N uzoqov, X. A. Alimov,B. X. Yunisov

Qy = Qq + q • Gh2о; (2.7)
bunda: GHO - bir kilogramm yoqilg'ining yonish mahsulotlari tarkibidagi namlik massasi, kg; qb - bug'lanish (kondensasiyalanish) issiqligi, 2,51 MJ/kg ga teng.
Qattiq va suyuq yoqilg'i yoqilganda G_{H O} qiymati:

QOZON QURILMALARI 1
DARSLIK 1
QOZON QURILMALARI 2
Annotasiya 4
Аннотация 4
Annotation 4
KIRISH 5
1.1.Qozon qurilmasi to'g'risida asosiy tushunchalar, uning tuzilishi va ishlash tartibi 8
To‘yinish temperaturasi. 17
1.2-Qozon qurilmasining umumiy tasnifi 18
1.3. Bug' qozonlarining texnologik chizmalari va asosiy tavsiflari 20
NAZORAT SAVOLLARI 24
1.4. To‘g‘ri oqimli qozonlar 25
1.9-rasm. To‘g‘ri oqimli qozon agregatining sxemasi. 26
1.5. Qozon qurilmasining issiqlik balansi 27
1.6.Qozon qurilmalarining issiqlik yuqotishlarini aniqlash 28
q₃ = 126,4V_Co+ 108V_H + 358,2V_CH (1.10) 29
1.7.Qozonning foydali ish koeffisienti 30
NAZORAT SAVOLLARI 32
MASALA YECHISH NAMUNALARI 32
MUSTAQIL YECHISH UCHUN MASALALAR 37
11.1.Energetik yoqilg’i.Yoqilg’i turlari 41
11.2.Yoqilg’ilarning kimyoviy tarkibi 41
2.1 - j a d v a l 42
11.3.Yoqilg'ilarning uchuvchan moddalari 42
Nazorat savollari 45
2.4.Shartli yoqilg. Yoqilg’ining namliligi va kuli 46
2.5.Yoqilg'ining yonish issiqligi 48
NAZORAT SAVOLLARI 57
2.6.Qozon o'txonasida qattiq yoqilg‘ini yo'qish 57
2.7.Qozon o'txonasida suyuq va gaz yoqilg’larining yo'qish 58
2.8.Yonish jarayonlarini hisoblash. 59
Nazorat uchun savollar: 64
2.9. Yoqilg’i qabul qiluvchi va uzatuvchi moslamalarning texnologik chizmalari 65
2.10.Ko’mir changini tayyorlovchi qurilmalar (tegirmonlar) 70
2.11.Sharobarabanli tegirmonlar 72
2.12.Tezurar bolg'achali tegirmonlar. Tegirmon-ventilyator 74
Tegirmon-ventilyator 75
NAZORAT SAVOLLARI 77
2.7.Elektr stansiyada mazut tayyorlashnig texnologik chizmasi. 80
2.14.Gaz yoqilg'isini uzatishning texnologik chizmasi 81
NAZORAT SAVOLLARI 85
MASALA YECHISH NAMUNALARI 85
MUSTAQIL YECHISH UCHUN MASALALAR 94
Javob : Ciar = 63,1% ; Hiar= 4,5% va hakazo. 95
III- BOB. QOZON O’TXONASIDA YONISH JARAYONI.YOQILG'INING YONISH MAHSULOTLARI 99
3.1.Yonish to’g’risida tushuncha 99
3.2.Yoqilg'ining yonish reaksiyasi 102
3.3.Yoqilg’ini yoqish usullari.Yoqilg’ini yoqish usullari, ortiqcha havo koeffisienti va yonish harorati 104
NAZORAT SAVOLLARI 109
3.4. Yonish mahsulotlarining tarkibi. Yonish mahsulotlarning hajmi 110
Yonish mahsulotlarning hajmi 110
3.6.O‘txona qurilmalari. Qatlamli, kamerali va uyurmali o‘txonalar 112
Qatlamli o‘txonalar 113
Kamerali o‘txonalar 115
3.5- rasm. Kamerali (mash’alali) o'txonalar sxemasi. 115
3.6.-rasm. Gorelkalarning joylashish sxemasi. 117
Uyurmali o‘txonalar 117
3.7- rasm. Uyurmali o'txonaning sxemasi. 117
Uyurmali o‘txonalarning afzalliklari quyidagilardir: 117
Kamchiliklariga quyidagilar kiradi: 118
Nazorat uchun savollar: 119
MASALA YECHISH NAMUNALARI 120
MUSTAQIL YECHISH UCHUN MASALALAR 122
IV- BOB. QOZONLARDA YOQILG'INI YONDIRISH UCHUN MOSLAMALAR 124
4.1.Yondirgichlar (gorelkalar). Changli yondirgichlar 124
Changli yondirgichlar 125
4.2.Yondirgichlarning joylashuvi 132
NAZORAT SAVOLLARI 133
4.3.Forsunkalar.Mazut forsunkalar 134
4.4.Mexanik va rotasion forsunkalar 135
Rotasion forsunkalar. 137
Nazorat savollari 137
4.5.Qozon qurilmasining yordamchi uskunalari. 138
Tortish - puflash qurilmalari 138
4.9-rasm. Tabiiy toritish mo‘risining ishlash sxemasi 138
4.6.Tutun gazlarini tozalash va kul hamda shlakni chiqaruvchi qurilmalar 139
NAZORAT SAVOLLARI 142
5.1.Ta'munot suviga bo'lgan talab va qurumlarni paydo bo'lishi 143
5.2.Bug’ni yuvish. Barabanli qozonda pog’onali bug’lantirish 144
Barabanli qozonda pog’onali bug’lantirish 145
5.3- rasm. Ikki pog’onali bug’lantirish chizmasi 147
5.4- rasm. Uch pog’onali bug’lantirish chizmasi (tashqarida o’rnatilgan siklon bilan): 148
5.3.IES siklidan zararli aralashmalarni chiqarish usullari 149
NAZORAT SAVOLLARI 150
5.4.IES larda ishlatiladigan suv va bug’ning chegaraviy sifat me'yorlari 150
5.5.rasm. Natriy kationitli filbtrlarning konstruksiyasi. 157
5.6.Suvni vodorod-kationitli filtrlar yordamida yumshatish 158
5.8-rasm. Vodorod kationitli filtrlarning kislota xo’jalik chizmasi. 159
5.7.Suv qaynatuvchi bug’latgichlarda tuzsizlantirish 160
5.8-rasm. Vertikal holatda o’rnatilgan bug’latgich kesimi. 161
5.8. IES da turbina kondensatini tozalash 162
NAZORAT SAVOLLARI 163
VI-BOB. IESLARDA QIZDIRISH SIRTLARINI TOZALASH VA SHLAKLARNI YO'QOTISH 164
6.2 Qizdirish sirtlarini ifloslantirishdan tozalash. Nurlanish (radiasion) qizdirish sirtlarini tozalash 165
6.1-rasm. Ekran quvurlarini puflaydigan apparat: 1-naycha kallagi; 2- bug’ klapani; 3-o’thona ekrani. 166
6.3.Qizdirish sirtlarini ifloslantirishdan nurlanish (radiatsion) qizdirish sirtlarini pardalarni va konvektiv ilonsimonlarni tozalash 167
6.4. Kul - shlak ajratish tizimi 171
NAZORAT SAVOLLARI 175
7.1 Bug’ qozonini istish yuzalarining issiqlikni o’ziga olishi 175
7.2.Bug’ o’ta qizdirgichlar 177
7.1-rasm. Bug' o'taqizdirgichlarning kompanovkasi: 178
7.3.Qozon agregatning asosiy issiqlik uzatish sirtlari. Bug‘ qizdirgichlar 179
7.3-rasm. Radiatsion - konvektiv bug‘ qizdirgich: 180
NAZORAT SAVOLLARI 181
7.4.Rostlash tavsiflari 181
NAZORAT SAVOLLARI 186
7.5.Past haroratli qizdirish yuzalari 187
7.9-rasm. Bir pog’onali isitish sirtlarida harorat farqlarining taqsimlanishi: 1 - ekonomayzer; 2 - havo isitgich; 188
7.6.Ekonomayzerlar va havo isitgichlar 189
7.11-rasm. Ekonomayzer kompanovkasi. 189
Havo isitgichlar 190
7.12-rasm. Rekuperativ havoisitgich. 191
7.13-rasm. Regenerativ havo isitgichning ishlash chizmasi. 192
NAZORAT SAVOLLARI 193
7.7.Qizdirish yuzalaridagi zanglash hodisasi. Past haroratda zanglash Tayanch iboralar: zanglash, ifloslanish, oltingugurt korroziyasi 193
SO3+H2O=H2SO4 (bug’) 193
7.8.Yuzaning qayrovli emirilishi va ifloslanish 194
7.9.Havo qizdirgichlarning zanglashga bardoshliligini oshirish usullari 196
7.10.Qozonlarni detallari va ularni tayyorlashga qo’yiladigan talablar 197
Qozonlarni detallari va ularni tayyorlashga qo’yiladigan talablar 199
7.11.Qozon detallariga ishlatiladigan materiallar 199
NAZORAT SAVOLLARI 202
7.12.AES NING ISSIQLIK AJRATUVCHI ELEMENTI TO’G’RISIDA MA’LUMOT 202
7.13.AESning TEXNOLOGIK SXEMALARI 208
sxemasi. 212
7.21-rasm. Yuqori haroratli gaz bilan sovutilgan reaktorli blok sxemasi. 217
7.14.AESning SIKLLARI 226
7.24-rasm.Birinchi atom elektr stansiyasining sxemasi. 227
7.15.AESning TERMIK FOYDALI ISH KOEFFITSIENTINI ANIQLASH 236
MASALA YECHISH NAMUNALARI 243
4.350 .0,2 244
3600 . 3,14.50 244
MUSTAQIL YECHISH UCHUN MASALALAR 244
8.1.Issiqlik elektr stansiyalar tashlamalari va ularni atrof - muhitga ta'siri 246
8.1-rasm. Sanoat sohalarining atmosferani ifloslantirish ulushi: 246
8.2. IES tashlamalarining tarkibi 249
8.2-rasm. O'txona gazlarini oltingugurt oksidlaridan tozalash chizmasi 256
114. Suv havzalariga IES larning zararli tashlamalarini tashlanishini kamaytirish 259
125. Organik yoqilg’ilarni yoqishda atrof - muhitga zararli ta'sirini baholash 264
NAZORAT SAVOLLARI 267
9.1.Ta'mirlash ishlarini tashkil qilish 268
9.2.Qozonlarni ta'mirlash 268
9.3. Issiqlik elektr stansiyalarda qo’shimcha moslamalar ta'mirlash 271
NAZORAT SAVOLLARI 273
6 - ilova. 280
GLOSSARIY (IZOHLI SO'ZLAR) 290
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI 291
INTERNET MANBALARI 298

bunda: Ni va Wi - yoqilg'i ishchi massasidagi vodorod va namlik miqdori, %
Yonish issiqligining kalorimetrik bomba asosida aniqlangan qiymati Q^yu qiymatiga to'g'ri kelmaydi, chunki kalorimetrik bombaning kislorodli muhitda yoqilg'i yonganida sulfat va azot kislotalari hosil bo'ladigan ekzotermik reaksiyalar yuzaga keladi. Yoqilg'i real sharoitda yonganda bunday reaksiyalar bo'lmaydi. Shuning uchun Qb doim Qyu dan katta bo'ladi, bu farq yuqorida keltirilgan kislotalarning hosil bo'lish issiqligiga teng bo'ladi.
Qyu va Qb o'rtasidagi munosabat quyidagi formula bilan ifodalanadi: