: “Bunlar n günah  n dir?” Dedi: “Onlar



nd n sonra dinl rind n dönüb mürt d olmu lar.” Sonra ba qa bir zümr

gördüm Onlar  da tan qda yen  bir n r peyda olub m niml  onlar n ara-

nda durdu v  onlara: “G lin ged k!”– dey mr etdi. Dedim: “(Bunlar ) ha-

ra (apar rsan)?” Dedi: “Vallahi, C

nn

 (apar ram)!” Dedim: “Bunlar n



günah  n dir?” Dedi: “Onlar s nd n sonra dinl rind n dönüb mürt d ol-

mu lar.” M n bunlardan kims nin (oddan) xilas olaca

 güman etmir m.

Ancaq çobans z qal b itmi  d

 sürüsünd n (yolunu tapm  d

r) kimi


(t k-tük adam n  zabdan) qurtulmas  istisnad r.” ( l-Buxari, 6587)

-

 :

.



]

 :

[



2127.

vay t edilir ki, Haris  ibn V hb  demi dir: “M n Pey mb rin  öz ho-

vuzu bar

 bel  dediyini e itmi m: “(Onun böyüklüyü) M din  il  S na

aras  boydad r.” ( l-Buxari, 6591)

1

 C rba v



zruh  amda yerl

rl rdir.



2

yl am t


fd n Q rm  d nizin sahill rind  yerl

n bir 


rdir.

hih  l-Buxari

r kitab .

852

-

82 – Q

r kitab

1-ci f sil. Allah n elmin

sas n


zavü-q

ri yazm ) q m



art q qurumu dur

-

:

-

 :

.



]

 :

[



2128.

vay t edilir ki,  mran ibn Husayn  demi dir: “(Bir d ) bir n r (Pey-

mb

) dedi: “Ya R sulullah, kiml rin C nn t  hli, kiml rin d  C



n-

m  hli oldu u b llidirmi?” Pey mb r : “B li!”– dedi. Adam soru du:

“El  is  insanlar n gördükl ri i r n

 laz md r?” Pey mb r  dedi: “H r

s n  üçün yarad lm sa, (yaxud h r k

 n  asanla

lm sa), ona uy un

da 


l ed r.” ( l-Buxari, 6596)

2-ci f sil.

Allah n  mri 

ld n mü yy n

edilmi  bir hökmdür

-

:

-

 :

.



]

 :

[



2129.

vay t edilir ki, Huzeyf

 demi dir: “(Bir d ) Pey mb r  biz  xütb

verdi v  xütb

 Qiyam t günün

k ba  ver

k h r  eyd n dan

. B zi-


ri (bunu) yad nda saxlad , b zil ri is  unutdu. Nec  ki, insan uzun müdd t

görm diyini gör n kimi tan ya bilir, m n d  deyil nl rd n unutdu um b zi

eyl ri görüb xat rlay ram.” ( l-Buxari, 6604)

3-cü f sil.  nsan n n zir

verm kl  q zavü-q

rd n

(qaçma a ç hd göst rm si)



-

:

-

 :

.



]

 :

[



2130.

vay t edilir ki, ibn Öm r

 demi dir: “Pey mb r  n zir etm yi qada-

an edib demi dir: “N zir (q

rd n) heç n yi d yi dir  bilm z. Bu sad

sis adamdan qopar lan bir  eydir.” ( l-Buxari, 6609)



853

4-cü f sil.

(Ancaq) Allah n qorudu u



kims  qoruna bil r

-

:

-

:

.



]

 :

[



2131.

bu S id  l-Xudri  r vay t edir ki, Pey mb r  demi dir: “H r x lif nin

iki sirda  olur. Biri ona yax q etm yi m sl

t gör r v  onu bu i  t viq

ed r, dig ri is  ona pislik etm yi m sl

t gör r v  onu bu i  t viq ed r.

(Ancaq) Allah n qorudu u kims  qoruna bil r.” ( l-Buxari, 6611)

5-ci f sil.

(Allah) insanla onun q lbi



aras ndad r

1

-

:

-

 :

.



]

 :

[



2132. Abdullah (ibn M sud)  r vay t edir ki, Pey mb r  and iç nd  çox vaxt

dey rdi: “Xeyir, q lbl ri Çevir

 and olsun!

2

” ( l-Buxari, 6617)



1

 Onun ist yin  çatmas na mane ola bilir.

2

 L , v  Muq llibil qulub!



hih  l-Buxari

Andlar v  n zirl r kitab .

854

-

83 – Andlar v  n zirl r kitab

1-ci f sil.

Uca Allah n: “Allah sizi q sdiniz

olmadan içdiyiniz andlara gör

zaland rmaz, lakin O, sizi

sdl  içdiyiniz andlara gör

zaland racaqd r”

1

 sözü

-

 :

:

[

£



¤

¥

¦




Yüklə 8,62 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   97




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin