Navoiy davlat konchilik instituti ashurova n. B. Atamuradov sh

 
Mahsulotning yashash davri
– mahsulot hayotiy davrining 5 bosqichi - yaratish, 
ishlab chiqarish, bozorga chiqarish, o’sish va bozorning to’yinishi, mahnaviy 
eskirishi - jarayonining almashinish muddati. 
Menejer
- malakali boshqaruvchi. 
Menejment
– malakali boshqaruv to’g’risidagi fan, bozor iqtisodiyoti sharoitida 
korxonaning tashqi va ichki muhitini hisobga olgan holda uni samarali 
moslashuvchan boshqaruchilik sohasi. 
Menejment funksiyasi 
– menejment vazifasi (“funksiya” lotincha so’z bo’lib, biror 
kishining faoliyat doirasi, vazifasi mahnosini bildiradi). 
Mehnat unumdorligi
–insonlar ishlab chiqarish faoliyatining samaradorligi; xodim 
moddiy ishlab chiqarish sohasida ish vaqti birligida ishlab chiqargan mahsulotlar 
miqdori yoki mahsulot birligini ishlab chiqarish uchun sarflangan vaqt. 
Mehnat shartnomasi
– tadbirkor (ish beruvchi) va ishga kiruvchi shaxs (xodim, 
ishlovchi) o’rtasidagi kelishuv hujjati. Unda xodimning mehnat vazifasi, ish joyi, 
lavozimi, oylik ish haqi, ishlash vaqti va hokazolar belgilab beriladi. 
Moddiy javobgarlik – 
korxona va tashkilot, ayrim mansabdor shaxs zimmasiga 
xo’jalik faoliyatining natijalari uchun yuklatilgan mahsuliyat. 
Moliyaviy menejment 
– korxona mablag’laridan samarali foydalanish, kredit olish 
va boshqa moliyaviy munosabatlarini boshqarish. 
Moliyaviy hisobot
– turli xil hisobotlar birlashmasi bo’lib, ular korxonaning 
moliyaviy o’rni va faoliyati, hamda uning moliyaviy tuzilishida o’zgarishlarni qulay 
va tushunarli holda, ularga ma’lum ish masalasini hal qilish uchun tuzilgan hujjatlar. 

---

304 
Nazorat sferasi – 
tashkiliy tizimning muhim miqyosiy tomonlari biri: agarda bir 
rahbarga juda ko’p miqdordagi xodimlar bo’ysinsa, natijada bir tekis boshqaruv 
tizimini beruvchi keng nazorat sferasi vujudga keladi; agarda nazorat sferasi tor 
bo’lsa, ayniqsa har bir rahbarga kam xodimlar bo’ysinsa, bu holda ko’p darajali tizim 
paydo bo’ladi; korxonada ko’p darajali tizim asosida qo’yilgan o’lchovga qaraganda 
tekis tizimli katta korxonalar kam darajadagi boshqaruvga ega bo’lishadi.
Nizom (ustav) 
- korxonani tashkil qilishning qonuniyligini tasdiqlovchi, korxona 
xususiyati, faoliyat turlari, tartib-qoidalari, a’zolari o’rtasidagi munosabatlar va 
hokazolarni o’z ichiga oluvchi rasmiy hujjat.