|
|
səhifə | 9/10 | tarix | 21.06.2023 | ölçüsü | 46,98 Kb. | | #133461 |
| Karimbayeva Guljáhánniń
Shınıǵıwdıń analizi.
Baqlaw sonı kórsetedi, balalarda shınıǵıw arqalı ana yurtga muhabbat sezimi kúshaydi. Balalarda miyir - muhabbat, miyir - qayır-saqawat sezimi qáliplesti. Ǵárezsizlik sharapatı menen qayta tiklengen, xaq - huqıqlarımız, azatlıq, erkinlik, óz mámleket tiline ıyelew tábiyaat baylıqlarınan xalıq baxıt saodatı, mápi jolında paydalanıw haqqında bilimge iye boldı. watan “Ózbek xalqi” qosıqı arqalı balalarda watan menen maqtanıw, pidayılıq, miyir - shápáát sezimlerin ósiriwge múmkinshilik jaratıldı.
Mshǵulotlarda balalardan Ana yurtni súyiw, onıń baylıqların qádirlew, áke - analardıńlarına, dos - joralarına, miyir - shápáát kórsetiw, óz ana topıraǵın hár bir qarıs jerin saqlap álpeshlew, onıń ushın jonini qurban qılıw sıyaqlı sezim - sezimlerdi qáliplestirildi.
Úlken mektepge shekem jas daǵı balalarda miyir - shápáát sezimlerin tárbiyalawda tárbiyashilerdiń taǵı bir wazıypası materialdı janlı hám qızıqlı etip bayanlaıp balalarda miyir - shápáát sezimlerin janlandırıw, oyatıw hám qáliplestiriw bolıp tabıladı. Áne sol hislatni mektepge shekem jas daǵı balalarda tárbiyalay alsaq, bul bala úlken bolǵanda álbette óz watanına, onıń xalqiga, úlken - yu kichigiga álbette miyir - aqıbetli, miyir - shápáátli insan bolıp kámal tabadı.
Miyir - shápáát ideyaları, insan sahovati, qayır-saqawatı haqqındaǵı pikirler, “Avesto” kitabında áyyemgi jazıwlarda hám basqa jazba dereklerde óz ańlatpasın tapqan. Bulardan tısqarı ózbek xalqi arasında keń tarqalǵan pandnomalar, o'gitlar hám ádepnamalarda diniy filosofiyalıq qollanbalarda ásirese hádiyselerde kámal insan, adamgershilik, miyir - shápáát sıyaqlı insaniy hislatlarga keń orın berilgen.
Mektepge shekem jas daǵı balalarda bul páziyletlerdi qáliplestiriw áwele shańaraqqa, qolaversa átirap ortalıq, doslar, mektepge shekem tárbiya shólkemi tárbiyashilerine baylanıslı, olar arasındaǵı munasábetke baylanıslı, olar arasındaǵı munasábetke baylanıslı. Sebebi, mektepge shekem jas daǵı balalar eliklewchan boladılar. Úlkenler tárepinen berilip atırǵan miyir - shápáát álbette kishilerde óz hákisin tabadı.
Bunnan tısqarı uqıplı tárbiyashi úlken mektepge shekem tárbiya jas daǵı balalarda miyir - shápáát sezimlerin qáliplestiriwde oyın iskerliginen paydalanıw múmkin.
Oyınlar ásirler dawamında Mektepge shekem pedagogikada tárbiya quralı bolıp esaplanadı. Sebebi oyın hár bir saw balaǵa quwanısh baǵıshlaydı, onıń ruwxıylıqın kóteredi, oylawın o'stiradi, dógerek - átirap menen tanısuvda jaqınnan járdem beredi, onı jasawǵa uyretedi, oǵan miyir - reyimli bolıw sezimlerin oyatadı.
Mektepge shekem jas daǵı balalar reń barang háreketli, didaktik, syujetli - rolli oyınlardı oynaydılar. Sebebi syujetli - rolli oyınlarda balalar ózlerin tap sol ortalıqta sezim etediler. Mısalı, “Ana - qız”, “Apa - xola”, “Doktor - doktor”, “Mektep - mektep”, “Boǵcha - boǵcha” hám taǵı basqalar.
Saylanǵan rolli oyın balanı pútkilley chulǵab aladı, onıń sanalı sezimlerine tásir kórsetedi.
Eger bala roldan qay-qaysısın tańlasa, ol soldıń túyirin chaqib hám obrazǵa aralasıp onı tereń sezim etken halda, soǵan muwapıq ózin tutadı. Oyın processinde balalar óz-ara munasábette bir- birlerin túsiniwge, húrmet etiwge, miyir - shápáát kórsetiwge háreket etediler. Keri jaǵdayda oyın buz'ladı. Nızam - qaǵıydalar oyındı saqlap qalıwına járdem beredi. Onıń barlıq urıs qatnasıwshısıların uyushgan halda háreket etiwge májbúr etedi. Nátiyjede bala da ózi sezmagan halda qatarlasları, jámááti arasında ózin qanday tutıw kerekligin úyrenip aladı. Serikleri menen birgelikte háreket qılıwda uyushqoqlik talap etetuǵın individual hám sherikliktegi oyınlar processinde bala uyushqoq ıntızamlı bolıwdı úyrenedi.
JUWMAQ.
Jetkinshekke milliy namıs hám milliy qádiriyatlardı sıńırıw boyınsha qılıp atırǵan jumıslarımız óz nátiyjesin berdi. Mektepge shekem jas daǵı balalarda xalqımızdıń qádiriyatları úrp-ádetlerin ardoqlashga, olarǵa ámel etiwge, milletimiz fidoiylari sıyaqlı batır, patriot bolıw, watanımızdıń gerbine, bayraǵina, maqtaw qosıǵı biziń faxrimiz, namısımız ekenligi, Konstituciyamızǵa húrmet, watandı ardoqlash tuwrısındaǵı túsinikleri payda boldı.
Mektepge shekem jas daǵı balalarda ullı kelbetler menen tanıstırıw arqalı babalarimiz ibratın ózlerine sińirip aladılar. Babalarimiz qanshalar xalıq, mápin gózlep tutıwganliklari, olarǵa uqsas insan bolıwǵa háreket etiwleri kerekligini ańlap jetediler.
Shınıǵıwlar balalardı qızıǵıwshılıqlarınan kelip shıqqan halda ekskursiyalar, sayaxatlar, sáwbetler, tartıs-tartıslar, tárbiyalıq -ilajlar uyushtirish arqalı alıp barıladı.
Biz arnawlı forma hám metodlardan paydalanıp, “Balajon” tayansh programmasına tıykarlanıp, mektepge shekem tálim mákemeleri tárbiyalaniwshilerinde milliy sezimdi qáliplestiriw tikkeley tárbiyashi-pedagoglarǵa hám ata-analarǵa baylanıslı, óz-ara háreket ekeni izertlewlerimiz dawamında ko'rindi. SHuning ushın da tárbiyashi-pedagoglar hám ata-analar ushın tómendegi usınıslardı beremiz.
- Tárbiyashi-pedagoglar mámile odobi, pedagogikalıq bilimleri, hám de mudami óz uqıpların asırıp barıwları zárúrli bolıp tabıladı;
- Mektepge shekem jas daǵı balalarda milliy sezimlerdi qáliplestiriw procesine saldamlı yondashib, tárbiyalaniwshilerdiń óz qábiletin kórsetiwine itibardı qaratıw kerek;
- Mektepge shekem jas daǵı balalarda milliy sezimlerdi qáliplestiriw, olardı bahalawdı ótkeriw processda balalar ózin erkin tutıwı hám qolaysız sezim etpesligiga múmkinshilik jaratıw kerek;
Dostları ilə paylaş: |
|
|