Nurmurodov

flotatsion to ‘yintirish
deb ataladi.
74

---

Flotatsion to‘yintirish sulfid va polimetall rudalarni to‘yintirishda 
keng qoilaniladi. Bu usul metall va begona jins zarrachalarining suv 
bilan turlicha ho‘llanishiga asoslangan.
Mis sulfidli minerallar bekorchi jinslarga qaraganda suv bilan 
yaxshi hoilanmasdan moy zarralariga o‘ralib, ko‘pik tarzida yuqoriga 
o'ralib chiqadi. Ular yig‘ib olingach, quritiladi va qayta ishlanadi.
Mis konsentratlari tarkibidagi oltingugurt miqdorini kamaytirib, 
to'yintirish uchun 
qaynovchi qatlam ostida boyitish
usuli qoilaniladi.
Tarkibida oltingugurt, surma va boshqa zararli elementlar ko‘p 
boigan rudalar vertikal pechlarda m aium haroratda qizdirish y o ii 
bilan to‘yintiriladi. Boyitilgan mis rudalari alangali pechlarda suyuq­
lantiriladi. Pechga kiritilgan shixta tarkibidagi misning oltingugurt va 
kislorod bilan birikmalari 900°C haroratda reaksiyaga kirishadi:
Cu2S + 2C u0
2
= 
6
Cu + C 0
2 
CuC + 2CuO = 4Cu + C 0
2 
Mosil boigan toza mis reaksiyaga kirmay qolgan temir ikki 
sulfidi bilan reaksiyaga kirishadi: FeS + 2Cu = Cu2S + Fe 
FeS + Cu20 = Cu2S + FeO 
Temir ikki oksidi esa SiO, bilan birikib shlak hosil qiladi:
2FeO + S i0
2
= 2 F e0 S i0
2 
Bu reaksiyalar oqibatida erigan qotishmalar pech tagligiga 
yigiladi. Y igilgan qotishmaning asosiy tarkibi Cu2S va FeS 
birikmalari dan iborat boiadi. Odatda, bu mis 
shteyn
deyiladi. Shteyn 
suyuqlantirilib, havo haydash y o ii bilan mis olinadi. Olingan mis 
tarkibida 0,05-1,5 % gacha turli qo‘shimchalar boiadi. Bunday mis 
texnikada ishlatish uchun tozalanadi.
Xomaki mis termik va elektroliz y o ii bilan tozalanadi. Elektroliz 
misning markalari va ishlatilish sohasi 5.1-jadvalda keltirilgan.