O’. Asqarova, Z. Qoraboeva, M. Samidjonova maktabgacha ta`lim metodologiyasi

III МОДУЛЬ . МЕТОДОЛОГИЧЕСКИЕ ПРИНЦИПЫ
ДОШКОЛЬНОГО ПЕДАГОГИЧЕСКОГО ИССЛЕДОВАНИЯ 
Принципы дошкольного педагогического исследования .............................. 72 
Проблемы классификации методов педагогического исследования…....... 83 
Изучение литературы, архивов …………………………………………........ 87 
IV МОДУЛЬ.
ОРГАНИЗАЦИЯ И ОЦЕНКА ЭФФЕКТИВНОСТИ 
ПЕДАГОГИЧЕСКИХ ИССЛЕДОВАНИЙ 
Моделирование процесса педагогического исследования .......................... 104 
Методы организации и проведения педагогического исследованият......... 108 
Подготовка и объединение педагогических исследований для защиты ......112 
ЗАКЛЮЧЕНИЕ .................................................................................................................... 134
СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ ...... …………………................................................................137 
ГЛОССАРИЙ .........................................................................................................................140 

---

7 
SO”Z BOSHI 
Respublikamizning mustaqillikka erishishi fanning turli yo’nalishlarda 
rivojlanishiga keng yo’l ochib berdi. Ayniqsa, bugungi kunda maktabgacha ta’lim 
tizimuga aloxida e’tibor qaratayotgani O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 
2017 yil 7 fevraldagi PF-4947-son “O’zbekiston Respublikasini yanada 
rivojlantirish bo’yicha Harakatlar strategiyasi to’g’risida”gi Farmoni, O’zbekiston 
Respublikasi Prezidentining 2016 yil 29 dekabrdagi PQ-2707-son “2017-2021 
yillarda maktabgacha ta’lim tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari 
to’g’risida”gi, 2017 yil 9 sentyabrdagi PQ-3261-son “Maktabgacha ta’lim tizimini 
tubdan takomillashtirish bo’yicha chora-tadbirlar to’g’risida”gi,2019 yil 8 maydagi 
PQ-4312-son “O’zbekiston Respublikasi maktabgacha ta’lim tizimini 2030 
yilgacha rivojlantirish kontseptsiyasini tasdiqlash to’g’risida”gi qarorlari, 
O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2019 yil 13 maydagi 391-son 
“Maktabgacha ta’lim tashkilotlari faoliyatini yanada takomillashtirish chora-
tadbirlari to’g’risida”gi qarori hamda mazkur sohaga tegishli boshqa me’yoriy-
huquqiy hujjatlarda belgilangan vazifalarni amalga oshirishda xam ko’rinib turibdi. 
O’zbekiston Respublikasining “Maktabgacha ta’lim va tarbiya to’g’risida” gi 
Qonunida maktabgacha ta’lim va tarbiya tizimiga bolalarga ta’lim va tarbiya 
berishga, ularni intellektual, ma’naviy-axloqiy, etik, estetik va jismoniy jihatdan 
rivojlantirishga, shuningdek bolalarni umumiy o’rta ta’limga tayyorlashga 
qaratilgan uzluksiz ta’lim turi sifatida ta’rif berilishi ham bugungi kunda bu 
tizimga davlatimiz g’amho’rligining alohida na’munasini anglatishi tabiiy. 
5A111801-Ta’lim va tarbiya nazariyasi va metodikasi mutaxassisligi 
(maktabgacha ta’lim) “Maktabgacha ta’lim metodologiyasi” fani magistrlarga - 
pedagogik tadqiqotlar metodologiyasini pedagogik muammo sifatida o‘rganish, 
tadqiqot samaradorligini amalga oshirishda tadqiqotning metodologik asoslariga 
e’tibor berish, amaliy pedagogik faoliyat jarayonida tadqiqotlarni olib borishni 
o‘rgatishmagistrlargailmiy tadqiqotlarni olib borishda, ilmiy apparat, ilmiy tadqiqot 
ob`ekti, predmeti, ilmiy farasi kabilar, yo‘nalishlari, ilmiy tadqiqotni rivojlantirish -
ning mantiqiy asoslari, metodlari haqida bilim berishdan iborat 
SHu nuqtai nazardan, bugungi kunda magistrlarning ilmiy-tadqiqotning 
nazariy asoslarini o’rganishi va egallangan bilimlarni amaliyotga tadbiq qilishi 
dolzarb masalalardan biri hisoblanadi.
Ijodning maxsus shakli bo’lgan ilmiy tadqiqot jarayoni o’ziga xos 
metodologik xarakterga ega. Ilmiy-tadqiqot – bu insonning o’zi va atrofidagi 
o’zgarishlarni anglab yetishga doimiy ravishda tayyor turish, yangicha tafakkur 

---

8 
qilish asosida o’z qobig’idan chiqa olishidir. Yangi narsalarni ixtiro etishga bo’lgan 
intilish olimning nazariy huzur-halovatini namoyon etadi. Bu jarayonda 
olimlarimizning mashaqqatli mehnatlari va ijodiy izlanishlari alohida 
ahamiyatga ega. 
Bugungi kunda ko’plab olimlar ilm-fanning nazariy va amaliy 
masalalarini ilmiy asosda tadqiq etmoqdalar. Bizning nazarimizda nazariy 
g’oyalarni amaliyot bilan uyg’unlashtirish, kashfiyotlar yaratish va ixtirolar 
qilishda buyuk olimlar tajribasidan foydalanish muhim ahamiyatga ega. Chunki 
ilmiy- tadqiqot jarayonida shaxs yoki jamoa jamiyat taraqqiyotini ilgarilashiga 
ta’sir qiluvchi yangilik yaratiladi.
Ilmiy-tadqiqot faoliyati insonga o’z-o’zini anglash, o’z-o’zini baholashga 
amaliy yordam beradi, ya’ni agar inson haqiqiy olim bo’lishni istasa, o’zining 
ehtiros va intilishlarini boshqarishi, oqilona, samarali va optimal qarorlar qabul 
qilishi, ezgulikka xizmat qiladigan evristik faoliyat bilan mashg’ul bo’lishi 
lozim. Bunday faoliyatning natijasi kashf qilish, yaratuvchanlik sifatida 
namoyon bo’ladi. Ushbu holat, ilmiy-ijodiy faoliyatni tahlil qilish, tushunish va 
unga baho berishda yangidan-yangi imkoniyatlarni ochadi. SHu nuqtai nazardan 
ham ilmiy-tadqiqot jarayoniga oid yondashuvlarni yanada chuqurroq tadqiq etish, 
uning o’ziga xos xususiyatlarini izlab topishga yordam beradi. 
Ushbu qo’llanmada fanning rivojlanish bosqichlariga ta’rif berish bilan bir 
qatorda ilmiy tadqiqotni tizimli amalga oshirishning usul va vositalari haqida fikrlar 
bayon etilgan. Ulardan yosh tadqiqotchilar o’z ilmiy faoliyatlarida foydalanishiga 
umid qilamiz. 
Magistr uchun ilmiy tadqiqot malakalari dissertatsiya tadqiqotini yuritish va 
muayyan lavozimlarda yuqori malakali ishlarni bajarish uchun zarur, deb faraz 
qilinadi.