Naftion kislota (natriyli tuzi)

5. HCl ni metilamin, dimetil amin va piridin bilan reaksiyasi o’tkaziladi. 
6. Metil yodid bilan tasiri 
Uchlamchi aminlar metil yodid bilan oson yahshi kristallangan to’rtlamchi 
ammoniy asosli tuzlar hosil qiladi. 
Karbon kislotalarga xos sifat reaksiyalar 
 
1. Kislotalikni aniqlash. 
 
Karbon kislotalarning spirt suvli eritmalari lakmusda kongo yoki universial 
indikatorlarga kislotali ta’sir ko’rsatadi.Aniqlanayotgan moddaning spirt suvli 
eritmasida universial indikator qog’oziga tomizamiz.Agar tekshirilayotgan modda 
tarkibida kislota bo’lsa indikator rangi kislotalikka boqliq holda rangi 
o’zgaradi.Shuni e’tiborga olish kerakki sulfat kislotalar,nitrofenollar vodorod 
atomiga ega bo’lgan ayrim moddalar korbaksil COOH gruppasi bo’lmasi ham 
rangi o’zgarishi mumkin. 
2. Karbon kislotalarning NaHCO
3
 ga ta’siri
 
3 ta probirkaga 5 % li soda eritmasidan 3-5 ml dan quyamiz va 2 
tomchidan 1-siga sirka kislotadan ,2-siga chumoli kislotadan,3-siga 2-3 dona 
oksalat 
kislota 
kristalidan 
solamiz 
karbonat 
angidridni 
chiqishini 

---

121 
kuzatamiz.Tekshirilayotgan moddaga natriy dikarbonat qo’shilganda karbonat 
angidrid ajralib chiqishi eritma tarkibida korboksil gruppa borligini ko’rsatadi. 
3. Karbon kislotalarning erimaydigan tuzlarini hosil qilish. 
 
Karbon kislotalarning mavjudligini aniqlash uchun suvda ham eriydigan 
kumushli,qo’rqoshinli ayrim hollarda bariyli tuzlarni hosil qilishda foydalanish 
mumkin.Bu tuzlar karbon kislotalarni natriyli tuzlar eritmasiga kumush,qo’rqoshin 
yoki bariy xlorid tuzlari eritmasi qo’shilganda cho’kmaga tushadi.Agar yuqorida 
ko’rsatilgan jarayon spirtli muhitda o’tkazilganda unda namunani suv bilan 
suyultirib organik tuzlar bilan cho’kadigan mineral tuzlarni eritish 
mumkin.Tekshirilayotgan moddaning 1 ml ga pH=7-8 bo’lgunga qadar natriy 
ishqor eritmasi qo’shiladi.Hosil bo’lgan natriyli tuz eritmasiga kons. kumush nitrat 
,bariy xlorid eritmasi kiritilib cho’kma hosil qilinadi.Cho’kma hosil bo’lishi 
karbon kislota mavjudligini ko’rsatadi. 

---

122