kichik korxonalar. Kichik tadbirkorlik sub’ektlari xodimlarining o’rtacha yillik soni qonun
hujjatlarida nazarda tutilgan tartibda belgilanadi. Bunda o’rindoshlik, pudrat
shartnomalari va fuqarolik-huquqiy xarakterdagi boshqa shartnomalar bo’yicha
ishga qabul qilingan xodimlarning, shuningdek unitar korxonalarda, vakolatxonalar
va filiallarda ishlayotganlarning soni ham hisobga olinadi.
Faoliyatning bir necha turini amalga oshiruvchi (ko’p tarmoqli) yuridik va
jismoniy shaxslar yillik aylanma hajmida ulushi eng ko’p bo’lgan faoliyat turi
mezonlari bo’yicha kichik tadbirkorlik sub’ektlariga kiradi.
2.2. Korxonani boshqarishning o’ziga xos xususiyatlari Boshqaruv jamiyat munosabatlarining muhim ko’rsatkichi sifatida jamiyat
hayotining barcha jabhalariga tegishlidir. U insonning jamiyatdagi mohiyati,
mehnati taqsimoti, kooperatsiya va muomala zarurati, iqtisodiy, ijtimoiy va siyosiy
munosabatlardan kelib chiqadi.
Boshqaruv - ijtimoiy mehnat jarayoniga ishlab chiqarish rivojlanishining
ob’ektiv qonunlari asosida yo’naltirilgan tarzda ta’sir o’tkazish tizimi, har bir
ishchining va butun jamoaning mehnatini bir vaqtning o’zida nazorat qilish,
motivatsiya va tartibga solish usulidir.
Boshqaruv tizimi deganda nimani tushunish lozim? Agar jamiyatning butun
iqtisodiy tizimini oladigan bo’lsak, uning tarkibiga kiruvchi ko’plab kichik tizimlarni
- tarmoqlar, korxonalar, birlashmalar va hokazolarni ko’rishimiz mumkin. Ularning
har birini ikki jihatidan: mustaqil faoliyat yuritish nuqtai nazaridan yoki butun
birlikning tarkibiy qismi sifatida ko’rib chiqish mumkin. Masalan, korxona (firma)
mustaqil boshqaruv tizimi yoki tarmoqning (ishlab chiqarishning) bo’linmasi,
bo’g’ini sifatida faoliyat yuritishi mumkin. Bunga bog’liq bo’lgan holda
boshqaruvning tashkiliy tuzilmasi, uning vazifalari va funksiyalari shakllantiriladi
35
O’zaro aloqada va ma’lum jihatdan bir-biriga bo’ysinuvchi bo’lgan
boshqaruv
