Noorganik moddalar

Vanadiyli katalizatorning zaharlanishi. 
O ltin g u g u rtli x o m a s h y o d a
m a v j u d b o ‘lg a n a r a l a s h m a l a r b i l a n v a n a d iy l i k a t a l i z a t o r q a y tib
b o ‘lm a s d a r a j a d a z a h a r l a n a d i . Y uvish b o ‘li m i d a o ltin g u g u r t (I V )- 
oksidli g a z d a n ajra tib o l i n m a g a n m is h y a k k o n t a k t a p p a r a tig a kelib 
k o n ta k t m a ssa sin in g b irin c h i q a v a tid a t o ‘p la n a b o shlaydi va t e m p e r a ­
tu ra 5 5 0 —6 00°C y e tg a n d a V
2
0
5
b ila n reaksiyaga kirishib V
2
0 . • A s
2
0 .
k o ‘rin ish d a g i u c h u v c h a n b ir ik m a n i hosil q iladi. N a ti j a d a k a ta liz a ­
t o r n i b ir in c h i q a t l a m i d a v a n a d iy k a m a y a b o sh la y d i. K eyingi q a t-
la m la r d a 5 00°C p a s t t e m p e r a t u r a d a V
2
0 , • A s
2
O s k o m p le k s i c h o ‘kib, 
q o b iq hosil q ila d i, bu esa k o n ta k t u s k u n a s id a g a z o q im ig a n isb a ta n
q a rs h ilik n i o s h ir a d i.
3
-
33

---

K a ta liz a to r la r u c h u n k u c h li z a h a r b o ‘lib f t o r tark ib li b i r ik m a la r
H F va S iF
4
h is o b la n a d i.
K o n t a k t m a s s a n in g ustki q a t l a m l a r i d a q o b i q n i hosil b o ‘lish id a 
g a z o ‘tk a z u v c h i u s k u n a la r n i yem rilish i tufayli hosil boMadigan t e m i r
sulfati h a m sa b a b c h i b o 'l a d i . Bu g idravlik q a r s h ilik n i o ‘sishiga sab a b
b o ‘ladi va k o n ta k t u sk u n a si ish in i va d e m a k ja m i tiz im n i n o r m a l 
ishlashiga salbiy t a ’sir k o ‘rsa ta d i. K o n t a k t m a s s a s in in g x iz m a t m u d -
d a ti 3 —5 yilga te n g . B irin ch i q a v a t b u n d a n m u s t a s n o b o ‘lib, bu 
q av a t q o i d a b o ‘y ic h a h a r yili a lm a s h tir ib tu rila d i.