«Научный импульс» Февраль, 02 582 savod o‘rgatish o‘qish darslarining turlari va tuzilishi. Savod
Yüklə 0,77 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
часть 2 « Научный импульс » Февраль , 202 3 588 o`quvchilar so`zlarni bo`g„inlarga to`g`ri bo`la bilsalar, o`qish ko`nikmasini ham yaxshi egallaydilar. Bu analitik mashqlar asosida amalga oshiriladi. O`quvchilar bo`g’inga bo`lish usullaridan foydalanib, oldin so`zlarni bo`g`inga bo`ladilar, so`ng o`qishni mashq qiladilar. Masalan, Ona borki, Bola bor. Ona borki, Alla bor. Ona borki, Olam bor she`rini o`qishdan oldin o`qituvchi so`zlar yozilgan kartochkalarni ko`rsatadi. O`quvchilar uni bo`g`inga bo`ladilar: o-na bor-ki bo-la bor al-la o-lam O`qishning dastlabki bosqichida orfografik o`qishdan foydalaniladi, asta- sekin orfoepik o`qish ko`nikmalari shakllantiriladi. Talaffuzi yozilishiga mos kelmaydigan tovushlar ishtirok etgan so`zlar oldin orfografik, so`ngra orfoepik o`qib beriladi va ularning o`qilishi bilan yozilishi taqqoslanadi. O`quvchilar muayyan darajada tushunchaga ega bo`lganlaridan so`ng orfoepik o`qish mashq qilinadi. Savod o`rgatishning asosiy davrida analitik mashqlarni ham kesma harf va bo`g’inlar asosida tashkil etish mumkin. Masalan, o`qituvchi utsunchadagi so`zni o`qib beradi, o`quvchilar uni bo`g„inga bo`lib aytadi va kesma bo`g„inlar ichidan har bir bo`g„inni olib ko`rsatadi va o`qiydi. Masalan: ko`mir O`ktam To`lan O`tkir ko`lmak koklam ko`rkam ko`mak O`qishga o`rgatish uchun, avvalo, o`quvchi tovush va harf bilan yaxshi tanishtirilishi lozim. Tovush va harf bilan tanishtirishda bo`g„indan tovushni ajratish tamoyiliga rioya qilinadi. Harf bilan tanishtirish bir necha xil yo`nalishda amalga oshirilishi mumkin. O‘zbekiston Respublikasida yosh avlodning ta’lim- tarbiya ishlariga alohida e’tobor qaratilgan. Xususan, O‘zbеkistоn Respublikasi Оliy Majlisining IX sеssiyasida qabul qilingan «Ta’lim to‘g’risida» gi Qоnun va “Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi” yosh avlоdni tarbiyalashning tamal toshlari hisoblanadi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimov ta’kidlaganlaridek, “Agar biz o‘z kuchi, salohiytiga ishonadigan, boqimandalikni or deb biladigan, eng rivojlangan mamlakatlarning ilg’or kishilari bilan teppa-teng muomala qila oladigan, oqni qoradan, yaxshini yomondan ajrata oladigan, bu murakkab, beshavqat hayotning past-u baland, chang-u tor ko‘charidan Alloh bergan aqlzakovati bilan to‘g’ri yo‘lni topa olishga qodir bo‘lgan barkamol avlodni tarbiyalab yetishtirsak, o‘ylaymanki, o‘z maqsadimizga to‘la erishgan bo‘lamiz”. Yurtboshimiz ta’kidlagan maqsadni amalga oshirishda hamda mustaqil yurtimizga munosib |