86
vositachi (“o‘xshashlik”) va qarama-qarshi
(“farqli”) qismlar. Bolaga o‘yin
qoidalarini
tushunish uchun quyidagi sxema-simvollar
ko‘rsatiladi:
1-qoida: Nimaga o‘xshaydi va nimadan farq
qiladi?
2-qoida:
Qanday?
Nima
unga
o‘xshash
bo‘ladi?
3-qoida: Nima qiladi? Kim (nima) shunday qiladi?
4
bosqich
Bolalarni
tizim
osti
(ob’ekt
qismlari)
tushunchasi
bilan
ta-
nishtirish, butun
ichidan qismlar-
ni
ajratishga
Bu
bosqichda
barcha
topishmoqlar
ularni
qismlariga diqqat qaratgan holda tuziladi.
“Tugallanmagan rasmni chiz”, “Predmetlarni
qismlarga ajrat” kabi o‘yinlar qo‘llanadi.
87
o‘rgatish.
5
bosqich
Tizim usti haqi-
dagi (ob’ektni
o‘rab
turgan
olam)
tasavvurlarini
shakllantirish
va kengaytirish.
Bu bosqich avvalgisini aksini tashkil etadi.
Topishmoq
tuzishni
yangi
qoidalari
bilan
tanishamiz.
4-qoida: Bu kimda bor? (bir predmetta ham,
boshqasida ham bor).
6
bosqich
Predmetlarni
funksiyasini
ko‘rishga,
asosiy
va
qo‘shimcha,
yaqqol
va
yashirin
belgilarini
kuzatishga
o‘rgatish.
Ko‘pgina predmetlarni
nomi ularni vazifasini
ifodalaydi. Masalan, taroq, chizg‘ich, isitgich.
Agar boshqa predmetlar nomini ham shu tamoyil
asosida nomlasak,
topishmoq tuzishni yangi
usulini vujudga keladi. Masalan, bolalar “kesgich”
deb nimani aytishimiz mumkin?
7
bosqich
Bolani ob’ektni
ijobiy va salbiy
(foydali va za-
rarli)
tomonlarini
anglashga
o‘rgatish
“Yaxshi – yomon” o‘yini qo‘llanadi.
Biron
predmet yoki hodisaning yaxshi va yomon
tomonlari borligi haqida iloji boricha ko‘proq
javoblar beriladi.
8
Fantaziya
va
diqqatni
rivojlantirish,
so‘z boyligini
rivojlantirish.
1-
mashq
“Sirli xat”. Harf yoki raqamni albom varog‘iga
yozib, so‘ng undan rasm chizish.
2-mashq
Bolalarga so‘zlarning
bir qismi berilib, bolalar
88
bosqich Bolalarni
topishmoq
tuzishga mashq
qildirish.
ulardan so‘zlar yasashi joiz.
Dostları ilə paylaş: 
