Navoiy innovatsiyalar instituti «tasdiqlayman»

Yh – Yp 

= 

kut + f 
( ------------- ) + ε 
Yp 
Bu yerda: 

– inflyatsiyaning haqiqiy darajasi; 

kut – inflyatsiyaning 
kutilayotgan darajasi; 
Yh – Yp 
f 
( ------------- ) + ε – 
talab inflyatsiyasi; 
Yp 
 
f – Fillips egri chizig‘ining og‘ish burchagini belgilovchi empirik 
koeffitsent; 
ε – 
tashqi baho shoki ( taklif inflyatsiyasi). 
Ouken qonuniga ko‘ra YaIMning uzilishi, ya’ni (Yh – Yp) / Yp 
miqdor davriy ishsizlikning o‘zgarishiga bog‘liqligi sababli qisqa 
muddatli Fillips egri chizig‘ini tenglamasini quyidagicha tasvirlash 
mumkin: 

= 

kut 
- β [ u -u

] + ε 
 
Keltirilgan tenglamadan ko‘rinib turibdiki, haqiqiy inflyatsiya 
darajasi miqdori kutilayotgan inflyatsiya darajasiga hamda tashqi baho 
shoklari darajasi bilan to‘g‘ri bog‘liqlikka, davriy ishsizlik darajasi bilan 
esa teskari bog‘liqlikka ega ekan. 
Hukumat Fillips egri chizig‘iga asoslanib, qisqa davr uchun, 
iqtisodiy siyosat maqsadlaridan kelib chiqib ishsizlik va inflyatsiya 
darajalarining istalgan kombinatsiyasini tanlash mumkin. 

---

350 
14.3.
 
P.SAMUELSONNING IQTISODIY G‘OYALARI VA 
“NEOKLASSIK SINTEZ” KONSEPSIYASI. “EKONOMIKS” 
ASARI 
 
Pol Entoni Samuelson 
(1915–2009) – Amerika iqtisodchisi, 
iqtisodiy fanlar sohasida tahlil qilishning umumiy darajasini 
rivojlantirish qaratilgan statik va dinamik iqtisodiy nazariyani ishlab 
chiqish bo‘yicha iqtisod bo‘yicha Nobel mukofoti (1970) lauriyati
177
. 
U 
1948-yilda 
nashr 
etilgan 
“Iqtisodiyot: kirish tahlili” deb nomlangan 
eng mashhur kitobning muallifi. Bu asar 
keynsianizm tamoyillarini tushuntiruvchi 
ikkinchi Amerika kitobi edi. Hozirgi kunga 
qadar bu kitob 19 marta nashrdan chiqib, 
butun dunyo bo‘ylab sotuvlar soni 4 million 
nusxaga etdi, kitob 40 tilga tarjima qilindi. 
Massachusets Texnologiyalar Institutining 
iqtisod professori Jeyms Poterbaruenning 
ta’kidlashicha, Samuelson 
o‘zining kitoblari bilan zamonaviy iqtisod nazariyasida buyuk 
tadqiqotchi va pedagog sifatida "katta meros qoldirdi". 
Pol Samuelson Indiana Shtatining Gari shahridagi po‘lat temir 
shaharchasida, yahudiy immigrantlardan bo‘lgan polshalik dorixonachi 
Frank Samuelson va Pola Ella Lipton oilasida tug‘ilgan. 1935-yilda 
Chikago universitetida o‘qib, bakalavr darajasini oldi. 1936-yilda 
magistr darajasiga, 1941-yilda esa Garvard universitetida doktorlik 
dissertatsiyasini yoqladi. Massachusetts Texnologiya Instituti professori 
bo‘lib ishladi. 1948-yilda u Guggenheim stipendiyasini oldi. 1960-
yillarda u prezident J.Kennedi va L.Jonsonning iqtisodiy maslahatchisi 
bo‘lib ishladi. 
1965-68-yillar xalqaro iqtisodiy assotsiatsiya prezidenti. 1952-yili 
ekonometrik jamiyatning prezidenti. 1960-yili Britaniya akademi- 
yasining a’zosi. 1961-yil Amerika iqtisodiy assotsiatsiyasi prezidenti. 
1947-yili J. B. Klark, 1996-yili Amerika Qo‘shma Shtatlarining Milliy 
medallari bilan taqdirlangan. 
177
Winners of the Nobel Prize for Economics
. Encyclopædia Britannica.
Pol Entoni Samuelson (1915–2009) 

---

351 
2009-yil 13-dekabrda Massachusets Shtatidagi Belmont shahrida 
o‘z uyda olamdan o‘tdi. 
“Neoklassik sintez” (neoklassik mikroekonomika va keynesianlik 
makroiqtisodiyotni bir-biriga birlashtirishi natijasida vujudga kelgan) 
va neo-keyneschilik yo‘nalishlarining asoschilaridan biri hisoblanadi. 
1961-yilda Samuelson 1984-yildan 1997-yilgacha Sovet Ittifoqi 
iqtisodiyoti hajmi bo‘yicha Amerika Qo‘shma Shtatlaridan o‘zib 
ketishini taxmin qilgandi (prognoz oqlanmadi).