Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti termiz filiali



Yüklə 1,06 Mb.
səhifə168/224
tarix04.08.2022
ölçüsü1,06 Mb.
#63008
1   ...   164   165   166   167   168   169   170   171   ...   224
Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti termiz

6) ravish bilan: Ko`p befoyda narsalarni o`rganganingdan ko`ra senga doimo xizmat qiladigan besh-o`nta yaxshi o`gitni bilganing ma’qulroq. (Seneka).
7) taqlid so`z bilan: G`ir-g`ir mayin bahor shamoli. (Oybek). Bir gala o`rdak kanal bo`yiga tushdi. Bularning g`aq-g`uq ovozi ancha vaqtgacha bosilmadi. (S.Ahmad).
Sifatlovchi ba’zan so`z birikmasi bilan ham ifodalanadi. Masalan: Qarama-qarshi turgan ikki eshikning birini shaxt bilan ochdi... (P.Qodirov). Dunyoda xushfe’l, olijanob, hamisha ezgu niyat bilan ish qiladigan odamlar juda ko`p (O.Husanov).
Sifatlovchi vazifasini gapga teng predikativ birliklar ham bajarishi mumkin: Himmati zo`r kishining qimmati zo`rdir. («Oz-oz o`rganib dono bo`lur»).


2. Qaratqich aniqlovchi
Bu aniqlovchi ot yoki otlashgan so`z bilan ifodalangan bo`lakka muvofiqlashuv yo`li bilan bog`lanib, o`zi ifodalayotgan shaxs yo predmetga boshqa bir shaxs yoki predmetning qarashli, tegishli ekanini bildiruvchi aniqlovchining bir turidir. U kimning? nimaning? qayerning? so`roqlaridan biriga javob bo`ladi.
Qaratuvchi bog`lanib kelgan so`z qaralmish deb yuritiladi.
Qaratuvchi quyidagicha ifodalanadi:
1) ot yoki ot o`rnida qo`llanadigan olmosh bilan: Tip-tiniq fazoning bir burchida turnalar karvoni ko`rindi. Zum o`tmay ularning o`ychan sadolari havoni to`ldirdi... (O`.Hoshimov).
2) harakat nomi bilan: U bilan uchrashishning ming xil yo`lini izladi. (S.Ahmad). Ovora bo`lmoqning nima zarurati bor? (A.Qodiriy).
3) otlashgan sifat bilan: Nomardga ishi tushmagan mardning qadrini bilmas. (Maqol). Tekinning minnati ko`p, mehnatning ziynati ko`p. (Maqol). Qo`rqoqning ko`zi katta, ahmoqning so`zi katta. (Maqol).
4) otlashgan son bilan: O`nning yarmi – besh.
5) otlashgan olmosh bilan (sifat, son o`rnida qo`llanadigan otlashgan olmosh bilan): Buning sababi ko`p. (P.Qodirov).

Yüklə 1,06 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   164   165   166   167   168   169   170   171   ...   224




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin