-
79 – zn ist
k kitab
1-ci f sil.
Az sayda olan toplumun çox
sayda olanlara salam verm si
-
:
-
:
.
]
:
[
2049.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Kiçik böyüy , pi-
yada oturana v az sayda olan toplum çox sayda olanlara salam verm lidir.”
l-Buxari, 6231)
2-ci f sil. Minik üst olan n
piyada olana salam verm si
-
:
-
:
.
]
:
[
2050.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Minik üst olan
s piyadaya, piyada oturana v az sayda olan toplum çox sayda olanlara
salam verm lidir.” ( l-Buxari, 6233)
3-cü f sil. Tan
na v
tan mad na salam verm k
-
:
-
:
.
]
:
[
2051.
Abdullah ibn Amr
r vay t edir ki, (bir d ) bir n r Pey mb r-
n soru du: “ slam (xisl tl rind n) n xeyirlisi hans r?” Pey m-
r buyurdu: “Yem k yedirtm yin, tan
na v tan mad na salam
verm yin.”
( l-Buxari, 6236)
4-cü f sil. zn ist
k (x lv ti)
bax lardan dolay (vacib
buyurulmu dur)
-
:
-
:
.
]
:
[
2052.
vay t edilir ki, S hl ibn S d demi dir: “(Bir d ) bir n r Pey mb -
rin hücr rind n birinin (qap
n) d liyind n iç ri baxma a ba lad .
hih l-Buxari
zn ist
k kitab .
826
min vaxt Pey mb r
lind ki d mir daraqla ba
qa
rd . Sonra
Pey mb r (ona) dedi: “
r s nin (x lv tc ) baxd
bils ydim, bu da-
ra s nin gözün soxard m. zn ist
k d m hz bel bax lardan dolay
vacib buyurulmu dur.” ( l-Buxari, 6241)
5-ci f sil. Cinsiyy t üzvünd n
ba qa b
n üzvl rinin zina
etm si haqq nda
-
:
-
:
.
]
:
[
2053. bn Abbas
r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “H qiq n, Allah
zinadan Ad m o lunun pay na dü ni
ld n yazm
r v o, ist r-ist
z
buna mübt la olacaqd r. Gözün zinas baxmaqd r, dilin zinas dan maqd r,
fs d t
nna edir v ist yir. Cinsiyy t üzvü is ya bütün bunlar t sdiq-
yir, ya da t kzib edir.” ( l-Buxari, 6243)
6-c f sil. U aqlara salam verm k
-
:
-
.
]
:
[
2054.
vay t edilir ki, (bir d )
s ibn Malik (bir d st ) u
n yan ndan ke-
rk n onlara salam verdi v dedi: “Pey mb r d bel ed rdi.” ( l-Buxa-
ri, 6247)
7-ci f sil. (Ev yiy si) “Kimdir o?”–
dey soru duqda: “M
m!”–
dey hay verm k haqq nda
-
:
:
-
:
:
:
.
]
:
[
2055.
vay t edilir ki, Cabir
demi dir: “(Bir d ) m n atam n borcuna dair
(m sl
t almaq üçün) Pey mb rin yan na g lib qap döydüm. O so-
ru du: “Kimdir o?” Dedim: “M
m.” O, naraz qalm halda: “M
m, m -
m!
1
”– dedi.” ( l-Buxari, 6250)
8-ci f sil.
clisl rd yer verm k
-
:
-
.
]
:
[
1
Qap döy n adamdan onun kim oldu u soru ularsa, o, mü mmal
kild cavab verm
li v kim
oldu unu hökm n bildirm lidir.
827
2056. Abdullah ibn Öm r
r vay t etmi dir ki, Pey mb r biz bir kims ni
yerind n qald b onun yerin oturma qada an etmi dir. Lakin s x oturun
bir-biriniz yer verin!” ( l-Buxari, 6270)
9-cu f sil. Yer oturub dizl ri
qucaqlamaq
-
:
-
:
.
]
:
[
2057.
vay t edilir ki, ibn Öm r
demi dir: “(Bir d ) m n Pey mb ri K
-
nin h
tind yer oturub dizl rini qucaqlad
gördüm.” ( l-Buxari, 6272)
10-cu f sil. Üç n
rd n çox olan
camaat (aras nda iki n rin)
lv tc dan mas nda heç bir
bah t yoxdur
-
:
-
:
.
]
:
[
2058. Abdulla (ibn M sud) r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Üç n r ol-
du unuz zaman, camaat n yan na g lib ç xanad k (sizd n) ikisi öz aralar n-
da p lda b üçüncüsünü k narda qoymas n. (Yoxsa bu h
t) onu k
r-
ndir r.” ( l-Buxari, 6288)
11-ci f sil. Yatma a ged nd
evd (istifad edil n) odu yana-
yana qoymaq olmaz
-
:
-
:
.
]
:
[
2059.
vay t edilir ki, bu Musa demi dir: “(Bir d ) gec vaxt M din
bir
ev, sakinl ri içind ik n yand . Onlar n ba na g n (bu müsib t haqda)
Pey mb
x
r verildikd o dedi: “Bu od, h qiq n d , sizin dü
ni-
nizdir. Odur ki, yatma a ged nd onu söndürün.” ( l-Buxari, 6294)
12-ci f sil. Bina etm k haqq nda
deyil nl r
-
:
-
:
.
]
:
[
2060.
vay t edilir ki, ibn Öm r
demi dir: “M n Pey mb rin dövründ bu
ll riml m ni ya dan v gün
n qoruyacaq bir ev tikmi dim. Onu tik r-
n Allah n yaratd qlar ndan heç k s m
köm k etm mi di.” ( l-Buxari, 6302)
hih l-Buxari
Dualar kitab .
828
-
80 – Dualar kitab
1-ci f sil. H r bir pey mb rin
bul edilmi duas olub
-
:
-
:
.
]
:
[
2061.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “H r bir pey mb -
rin q bul edilmi duas olmu dur ki, o (art q) bu dua il Allaha müraci t et-
mi dir. M n is öz duam axir td ümm tim
fa t etm k üçün saxlam -
am.” ( l-Buxari, 6304)
2-ci f sil. n f zil tli isti far
1
-
:
-
:
:
.
]
:
[
2062.
ddad ibn Ovs r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “ n üstün isti far
bel dir: “Allah m, S n m nim R bbims n. S nd n ba qa m bud yoxdur.
ni S n yaratd n v m n S nin qulunam. Bacard m q
r S
verdiyim
hd v v
sadiq qalaca am. Etdikl rimin rind n S
s
ram. M
verdiyin nem ti etiraf edir m v günah
boynuma al ram. M ni ba la!
übh siz ki, günahlar yaln z S n ba lay rsan!”
2
(Sonra Pey mb r ) bu-
yurdu: “Kim gündüz vaxt bu duan y qinlikl dey r v h min gün ax am
dü
zd n vv l öl rs , C nn t hlind n olar. Habel kim ax am ik n bunu
qinlikl dey r v s
r aç lmazdan vv l öl rs , C nn t hlind n olar.”
l-Buxari, 6306)
3-cü f sil. Pey mb rin gec v
gündüz isti far q lmas
-
:
-
:
.
]
:
[
1
Allaha yalvararaq günahlar n ba lanmas ist
k.
2
Transkripsiyas : Allahumm , nt rabbi l ilah ill nt, xal qt ni v
abduk v
al ahdik v
dik m s-t tu, uzu bik min rri m s
tu. buu l
binim tik aleyy v
buu l
biz nbi.
firli f inn hu l y firuz-zunub ill nt.
829
2063.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Vallahi, m n h r
gün yetmi d
n çox Allahdan h m ba lanma dil yir, h m d Ona töv-
edir m.” ( l-Buxari, 6307)
4-cü f sil. Tövb etm k
-
:
-
:
:
.
:
.
]
:
[
2064.
vay t edilir ki, Abdullah ibn M sud iki r vay t – birini Pey mb r-
n , dig rini d özünd n dan b demi dir: “Mömin b nd öz günahlar -
na baxanda el dü ünür ki, sanki da n yind oturmu v az qala bu da
onun ba na uçacaqd r. Günahkar b nd is öz günahlar sanki burnuna
qonmu bir milç k san r (v el güman edir ki, li il ) onu qovacaqd r.” Son-
ra o (Pey mb rin h disini dan b) dedi: “Allah Öz qulunun tövb sin ,
üstünd yem k-içm yi yükl nmi d
si il birg t hlük li bir yerd daya-
nan v ba
yer qoyub yatan, oyand qda d
sinin qaçd
gör n, özü
b rk istiy v susuzlu a m ruz qald qdan sonra: “Yerim qay m”-
deyib geri qay b bir q
r d yatan v n hay t, oyan b ba
qald rd qda
sini yan nda gör n kims
n daha çox sevinir.” ( l-Buxari, 6308)
5-ci f sil. Yatmazdan vv l n
dem k laz md r
-
:
-
:
.
]
:
[
2065.
vay t edilir ki, Huzeyf ibn Y
n demi dir: “Pey mb r yata na
uzand qda: “(Allah m,) S nin ad nla ölür v dirilir m!
1
”, oyand qda is :
“Bizi öldürdükd n sonra dirild n Allaha h md olsun. (Ölüb dirildikd n son-
ra is ) qay
Onad r!
2
”– dey rdi. ( l-Buxari, 6312)
6-c f sil. Sa böyrü üst yatmaq
-
:
-
:
:
.
]
:
[
1
Transkripsiyas : Bismik mutu v hya!
2
Transkripsiyas : lh mdulillahil-l zi hyan b
m mat
v ileyhin-nu ur!
hih l-Buxari
Dualar kitab .
830
2066.
vay t edilir ki, B ra ibn Azib demi dir: “Pey mb r yata na uzan b
yatmaq ist dikd sa böyrü üst çevrilib dey rdi: “Allah m! S
ümid ed -
k v S nd n qorxaraq can
S
t slim etdim, üzümü S
çevirdim, i i-
mi S
h val etdim, kür yimi S
etibar etdim. S nacaq v S nd n ( za-
ndan) xilas olmaq üçün nicat yeri yaln z S
yön lm kdir. S nin nazil etdi-
yin Kitaba v gönd rdiyin Pey mb iman g tirdim!
1
” ( l-Buxari, 6315)
7-ci f sil. Gec yuxudan oyan-
qda hans dua oxunmal r
-
:
-
:
:
.
]
:
[
2067.
vay t edilir ki, ibn Abbas
demi dir: “(Bir d m n xalam) Meymun -
nin evind gec dim. Gec vaxt Pey mb r yuxudan oyan b su ba na
xd , sonra üzünü v
ll rini yuyub yen uzan b yatd . (Bir müdd td n)
sonra qalx b su tulu una yax nla v onun a ndak ipi aç b suyu israf et-
n kamil kild d st maz ald v namaza durdu. Onu güddüyümü ba-
a dü
sin dey , galx b g rn dim, sonra d st maz al b namaz q lmaq üçün
onun solunda durdum. O, qula mdan tutub m ni sa t fin keçirdi. Pey-
mb r namaz on üç rük tamamlad . Sonra uzan b yatd v xorulda-
ma a ba lad . (Ümumiyy tl ) o, yatark n xoruldayard . Sonra Bilal onu na-
maza ça rd v o qalx b d st maz almadan namaz q ld v bel dua etdi:
“Allah m, q lbim nur saç! Gözüm nur saç v qula ma nur saç! Sa mdan
solumdan nur saç! Ba
n üstünd n v aya
n alt ndan nur saç! Önü-
v arxama nur saç! M nim üçün nur saç!”
2
( l-Buxari, 6316)
8-ci f sil
-
-
:
:
.
]
:
[
1
Transkripsiyas : Allahumm , sl mtu n fsi ileyk v v cc htu vachi ileyk v f vv dtu mri ileyk v
lc tu zahri ileyk , ra
n v rahm n ileyk. L m lc v m nc mink ill ileyk. Am ntu biki-
tabik l-l zi nz lt v bin biyyik l-l zi rs lt.
2
Transkripsiyas : Allahumm
l fi qalbi nuran v fi b
ri nuran v fi s mi nuran v an y mini nuran
an y sari nuran v fövqi nuran v t hti nuran v mami nuran v x lfi nuran v
l li nuran.
831
2068.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Sizd n biriniz yata-
na uzanmaq ist dikd qoy izar n iç t
fi il yata
ç rps n. Çünki o
özünd n sonra yata na n yin girdiyini bilmir. Sonra da bel desin: “Ey
bbim, S nin ad nla böyrümü yer qoydum, S nin say nd d onu qald -
ram. Ruhumu tutub saxlasan, ona r hm et, onu buraxsan,
lisaleh qullar -
qorudu un kimi onu da qoru!”
1
( l-Buxari, 6320)
9-cu f sil. Qoy (h r k s Allaha
dua etdikd ) q tiyy tl dua etsin.
Çünki heç k s Onu n
vadar
ed bilm z
-
:
-
:
:
.
]
:
[
2069.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Sizd n heç k s de-
sin ki: “Allah m,
r ist yirs ns , m ni ba la, Allah m,
r ist yirs n-
, m
r hm et!” Qoy h r k s q tiyy tl dua etsin. Çünki heç k s Allah
vadar ed bilm z.” ( l-Buxari, 6338)
10-cu f sil. (Duas n q bul
olunmas na) t sm
n
kims nin duas q bul olar
-
:
-
:
.
]
:
[
2070.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “M n dua etdim,
amma duam q bul olmad ” dem
n v (duas n q bul olunmas na) t s-
n kims nin duas q bul olar.” ( l-Buxari, 6340)
11-ci f sil.
nt an nda oxunan dua
-
:
-
.
]
:
[
2071. bn Abbas
r vay t edir ki, Pey mb r s nt an nda dey rdi: “
-
tli, H lim olan Allahdan ba qa m bud yoxdur!
tli
in R bbi olan
Allahdan ba qa m bud yoxdur! Göyl rin R bbi, yerin R bbi v k ram tli
in R bbi olan Allahdan ba qa m bud yoxdur!
2
” ( l-Buxari, 6346)
1
Transkripsiyas : Bismik rabbi v
tu c nbi v bik
rf uhu. n ms kt n fsi f rh mh v in r-
lt
f hf zh bim t hf zu bihi ibad
s-salihin.
2
Transkripsiyas : L ilah ill llahul-azimul-h lim, l ilah ill llahu Rabbul-ar il-azim, l ilah ill llahu
Rabbus-s
vati v Rabbul-ard v Rabbul-ar il-k rim.
hih l-Buxari
Dualar kitab .
832
12-ci f sil.
lan n m
qq tind n Allaha
nmaq
-
:
-
:
.
.
]
:
[
2072.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r b lan n m qq tind n, b db xt
olmaqdan, pis taled n v dü
nl rin b dxahl ndan Allaha s nard .”
Süfyan demi dir: “H disd yaln z üç ey qeyd olunmu dur, dördüncü-
sünü is m n özümd n lav etmi m. Amma hans sözü lav etdiyim ya-
mda deyil.
1
” ( l-Buxari, 6347)
13-cü f sil. Pey mb rin :
“(Allah m,) kimin x trin d ymi-
ms , bunu onun (günahlardan)
mizl nm si v ba lanmas
üçün s
b et!” sözü
-
:
-
:
.
]
:
[
2073.
bu Hureyra r vay t etmi dir ki, o, Pey mb rin bel dediyini e itmi -
dir: “Allah m, hans bir mömini t hqir etmi ms , bunu Qiyam t günü onun
yax nla mas üçün bir vasit et!” ( l-Buxari, 6361)
14-cü f sil. X sislikd n Allaha
nmaq
-
:
-
:
.
]
:
[
2074.
d ibn bu V qqas r vay t edir ki, Pey mb r bu k lm ri dem yi
mr ed rdi: “Allah m, x sislikd n S
s
ram, qorxaql qdan S
s
-
ram, qocal n n dü kün ça na çatmaqdan S
s
ram, dünyan n fitn -
sind n S
s
ram, q bir zab ndan S
s
ram!”
2
( l-Buxari, 6365)
1
bn H
r bu xüsusda olan dig r h disl ri bir araya g tirdikd n sonra demi dir ki, Süfyan bu h dis :
“...dü
nl rin b dxahl ndan” sözünü lav etmi dir.
2
Transkripsiyas : Allahumm inni uzu bik min l-buxli v
uzu bik min l-cubni v
uzu bik n
uradd il rz lil-umuri v uzu bik min fitn tid-dunya v uzu bik min zabil-q br.
833
15-ci f sil. Günahdan v borcdan
Allaha s nmaq
-
:
-
:
.
]
:
[
2075. Ai
r vay t edir ki, Pey mb r bel dua ed rdi: “Allah m, t nb llik-
n, qart maqdan, günahdan, borcdan, q bir fitn sind n, q bir zab ndan,
nn m fitn sind n, C
nn m zab ndan v var-dövl t fitn sinin rin-
n S
s
ram! Yoxsullu un fitn sind n S
s
ram! M sihid-d c-
cal n fitn sind n S
s
ram! Allah m, m nim günahlar
qar v dolu
suyu il yu, a paltar kird n t mizl diyin kimi q lbimi d günahlardan t -
mizl v m ribl m riqin aras uzaqla rd n kimi m ni d günahla-
mdan uzaqla r!”
1
( l-Buxari, 6368)
16-c f sil.
Pey mb rin : “Ey R bbimiz,
biz dünyada göz l nem tl r
ver...” sözü
-
:
-
:
.
]
:
[
2076.
vay t edilir ki,
s demi dir: “Pey mb r çox vaxt bel dua ed rdi:
“Ey Allah! Ey R bbimiz! Biz dünyada da, axir td d göz l (nem tl r) b
et v bizi C
nn m zab ndan qoru!”
2
( l-Buxari, 6389)
17-ci f sil.
Pey mb rin : “Allah m, vv l
etdiyim v sonra ed
yim
(günahlar
) ba la...” sözü
-
:
-
:
1
Transkripsiyas : Allahumm , inni uzu bik min l-k
li, v l-h mi, v l-m
mi, v l-m
mi v
min fitn til q bri v zabil-q bri v min fitn tin-nari v zabin-nari v min rri fitn til- ina v uzu bik
min fitn til-f qri v uzu bik min fitn til-m sihid-d ccal. Allahumm sil anni x tayaya bimais-s lci v l-
di v n qqi qalbi min l-x taya k
n qqayt s-sovb l- by
min d-d
si v baid beyni v beyn
tayaya k
ba dt beyn l-m riqi v l-m ribi.
2
Transkripsiyas : Allahumm Rabb
atin fid-dunya h
n v fil-axir ti h
n v qina
zab n-nar.
hih l-Buxari
Dualar kitab .
834
.
]
:
[
2077.
bu Musa r vay t etmi dir ki, Pey mb r bel dua ed rdi: “Ey R bbim,
nim günah
, bilm dikl rimi, bütün i rimd israfa yol verm yimi v
nd n daha yax bildiyin eyl ri ba la. Allah m, m nim zarafatla v ya
ciddi olaraq, s hv n v ya bil
kd n etdiyim x talar
ba la! Bunlar n
ham
n m nd olmas mümkündür. Allah m, m nim vv l etdiyim, sonra
ed
yim, gizlin saxlad m v üz ç xard m (pis
ll rimi) ba la! v-
ç
n d S ns n, t xir salan da S ns n v S n h r ey qadirs n”
1
. ( l-
Buxari, 6399)
18-ci f sil.
hlil etm yin f zil ti
-
:
-
:
.
]
:
[
2078.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Kim gün rzind
yüz d : “Allahdan ba qa m bud yoxdur, O t kdir, Onun riki yoxdur.
Mülk Onundur v h md Ona m xsusdur v O h r ey Qadirdir!
2
”- des , on
köl azad etmi say lar, üst lik ona yüz savab yaz lar v onun yüz günah si-
lin r, (bundan ba qa bu dualar) h min gün ax ama q
r onu eytandan qo-
ruyar v (bu duan ) ondan çox dey n kims istisna olmaqla heç k s onun g -
tirdiyind n fz l ba qa bir ey g tir bilm z.” ( l-Buxari, 6403)
-
:
.
]
:
[
2079.
bu yyub l- nsari v ibn M sud
r vay t edir ki, Pey mb r de-
mi dir: “Kim (bunu
3
) on d des , smail n slind n bir köl azad etmi
say lar.” ( l-Buxari, 6404)
19-cu f sil.
“Subh nallah!” dem yin f zil ti
-
:
-
:
.
]
:
[
1
Transkripsiyas : Rabbi -firli x ti ti v c hli v israfi fi mri kullihi v m
nt
mu bihi minni.
Allahumm -firli h zli v ciddi v x taya v mdi v kullu zalik indi. Allahumm -firli m qadd mtu v
xx rtu v m sr rtu v m
ntu, nt l-muq ddimu v nt l-mu xxiru v nt al kulli eyin q dir.
2
Transkripsiyas : L ilah ill llahu v hd hu l
rik l hu, l hul-mulku v l hul-h mdu v huv al
kulli eyin q dir.
3
vv lki dua.
835
2080.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Kim gün rzind yüz
: “Allah pak v müq dd sdir! Allaha h md olsun!”
1
– des , günahlar
niz köpüyü q
r olsa bel silin r.” ( l-Buxari, 6405)
20-ci f sil.
Allah
zikr etm yin f zil ti
-
:
-
:
.
]
:
[
2081.
bu Musa r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “R bbini yad ed nl yad
etm
n kims nin misal diri il ölünün misal na b nz yir.” ( l-Buxari, 6407)
-
:
.
]
:
[
2082.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Allah n yollarda
dola b (Allah ) yad ed n insanlar axtaran m kl ri vard r. Onlar Allah
yad ed n bir camaat gördükl ri zaman bir-biril rini ça
b: “Axtard
n
yan na g lin!”– deyirl r. Sonra onlar bu camaat öz qanadlar il dünya s -
mas nad k hat
al rlar. El h min vaxt R bbi m kl rd n – (h r eyi) on-
lardan daha yax bildiyi halda – soru ur: “Qullar m n deyirl r?” (M k-
r): “Onlar S nin nin t rifl r deyir, S ni uca tutur, S ni h md-s na il
qdis edir v S ni h dd n art q t rifl yirl r”– dey cavab verirl r. (Allah)
soru ur: “M
r onlar M ni görübl rmi?” (M kl r): “Xeyr, vallahi ki, onlar
ni görm yibl r”– deyirl r. (Allah) soru ur: “B s M ni görs ydil r, nec
(olard )?” (M kl r) deyirl r: “
r onlar S ni görs ydil r, bundan da çox
ibad t ed r, S ni t rifl
r, S ni h md-s na il t qdis ed r v S nin -
nini uca tutard lar.” (Allah) soru ur: “Onlar M nd n n ist yirl r?” (M k-
r) deyirl r: “Onlar S nd n C nn ti ist yirl r.” (Allah) soru ur: “M
r on-
lar C nn ti görübl rmi?” (M kl r) deyirl r: “Xeyr, ya R bb, vallahi ki, on-
lar C nn ti görm yibl r.” (Allah) soru ur: “B s onu görs ydil r, nec (olar-
1
Transkripsiyas : Subhan llahi v bih mdihi.
hih l-Buxari
Dualar kitab .
836
)?” (M kl r) deyirl r: “
r onu görs ydil r, daha zml ona can atar,
daha inadla onu dil
r v daha çox r
tl onu arzulayard lar.” (Allah)
soru ur: “Onlar n
n (M
) s
rlar?” (M kl r): “C
nn m odun-
dan”– deyirl r. (Allah) soru ur: “M
r onlar C
nn mi görübl rmi?”
(M kl r) deyirl r: “Xeyr, ya R bb, vallahi ki, onlar C
nn mi görm yib-
r.” (Allah) soru ur: “B s onu görs ydil r, nec (olard )?” (M kl r) deyir-
r: “
r onu görs ydil r, ondan daha uza a qaçma a çal ar v ondan da-
ha çox ç kin rdil r.” (Allah) buyurur: “ ahid olun ki, M n onlar ba la-
m!” Bu vaxt m kl rd n biri deyir: “Bu camaat n aras nda olan filank s
onlarla (yolda q ed n kims rd n) deyildir, sad
olaraq öz ehtiyac
üzünd n ora g lmi dir.” (Onda Allah) buyurur: “Bunlar el insanlard r ki,
onlarla oturub-duran adam b db xt olmaz.” ( l-Buxari, 6408)
837
-
81 – (Q lbi) yum aldan
ll r) kitab
1-ci f sil.
yat m hz axir t h yat r
-
:
-
:
.
]
:
[
2083. bn Abbas
r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “ ki nem t vard r ki,
insanlar n çoxu onlar layiqinc qiym tl ndirmir. (Bunlar) sa laml q v bo
vaxtd r!” ( l-Buxari, 6412)
2-ci f sil. Pey mb rin :
“Dünyada bir q rib, yaxud bir
müsafir kimi ol!” sözü
-
:
-
:
:
.
]
:
[
2084.
vay t edilir ki, Abdullah ibn Öm r
demi dir: “(Bir d ) Pey mb r
nim çiynimd n tutub dedi: “Dünyada bir q rib, yaxud bir müsafir kimi ol!”
(H disi dan an ravil rd n biri) demi dir: “ bn Öm r dey rdi: “Ax ama
xd n zaman s
sa qalaca na, s
ç xd n zaman da ax ama sa
qalaca na arxay n olma! X st
k sa laml ndan v öl
k h ya-
ndan istifad et!” ( l-Buxari, 6416)
3-cü f sil.
Arzular n çox olmas haqq nda
-
:
-
:
.
]
:
[
2085.
vay t edilir ki, Abdullah (ibn M sud) demi dir: “(Bir d ) Pey m-
r (yerd ) dördbucaq c zd . (Sonra) onun ortas ndan xaricin düz bir x tt
kdi. (Daha sonra dördbuca n içind ki) h min düz x tt kimi q sa-q sa
tl r c zd . (Bundan sonra bel ) buyurdu: “Bu, insand r; bu, onu hat sin
alm
li, bu çöl ç xan x tt onun arzular , bu q sa x tl r is (q
rin ya-
hih l-Buxari
(Q lbi) yum aldan (
ll r) kitab .
838
lm ) müsib tl rdir.
r bu onu haqlamasa, o biri onu yaxalayar, o biri
onu haqlamasa, bu biri onu yaxalayar.” ( l-Buxari, 6417)
-
:
:
.
]
:
[
2086.
vay t edilir ki,
s demi dir: “(Bir d ) Pey mb r yerd bir neç
tt ç zd , sonra dedi: “Bu, (insan n) arzular , bu da onun
lidir. nsan ar-
zularla ya ad bir vaxtda yax n olan
li onu haqlayar.” ( l-Buxari, 6418)
4-cü f sil. Altm ya na q
r
ya am kims nin Allah n
hüzurunda üzürü q bul olmaz
-
:
-
:
.
]
:
[
2087.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Altm ya na kimi
ömrü uzanm kims nin Allah n hüzurunda üzür dil
k haqq olmaya-
caq.” ( l-Buxari, 6419)
-
:
:
.
]
:
[
2088.
vay t edilir ki, bu Hureyra demi dir: “M n Pey mb rin bel dedi-
yini e itmi m: “Ya adam n q lbi cavan olaraq h r zaman iki eyl – dün-
ya sevgisi v arzularla dolu olur.” ( l-Buxari, 6420)
5-ci f sil. Allah n Üzünü dil
k
yerin yetiril n
l
-
:
-
:
:
.
]
:
[
2089. tban ibn Malik l- nsari r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Allah n
Üzünü dil
k “l ilah ill llah” dey n bir b nd
Qiyam t günü Allah
nn m odunu haram ed r.” ( l-Buxari, 6423)
-
:
:
.
]
:
[
2090.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Uca Allah buyurur:
“M n mömin qulumun sevdiyi yax n bir adam n can ald qdan sonra o
839
buna (s bir edib axir td
zini alaca na) ümid ed rs , M nim ona ver
-
yim mükafat ancaq C nn t olar.” ( l-Buxari, 6424)
6-c f sil.
lisaleh insanlar n
dünyadan köçm si
-
:
-
:
.
]
:
[
2091. Mirdas l- sl mi r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “
lisaleh in-
sanlar bir-birinin ard nca bu dünyadan köç
kl r. Ax ra is arpa v ya xur-
ma tullant q
r xeyirsiz adamlar qalacaqlar. Bu adamlara Allah d
r
verm
kdir.” ( l-Buxari, 6434)
7-ci f sil. Mal-dövl t fitn sinin
yind n ç kinm k g
kdir
-
:
-
:
:
.
]
:
[
2092.
vay t edilir ki, ibn Abbas
demi dir: “M n Pey mb rin bel dediyini
itmi m: “
r Ad m övlad n iki vadi dolusu mal-dövl ti olsayd , t bii
ki, üçüncüsünü d arzulayard . Ad m övlad n içini ancaq torpaq doydurar.
(Amma) Allah tövb ed n kims nin tövb sini q bul ed r.” ( l-Buxari, 6436)
8-ci f sil. (Kim) mal ndan
vv lc
n n x rcl
rs , özü
üçün x rcl mi olar
-
:
-
:
:
.
]
:
[
2093. Abdullah (ibn M sud) r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Hans bi-
riniz varisinin mal öz mal ndan daha sevimlidir?” ( shab r) dedil r: “Ya
sulullah, aram zda el bir kims yoxdur ki, öz mal ona varisinin mal n-
dan daha sevimli olmas n.” Pey mb r buyurdu: “H qiq n, h r k sin
qabaqcadan (h yatda ik n) x rcl diyi onun öz mal , sonraya saxlad is va-
risinin mal r.
1
” ( l-Buxari, 6442)
1
H r k s Allah yolunda x rcl diyinin
zini Qiyam t günü art qlamas il alacaq, bu mal-dövl t
ax rda yen onun özün qism t olacaq, y b saxlad is gec-tez varisl n sib olacaqd r. Ai
r va-
t etmi dir ki, (bir d onlar) bir qoç k sib (Allah yolunda) paylad lar. Sonra Pey mb r g lib soru du
ki: “(Özümüz ) n qald ?” Ai
: “Onun bir kür yi qald ?”- dey cavab verdi. Onda Pey mb r dedi:
“(Xeyr, biz ) paylad
z qald ” (S hih Sun n t-Tirmizi, 2470 v S hih T
ib v t-T rhib, 859).
hih l-Buxari
(Q lbi) yum aldan (
ll r) kitab .
840
9-cu f sil.
Pey mb r v onun shab ri
nec ya am lar v bu dünyaya
nec r
t b sl
mi r?
-
:
-
.
]
:
[
2094.
vay t edilir ki, bu Hureyra demi dir: “Özünd n ba qa m bud olmayan
Allaha and olsun ki, m n b
n acl qdan qarn
yer dayayard m, b
n d
acl hiss etm yim dey qarn ma da ba layard m. Bir gün m n (müs lman-
lar n) gedib-g ldiyi yolun üstünd oturdum. El bu vaxt bu B kr g lib ya-
mdan keçdi v m n ondan Allah n Kitab ndak bir ay haqq nda soru dum.
Ona sual verm kd (m qs dim) ancaq bu idi ki, o, (acl qdan ziyy t ç kdiyi-
mi görüb) m
yem k versin. Lakin o ç b getdi v m
heç n verm di.
Sonra Öm r g lib keçdi v m n ondan da Allah n Kitab ndak bir ay bar -
sind soru dum v sual verm kd (m qs dim) ancaq bu idi ki, o, m
ye-
k versin. Amma o da (m
heç bir ey verm
n) ç b getdi. Daha son-
ra bul Qas m g lib keçdi v m ni gördükd gülüms di, ür yimd n n r
keçdiyini üzümd n oxudu v dedi: “Ey bu Hirr!”
1
Dedim: “ mrin mün-
zir m, ya R sulullah!” O: “G l dal mca!”– deyib getdi, m n d qalx b onun
dal nca getdim. O gedib ev daxil oldu. M n (iç ri girm k) üçün izn ist dim
m
izn verildi. Pey mb r evd bir cam süd gördü v : “Bu süd har-
dand r?”- dey soru du. (Ona): “Filank s h diyy edib”– dedil r. Pey m-
1
1879-cu h disin qeydl rin bax.
841
r buyurdu: “Ey bu Hirr!” Dedim: “ mrin münt zir m, ya R sulul-
lah!” Dedi: “Süff hlinin
1
yan na get v onlar m nim yan ma ça r!”
bu Hureyra) dedi: “Süff
hli slam dininin qonaqlar idi v onlar n
din
n ail si, n mal-dövl ti, n d yax n bir adam var idi. Pey m-
s
g tirildikd bunu onlara gönd
r v ondan özün heç bir ey
götürm zdi. Ona h diyy verildikd is ondan bir q
r özün götür r, qa-
lan is onlara gönd
r, onlar da yem
rik ed rdi. Pey mb rin
onlar ev d
t etm si m ni p ri an etdi v m n (öz-özüm ) dedim: “Süff
hli üçün bu bir cam süd n dir ki? H m d ki, bu südd n içib güc toplama a
n daha çox layiq m.
r onlar g ls r, Pey mb r m
südü vv l-
onlara verm yi mr ed
k. Bel oldu u t qdird is ç tin ki, m
bu
südd n n
çats n.” Lakin Allaha v Onun r suluna ita t etm kd n ba qa
çar m qalmad ndan gedib onlar ça rd m. Onlar g lib iç ri keçm k üçün
izn ist dil r v onlara izn verildi. Onlar iç ri daxil olub yerb yer olduqdan
sonra Pey mb r dedi: “Ey bu Hirr!” Dedim: “ mrin münt zir m, ya
sulullah!” Dedi: “Götür (bu südü), onlara ver!” M n cam götürüb onlara
bir r-bir r verm
ba lad m. Onlardan h r biri cam götürüb doyunca süd
içdikd n sonra onu m
qaytar r, m n d onu al b növb ti adama uzad r-
m. N hay t, oradak lar n ham (bu südd n) içib doyandan sonra m n ca-
Pey mb
uzatd m. Pey mb r cam götürüb linin için qoydu,
sonra m
bax b gülüms di v dedi: “Ey bu Hirr!” Dedim: “ mrin mün-
zir m, ya R sulullah!” Dedi: “M n, bir d s n qald n!” Dedim: “El dir, ya
sulullah!” Dedi: “Otur, iç!” M n oturub (südd n) içdim. Bir daha: “ ç!”–
dedi v m n (yen südd n) içdim. Pey mb r bunu o vaxta q
r t krar
etdi ki, ax rda m n dedim: “Yox, s ni haqq il gönd n Allaha and olsun ki,
içm
yerim yoxdur.” Dedi: “El is onu m
ver!” M n cam ona verdim
o, Allaha h md edib “bismillah” dedikd n sonra südün art q qalan iç-
di.” ( l-Buxari, 6453)
-
:
.
]
:
[
2095.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Allah m, Muh m-
din ail sin günd lik yem k n sib et!” ( l-Buxari, 6460)
10-cu f sil.
ll ri q tiyy tl
davaml olaraq yerin
yetirm k
-
:
-
:
.
]
:
[
2096.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Sizl rd n heç k sin
li onu ( zabdan) xilas etm
k.” ( shab r) soru dular: “S ni d , ya
1
369-cu h disin qeydl rin bax.
hih l-Buxari
(Q lbi) yum aldan (
ll r) kitab .
842
sulullah?” Dedi: “H tta m ni d . Yaln z Allah n m
m rh
t göst r-
si istisnad r. El is do ru yol tutun, ( n kamil olan yerin yetir bilm -
niz, heç olmasa, ona) yax nla n, s
r v ax am, habel gec nin bir vaxt
(yax i r görm
) çal n. Bel
, yava -yava (murad za) çatacaqs z.”
l-Buxari, 6463)
-
:
.
]
:
[
2097. Ai
r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Do ru yol tutun, ( n kamil
olan yerin yetir bilm
niz, heç olmasa, ona) yax nla n v bilin ki, sizl r-
n heç k sin
li onu C nn daxil ed bilm z. Bilin ki,
ll rd n
Allah n n çox xo una g ni az da olsa, davaml olan r.” ( l-Buxari, 6465)
11-ci f sil. Ümid v qorxu il
(ibad t etm k)
-
:
-
:
.
]
:
[
2098.
vay t edilir ki, bu Hureyra demi dir: “M n Pey mb rin bel dedi-
yini e itmi m: “Allah r hm ti yaratd gün onu yüz r hm t olaraq yarat-
v doxsan doqquzunu Özünd saxlam , m xluqat n ham na is c -
mi bir r hm t gönd rmi dir.
r kafir Allah yan nda olan r hm tin n q -
r oldu unu bils ydi, C nn td n ümidini üzm zdi v
r mömin Allah
yan nda olan zab n n d
oldu unu bils ydi, C
nn md n (xilas
olaca na) arxay n olmazd .” ( l-Buxari, 6469)
12-ci f sil. Dili qorumaq v
Pey mb rin : “Kim Allaha v
Axir t günün inan rsa, ya xeyir
dan
n, ya da sussun” sözü
-
:
-
:
.
]
:
[
2099.
hl ibn S d r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Kim m
iki ç
si
aras ndak v iki budu aras ndak qoruyaca na z man t ver rs
1
, m n
onun C nn (gir
yin ) z man t ver m.” ( l-Buxari, 6474)
1
Burada dili v t nasül orqan günaha batmaqdan qorumaq n
rd tutulur.
843
-
:
.
]
:
[
2100.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “H qiq n, adam
Allah raz salan, özünün d f rqin varmad el bir söz dan a bil r ki, Allah
onun say sind h min adam d
yüks ld r. H mçinin, adam Allah n
bin s
b olan, özünün d f rqin varmad el bir söz dan a bil r ki,
Allah buna gör h min adam C
nn
giriftar ed r.” ( l-Buxari, 6478)
13-cü f sil.
Günahlara son qoymaq
-
:
-
:
.
]
:
[
2101.
bu Musa r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “M nim v Allah n
niml gönd rdiyi (dinin) misal , h mq bil rinin yan na g lib (onlara):
“M n dü
n ordusunu öz gözl riml gördüm, m n ç lpaq (olaraq qövmü-
nü) x
rdar ed n birisiy m, qaç n can
qurtar n”- dey n kims nin misa-
na b nz yir. Onlardan bir qismi onun sözün bax b ax am dü
k ya-
va ca aradan ç xm v (dü
nd n) xilas olmu lar, gerid qalanlar is onu
yalanç hesab etmi , dü
n d s
yax n onlara hücum edib ham
hv etmi r.” ( l-Buxari, 6482)
14-cü f sil. C
nn m odu
hv tl r arxas ndad r
-
:
-
:
.
]
:
[
2102.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “C
nn m odu h-
tl r arxas nda, C nn t is xo ag lm z eyl r arxas ndad r.” ( l-Buxari, 6487)
15-ci f sil.
nn t biriniz onun s nd linin
qaytan ndan daha yax nd r,
nn m d h mçinin
-
:
-
:
.
]
:
[
hih l-Buxari
(Q lbi) yum aldan (
ll r) kitab .
844
2103. Abdullah (ibn M sud) r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “C nn t bi-
riniz onun s nd linin qaytan ndan daha yax nd r, C
nn m d h mçinin.”
l-Buxari, 6488)
16-c f sil. (H r k s) özünd n
yuxar t
olan kims
yox, a
t
olan
kims
baxmal r
-
:
-
:
.
]
:
[
2104.
bu Hureyra
r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Sizd n biriniz
özün var-dövl t v (göz l) b
n qurulu u b
edilmi bir kims
baxsa,
qoy özünd n a
t
olan kims
d baxs n.” ( l-Buxari, 6490)
17-ci f sil. Bir yax
q v ya bir
pislik etm
niyy t ed n
kims haqq nda
-
:
-
:
.
]
:
[
2105. bn Abbas
r vay t edir ki, Pey mb r R bbind n bel r vay t etmi -
dir: “Allah savab v günah i ri yazm , sonra da bunlar b yan etmi dir.
Kim bir savab i görm
niyy t ets , sonra buna
l etm zs , Allah onun
üçün Öz yan nda tam bir savab yazar.
r o savab i görm
niyy t ed r
bunu yerin yetir rs , Allah onun üçün Öz yan nda ondan yeddi yüz -
k, h tta bundan qat-qat art q savab yazar. Kim bir günah i görm
niy-
t ets , sonra buna
l etm zs , Allah onun üçün Öz yan nda tam bir sa-
vab yazar.
r o günah i görm
niyy t ed r v bunu yerin yetir rs ,
Allah ona c mi bir günah yazar. ( l-Buxari, 6491)
18-ci f sil. man tin yox olmas
-
:
-
)
(
-
:
845
.
]
:
[
2106. (a)– R vay t edilir ki, Huzeyf
demi dir: “Pey mb r biz iki h dis da-
. M n onlardan birini art q görmü m, o birisini is gözl yir m.
Pey mb r biz x
r vermi dir ki, man t (
lisaleh) insanlar n q lbi-
nin d rinliyin endirilmi , sonra onlar Quran , bunun ard ndan da sünn ni
öyr nmi r. Bundan ba qa Pey mb r
man tin yox olaca bar
biz
bildirib demi dir: “Adam yatacaq v (yuxuda ik n) man t onun q lbind n
götürül
k, (yerind is ) r ngsiz nöqt boyda izi qalacaq. Sonra yen yata-
caq v (o yuxuda ik n man tin qalan hiss si d onun q lbind n) götürül -
k, (yerind is ) sulu a b nz r izi qalacaq. El bil ki, ( lind ki) közü aya -
n üstün salm san v onun dü düyü yer suluqlay b. S n onun qabard
görürs n, halbuki onun içi bombo dur. O zaman insanlar bir-biril ri il sa-
zi r ba layacaq, amma heç k s man ti qaytarmaq bar sind heç dü ün-
k d . ( o yer g lib çatacaq ki, camaat) dey
k: “Filan q bil sakin-
ri aras nda etibarl bir adam vard r.” Birisinin bar sind : “O nec d rrak li,
nec bacar ql , nec dayan ql adamd r!”– deyil
k, halbuki onun q lbind
xardal d
si a rl nda iman olmayacaqd r.”
(Huzeyf ) dedi: “M n el bir zamanda ya am am ki, h min vaxt kimin-
al -veri ed
yim m ni narahat etm zdi. Bel ki, (i gördüyüm adam)
müs lman olard sa, ( man ti) m
slam dini
1
qaytarard , xristian olard sa,
man ti m
onun ya ad yerin r hb ri qaytarard . Bu gün is m n ancaq
filank s v filank sl i görür m.” ( l-Buxari, 6497)
-
)
(
-
:
:
.
]
:
[
2106. (b)– R vay t edilir ki, Abdullah ibn Öm r
demi dir: “M n Pey mb -
rin bel dediyini e itmi m: “ nsanlar yüz d
b nz yir ki, aralar nda
minm k üçün bir d
tapmaq çox ç tindir.” ( l-Buxari, 6498)
19-cu f sil.
Riyakarl q v an- öhr t
-
:
-
:
.
]
:
[
2107. Cund b r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Kim (etdiyi
li insan-
lara) e itdirm k m qs dil ed rs , Allah onu e itdir r, kim d (etdiyi
li
insanlara) göst rm k m qs dil ed rs , Allah onu (insanlara) göst
r.” ( l-
Buxari, 6499)
1
Y ni ri t qayda-qanunlar na sas n man t yiy sin qaytar lard .
hih l-Buxari
(Q lbi) yum aldan (
ll r) kitab .
846
20-ci f sil. T vazökarl q
-
:
-
:
.
]
:
[
2108.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Allah buyurur:
“Kim M nim dostumla dü
nçilik ed rs , M n ona h rb elan ed
m. Qu-
lumun M
sevimli olan v onun vasit sil M
yax nla
n göz l
l ona vacib buyurdu um
ll rdir. Qulum nafil ibad tl ri yerin ye-
tirm kl M
o q
r yax nla ar ki, M n onu sev
m. Onu sevdiyim t q-
dird onun e id n qula , gör n gözü, tutan li v yeriy n aya olaram.
nd n dil
, ona dil diyini ver m, s nacaq ist
, ona s nacaq ver -
m. M n gör
yim bir i
, ölm k ist
n möminin can ald qda t -
ddüd etdiyim kimi heç bir eyd t ddüd etmir m. Çünki M n ona ya-
manl q etm k ist mir m.” ( l-Buxari, 6502)
21-ci f sil. Kim Allahla
qar la maq ist
, Allah da
onunla qar la maq ist
r
-
:
-
:
.
]
:
[
2109. Ubad ibn Samit r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Kim Allahla
qar la maq ist
, Allah da onunla qar la maq ist
r, kim d Allahla qar-
la maq ist
, Allah da onunla qar la maq ist
z.”
Ai
(v ya zövc rind n biri) demi dir: “Ax biz ölm k ist mirik?!”
Pey mb r buyurdu: “Söhb t bundan getmir. oras ndad r ki, mömin
ölüm yeti diyi zaman ona müjd verilir ki, Allah (ondan) raz qalm v ona
ehtiram göst rmi dir. H min an onun üçün qar da onu gözl
n (nem t-
n) daha sevimli bir ey ola bilm z. Odur ki, o, Allahla qar la maq ist yir,
Allah da onunla qar la maq ist yir. O ki qald kafir , (ölüm) onu haqlad
zaman ona müjd verilir ki, Allah onu zaba düçar ed
k v onu c zaland -
racaqd r. H min an onun üçün qar da onu gözl
n (b ladan) daha pis bir
ey ola bilm z. Odur ki, o, Allahla qar la maq ist mir, Allah da onunla qar-
la maq ist mir.” ( l-Buxari, 6507)
847
22-ci f sil. Ölüm bihu lu u
-
:
-
:
.
:
.
]
:
[
2110.
vay t edilir ki, Ai
demi dir: “(Vaxta
) kobud b
vil rd n bir
st Pey mb rin yan na g lib: “Qiyam t n zaman qopacaq?”– dey so-
ru ard . O da onlar n n kiçiyin bax b dey rdi: “
r buna (uzun ömür) ya-
amaq qism t olarsa, o, qocal n ixtiyar ya na çatanad k sizin qiyam tiniz
qopacaq.”
Hi am dedi: “Pey mb r bununla onlar n öl
kl rini q sd edirdi.”
l-Buxari, 6511)
23-cü f sil.
Qiyam t günü Allah yeri
Ovucuna alacaqd r
-
:
-
.
]
:
[
2111.
bu S id l-Xudri r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Qiyam t günü
yer üzü (bütövlükd ) bir kök kimi olacaq, biriniz s
ç xmaq ist diyi za-
man lin kök al b (o yan-bu yana) çevirdiyi kimi Qüdr tli Allah onu lin
al b çevir
k v bu (kök ) C nn t hli üçün bir ziyaf t olacaq.” Sonra bir
hudi Pey mb rin yan na g lib dedi: “M rh
tli Allah s
xeyir-b -
t versin, ey bul Qas m! Qiyam t günü C nn t hlin veril
k ziyaf t
bar sind s
x
r verimmi?” Pey mb r : “Ver!”– dedi. (Y hudi) Pey-
mb r x
r verdiyi kimi: “Yer bir kök kimi olacaq”– dedi. (Bunu de-
nd ) Pey mb r biz bax b arxa di ri görün
k güldü. Sonra (y -
hudi): “S
bu kök ni n il yey
kl ri bar
x
r verimmi?”– dey so-
ru du, (sonra sözün davam edib) dedi: “Bu, b lam v nun olacaq.” ( shab -
r): “Bu n dir?”– dey soru dular. (Y hudi) dedi: “Öküz v bal qd r. Bunlar n
qara ciy rinin n dadl hiss sini yetmi min n r yey
k.” ( l-Buxari, 6520)
-
:
.
.
]
:
[
hih l-Buxari
(Q lbi) yum aldan (
ll r) kitab .
848
2112.
vay t edilir ki, S hl ibn S d demi dir: “M n Pey mb rin bel dedi-
yini e itmi m: “Qiyam t günü insanlar t miz (undan bi irilmi ) kök
nz r a -q rm
bir yer toplan lacaqlar.”
hl v qeyrisi demi dir: “(Y ni) h min yerd heç bir lam t olmaya-
caq.” ( l-Buxari, 6521)
24-cü f sil.
r olunmaq
-
:
-
:
.
]
:
[
2113.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Qiyam t günü in-
sanlar üç zümr
(bölünüb) m
toplan lacaqlar: (birinci zümr Alla-
n r hm tin ) ümid b sl yib ( zab ndan) qorxan kims r olacaq; (ikinci
zümr ) iki-iki, üç-üç, dörd-dörd, on-on d
minib (h r) olunacaqlar.
Qalanlar is od m
toplayacaq. Onlar dinc ldikd d , gec dikd
, s
ç xd qda da, ax ama ç xd qda da od onlar n b rab rind olacaq-
r.” ( l-Buxari, 6522)
-
:
:
.
]
:
[
2114.
vay t edilir ki, Ai
demi dir: “(Bir d ) Pey mb r dedi: “(Qiya-
t günü) siz ayaqyal n, lüt-üryan v sünn t olunmam halda m
top-
lanacaqs z.” M n soru dum: “Ya R sulullah, ki il r v qad nlar bir-biril -
rin baxacaqlarm ?” (Pey mb r ) dedi: “(Onlar n) i i el ç tin olacaq ki,
bu onlar heç maraqland rmayacaq.” ( l-Buxari, 6527)
25-ci f sil.
Uca Allah n: “Onlar
dirildil
kl rini fikirl mir-
rmi?
m d
tli bir
günd . O günd ki, insanlar
al ml rin R bbinin qar
nda
dayanacaqlar”
1
sözü
-
:
:
[
¸
¹
º
»
¼
½
¾
¿
À
Á
Â
Ã
Ä
Å
Æ
Z
-
:
.
]
:
[
1
“ l-Mutaffifin” sur si, 4-6.
849
2115.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Qiyam t günü in-
sanlar o q
r t rl
kl r ki, onlar n t ri yerin yetmi
1
d rinliyin ke-
k, (üst lik b zil rinin) a na dir
k, h tta qulaqlar na çatacaqd r.”
l-Buxari, 6532)
26-c f sil.
Qiyam t günü qisas almaq
-
:
-
.
]
:
[
2116. Abdullah (ibn M sud) r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Qiyam t
günü insanlar aras nda veril
k ilk hökm qan davalar na gör olacaq.” ( l-
Buxari, 6533)
27-ci f sil.
nn t v C
nn min v sfi
-
:
-
:
.
]
:
[
2117. bn Öm r
r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “C nn t hli C nn ,
nn m hli d C
nn
yerl dikd n sonra ölüm (qoç klind ) C n-
tl C
nn min aras na g tirilib bo azlanacaq. Sonra carç : “Ey C nn t
hli, art q ölüm yoxdur! Ey C
nn m hli, art q ölüm yoxdur!”– dey
k.
(Bu x
r) C nn t hlinin f hinin üstün f
h art rar, C
nn m hlinin
is q minin üstün q m g tir r.” ( l-Buxari, 6548)
-
:
.
]
:
[
2118.
bu S id l-Xudri r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Ulu v uca
Allah C nn t hlini ça
b buyuracaq: “Ey C nn t hli!” Onlar: “Buyur, ey
bbimiz, mrin münt zirik!”– dey cavab ver
kl r. (Allah) soru acaq:
“Raz qald zm ?” Onlar dey
kl r: “Biz n olub ki, raz qalmayaq?! Ax
n biz , yaratd qlar ndan heç k
verm diyin nem tl ri b
etmis n!”
Allah buyuracaq: “M n siz bundan da yax
ver
m!” Onlar dey -
kl r: “Ey R bbimiz! Bundan yax n ola bil r ki?” Allah buyuracaq: “M n
Öz rizam siz halal edir m v bundan sonra M nim siz heç vaxt q
bim
tutmayacaq.” ( l-Buxari, 6549)
1
311-ci h disin qeydl rin bax.
hih l-Buxari
(Q lbi) yum aldan (
ll r) kitab .
850
-
:
.
]
:
[
2119.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “(C
nn
dü n
r bir) kafirin çiyinl ri aras ndak m saf atl n (öz at ) dörd nala çap b
üç gün q t etdiyi m saf
b rab r olacaqd r.” ( l-Buxari, 6551)
-
:
.
]
:
[
2120.
s ibn Malik r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “B zi adamlar od-
da yan b qarald qdan sonra oradan ç b C nn gir
k. C nn t hli d be-
rini: “C
nn mlikl r”– adland racaq.” ( l-Buxari, 6559)
-
:
:
.
]
:
[
2121.
vay t edilir ki, Nom n ibn B ir demi dir: “M n Pey mb rin bel
dediyini e itmi m: “Qiyam t günü n yüngül zaba m ruz qalacaq od sa-
kinl ri o kims r olacaq ki, onlar n h r aya
n alt na q zmar bir köz qoyu-
lacaq v onun (istisind n) onlar n beyni, mis qazan v ya qumquma
1
qay-
nad kimi, qaynayacaqd r.” ( l-Buxari, 6562)
-
:
.
]
:
[
2122.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “C nn gir n h r
C
nn md ki yeri göst ril
k (v ona bildiril
k ki,)
r günah i r
görmü olsayd (mütl q ora dü
kdi). Bel edil k ki, o adam daha da çox
ükür etsin. Habel , C
nn
dü n h r k
C nn td ki yeri göst ril
k
(v ona bildiril
k ki,)
r yax i r görmü olsayd (mütl q ora dü
k-
di). Bel edil
k ki, onun q minin üstün q m g lsin.” ( l-Buxari, 6569)
28-ci f sil. Hovuz haqq nda
(deyil nl r)
-
:
-
:
.
]
:
[
2123. Abdullah ibn Amr
r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “M nim ho-
vuzumun sah si bir ay gedil n yol q
r, suyunun r ngi südd n a , qoxusu
mü kd n daha göz l, traf na düzülmü bardaqlar is göyd ki ulduzlar q -
rdir. Ondan (bir d ) iç n kims heç vaxt susamaz.” ( l-Buxari, 6579)
1
Yandan as lan kiçik su qab .
851
-
:
.
]
:
[
2124. Abdullah ibn Öm r
r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Qar da sizi
el bir hovuz gözl yir ki, (böyüklüyü) C rba il
zruh
1
aras boydad r.” ( l-
Buxari, 6577)
-
:
.
]
:
[
2125.
s ibn Malik r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “M nim hovuzu-
mun böyüklüyü yl
2
il Y
nin S na
rinin aras boydad r, traf na
düzülmü q
hl r is göyd ki ulduzlar q
rdir.” ( l-Buxari, 6580)
-
:
.
]
:
[
2126.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “M n (yuxuda hovu-
zumun ba nda) dayanm ik n bir zümr gördüm. M n onlar tan qda bir
r peyda olub m niml onlar n aras nda durdu v onlara: “G lin ge-
k!”– dey buyurdu. Dedim: “(Bunlar ) hara (apar rsan)?” Dedi: “Vallahi,
nn
(apar ram)!” Dedim: “Bunlar n günah n dir?” Dedi: “Onlar
nd n sonra dinl rind n dönüb mürt d olmu lar.” Sonra ba qa bir zümr
gördüm Onlar da tan qda yen bir n r peyda olub m niml onlar n ara-
nda durdu v onlara: “G lin ged k!”– dey mr etdi. Dedim: “(Bunlar ) ha-
ra (apar rsan)?” Dedi: “Vallahi, C
nn
(apar ram)!” Dedim: “Bunlar n
günah n dir?” Dedi: “Onlar s nd n sonra dinl rind n dönüb mürt d ol-
mu lar.” M n bunlardan kims nin (oddan) xilas olaca
güman etmir m.
Ancaq çobans z qal b itmi d
sürüsünd n (yolunu tapm d
r) kimi
(t k-tük adam n zabdan) qurtulmas istisnad r.” ( l-Buxari, 6587)
-
:
.
]
:
[
2127.
vay t edilir ki, Haris ibn V hb demi dir: “M n Pey mb rin öz ho-
vuzu bar
bel dediyini e itmi m: “(Onun böyüklüyü) M din il S na
aras boydad r.” ( l-Buxari, 6591)
1
C rba v
zruh amda yerl
n
rl rdir.
2
yl am t
fd n Q rm d nizin sahill rind yerl
n bir
rdir.
hih l-Buxari
r kitab .
852
-
82 – Q
r kitab
1-ci f sil. Allah n elmin
sas n
zavü-q
ri yazm ) q m
art q qurumu dur
-
:
-
:
.
]
:
[
2128.
vay t edilir ki, mran ibn Husayn demi dir: “(Bir d ) bir n r (Pey-
mb
) dedi: “Ya R sulullah, kiml rin C nn t hli, kiml rin d C
n-
m hli oldu u b llidirmi?” Pey mb r : “B li!”– dedi. Adam soru du:
“El is insanlar n gördükl ri i r n
laz md r?” Pey mb r dedi: “H r
s n üçün yarad lm sa, (yaxud h r k
n asanla
lm sa), ona uy un
da
l ed r.” ( l-Buxari, 6596)
2-ci f sil.
Allah n mri
ld n mü yy n
edilmi bir hökmdür
-
:
-
:
.
]
:
[
2129.
vay t edilir ki, Huzeyf
demi dir: “(Bir d ) Pey mb r biz xütb
verdi v xütb
Qiyam t günün
k ba ver
k h r eyd n dan
. B zi-
ri (bunu) yad nda saxlad , b zil ri is unutdu. Nec ki, insan uzun müdd t
görm diyini gör n kimi tan ya bilir, m n d deyil nl rd n unutdu um b zi
eyl ri görüb xat rlay ram.” ( l-Buxari, 6604)
3-cü f sil. nsan n n zir
verm kl q zavü-q
rd n
(qaçma a ç hd göst rm si)
-
:
-
:
.
]
:
[
2130.
vay t edilir ki, ibn Öm r
demi dir: “Pey mb r n zir etm yi qada-
an edib demi dir: “N zir (q
rd n) heç n yi d yi dir bilm z. Bu sad
sis adamdan qopar lan bir eydir.” ( l-Buxari, 6609)
853
4-cü f sil.
(Ancaq) Allah n qorudu u
kims qoruna bil r
-
:
-
:
.
]
:
[
2131.
bu S id l-Xudri r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “H r x lif nin
iki sirda olur. Biri ona yax q etm yi m sl
t gör r v onu bu i t viq
ed r, dig ri is ona pislik etm yi m sl
t gör r v onu bu i t viq ed r.
(Ancaq) Allah n qorudu u kims qoruna bil r.” ( l-Buxari, 6611)
5-ci f sil.
(Allah) insanla onun q lbi
aras ndad r
1
-
:
-
:
.
]
:
[
2132. Abdullah (ibn M sud) r vay t edir ki, Pey mb r and iç nd çox vaxt
dey rdi: “Xeyir, q lbl ri Çevir
and olsun!
2
” ( l-Buxari, 6617)
1
Onun ist yin çatmas na mane ola bilir.
2
L , v Muq llibil qulub!
hih l-Buxari
Andlar v n zirl r kitab .
854
-
83 – Andlar v n zirl r kitab
1-ci f sil.
Uca Allah n: “Allah sizi q sdiniz
olmadan içdiyiniz andlara gör
zaland rmaz, lakin O, sizi
sdl içdiyiniz andlara gör
zaland racaqd r”
1
sözü
-
:
:
[
£
¤
¥
¦
Dostları ilə paylaş: |