Nomli toshkent davlat pedagogika universiteti

Ta’lim qoidalari va ularning aloqadorligi

Ma’lumki, qonuniYat – bu barqaror, zaruriy, u yoki bu xodisalar va jarayonlar o‘rtasidagi mutanosiblik va muhim aloqa. Ijtimoiy extiyojlar va sharoitlar o‘quv jarayonining xarakteri, uning usullari, mazmuni, shakllari va vositalari qonuniy ravishda aniqlab beradi. Agar o‘qitish jamiyat talablarini e’tiborga olinsa, u holda uni, albatta, qayta qurish, takomillashtirish kerak.

Demak, ta’lim berish, tarbiyalash va o‘quvchilarning umumiy rivojlanishlarini bir butunlikda amalga oshirish zarur.
Ifodalangan qonuniy didaktik aloqalarni va o‘qitish qoidalarini ilmiy asoslangan o‘zaro boG‘lanishda qo‘llash ko‘nikma va malakalarni chuqur, puxta, ongli va ta’sirli o‘zlashtirilishini ta’minlaydi. O‘qitishni aynan shunday natijaga qaratish uning onglilik, puxtalik, ta’sirchanlik qoidalarini xarakterlaydi.
Ta’limning mazmuni hayot, xozirgi zamon fani bilan boG‘langan bo‘lganligi uchun ham, vazifalarda mamlakatning iqtisodiy rivojlanishini jadallashtirish muommolari, ishlab chiqarishni mexanizatsiYalash, avtomatlashtirish, kompyuterlashtirish kabilar asosida intensivlash o‘z aksini topishi kerak.
Har bir o‘qituvchi shuni anglab etishi muhimki, o‘quv jarayonini samarali qurish bu, ishda o‘zini oqlagan pedagogik qonuniYatlar, qoidalar, didaktik qoidalarni xozirgi zamon sharoitidagi Yangi masalalarni xal qilishda ijodiy foydalangan holda ulardan butunlay va o‘zaro aloqada foydalanish demakdir.
O‘qitishning muqobil tomonlarini tanlash uchun butun qonuiYatlar birligini va didaktik qoidalarini e’tiborga olish zarur.
O‘qitish qonuniyatlaridan uni samarali tashkil qilishga nisbatan muayyahi muxim talablar kelib chiqadiki, buni o‘qitish qoidalari deb ataydilar. O‘qitish qoidalari bilish o‘qitishning zarur ustilarini Yanada ishonchliroq tanlashga imkon beradi.
Ta’lim qoidalari – o‘qituvchining faoliyatini va o‘quvchilar tomonidan ilmiy bilimlarning o‘zlashtirilishini, tegishli ko‘nikma va malakalar hosil qilishning asosiy qonun va yo‘l yo‘riqlarini o‘z ichiga oladi. SHu bilan bir vaqtda ta’lim qoidalari har ikkala faoliyati, Ya’ni o‘qituvchi va o‘quvchi tomlnidan o‘z oldiga qo‘yilgan vazifalarni muvaffaqiYatli amalga oshirish imkoniYatini beradigan bir qancha talablarni ham umumlashtirib beradi. SHunga ko‘ra ta’lim qoidari o‘qitishning eng muhim masalalarini nazariy va amaliy jixatdan to‘G‘ri hal qilishning asosiy negizi hisoblanadi.