3-4 mavzu: Jahon pedagogikasi tarixida ta’lim-tarbiyaning maqsadlari. Reja: 1.Jahon pedagogikasi tarixida ta’lim-tarbiyaning maqsadlari. 2.Ta’lim metodlari va ularning tasnifi. 3.Ta’lim shakllari. 4.Didaktik ta’lim nazariyasi. Tayanch so’z va iboralar: “Avesto” da ta’lim-tarbiya, qadimgi bitiktoshlar, sharq mutaffakkirlari, islom ta’limotida ta’lim-tarbiya, jadidchilik, Temuriylar davri, Komenskiy, Ushenskiy, Pestalosi, metod ,ta’lim metodi ,metodika, usul ,uslub, og‘zaki o‘qitish usuli, illustratsiya usuli, demonstratsiya usuli, didaktika, ta’lim shakllari, individual ta’lim shakli, sinf-dars ta’lim shakli, seminar va amaliy, tajriba ta’lim shakli.
1.Jahon pedagogikasi tarixida ta’lim-tarbiyaning maqsadlari. Jahon pedagogika fani va rivojlanish tarixi. Qadimgi Yunoniston va Rim davlatlarida ta’lim-tarbiya. Spartaliklarning bolalari 7 yoshgacha uyda yashar, keyin «agella» deb ataluvchi davlat muassasasida 18 yoshga yetguncha tarbiyalanar edi. Ular «pedonom» rahbarligida jismoniy sog’lom bo’lish uchun turli mashqlar bilan chiniqtirilar, sovuqqa, ochlikka va chanqoqlikka chidashga, og’riqqa bardosh berishga o’rgatilar edi. Ta’limning asosiy qismini harbiy gimnastika mashqlari egallar edi.
Qadimgi yunon tarixchisi, faylasuf olim Plutarx Sparta maktablaridagi ta’lim-tarbiya haqida gapirib, shunday deydi:
«O’qish va yozishga kelganda bolalarga faqat ularning eng zaruri o’rgatilar edi, tarbiyaning qolgan qismi esa bitta maqsad: hech so’zsiz itoat qildirishni, chidamli bo’lishni va engish ilmini o’rgatishni ko’zda tutar edi».
Afinada esa Bolalar 7 yoshga yetguncha uyda tarbiyalanar, o’g’il bolalar 7 yoshdan boshlab maktabga qatnar, qizlar esa oilada ona ko’magida uy-ro’zg’or ishlariga o’rgatilar, chunki xotin-qizlarning hayoti uy doirasidan chiqmas edi.
Afinada bolalar dastlab 7 yoshdan 13—14 yoshgacha «grammatist»(savod o’rgatish
ma’nosida) yoki «kifarist» (grekcha musiqa o’qituvchisi ma’nosida) maktablarda tahsil olganlar. Bu xususiy maktablarda o’qish pullik bo’lgan. Shuning uchun kamxarj fuqarolarning bolalari ushbu maktablarda ta’lim ololmagan.
