ko'tarilganda, muhitda vodorod ionlari miqdori ortganda o ‘ngtom onga siljiydi.
Bu egri chiziq dissotsiatsiyasi karbonat angidridning qondagi tarangligiga ham
bogMiq, u ortganda kislorodning to ‘qimalarga o‘tishi tezlashadi. Kislorodni ko'p
iste’mo! qiluvchi a ’zolarda(m uskuI,jigar, yurak, buyrak) oksigemoglobin ko‘proq
d isso tsia tsiy a la n a d i. H arak at p a say g a n d a, k a rb o n a t a n g id rid i tarangligi
pasayganda, eritrotsitlarda2,3 -difo sfo g litserat miqdori ozayganda, dissotsiatsiya
egri chizigM unga tomon siljiydi, kislorodning gem oglobin bilan bogMiqligi
kuchayadi.
Gem oglobinning kislorod bilan birikmasi doimiy m ustahkam emas. Unga
quyidagi omillar la’sir etadi: I . Eritrotsitlarda maxsus 2,3-difosfoglitserat moddasi
mavjud. Qonda kislorodning tarangligi pasayganda uning miqdori ortadi. 2. Qonda
vodorod ionlari miqdori ortishi yoki kamayishi. 3. Qonda karbonat angidrid miqdori
ortishi yoki kamayishi. 4. Haroratning ortishi yoki kamayishi.
Dostları ilə paylaş: