O. T. Husanov konstitutsiyaviy

«Konstitutsiya va qonun ustuvorligi hamda qonuniylik tamoyillarining
so‘zsiz ta’minlanishi inson huquq va erkinliklarini himoya qilishning
muhim kafolatidir»2 
degan so‘zlar bu prinsip mohiyatini ko‘rsatib bergan.
1 0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi faoliyatini tartibga soluvchi qonun hujjatlari to‘plami. - Т.:
2007. 96-102-betlar.
2 M irziyoyev Sh. Xalqimizning roziligi bizning faoliyatimizga berilgan en g oliy bahodir. Т.:
« 0 ‘zbekiston*, 2018, 2-tom, 39-bet.

---

Konstitutsiya va qonunlar ijtimoiy munosabatlarni tartibga soladi. U larning 
b archa qoidalarining bajarilishi, bu qoidalarning bajarilishi shartligi davlatga, 
davlat organlariga, fuqarolarga, jamoat birlashmalariga, barcha nodavlat 
tashkilotlariga taalluqlidir.
Konstitutsiya va qonunning asosiy xususiyati ham ularning qoidalari bajarilishi 
shartligidir. Buning uchun jamiyatning barcha a’zolari, tuzilmalari Konstitutsiya 
va qonunlarni so‘zsiz tan olishi kerak. Konstitutsiya va qonunlarni tan olish 
uchun ularni bilish zarur. Konstitutsiya va qonunlar jamiyat a’zolariga turli 
shakldagi bilimlar berish, tashviqot-targ‘ibot olib borish natijasida yetkaziladi. 
Bunda ta ’lim m uassasalari va ommaviy axborot vositalarining roli katta.
Qonunlarni tan olish ularni so‘zsiz bajarish demakdir. Qonunlarni bajarish 
majburiy, lekin ular ongli, ixtiyoriy bajarilganda samarasi ko‘proq bo‘ladi.
Konstitutsiya 
va 
qonunlarning 
ustunligi 
va 
so‘zsiz 
tan 
olinishi 
Konstitutsiyaning o‘zida konstitutsiyaviy qoida sifatida belgilab qo‘yilgan bo‘lib, 
bu m azkur qoidaning ahamiyatini yanada oshiradi (15-modda).
Konstitutsiya va qonunning ustunligi deganda, ularning norma va qoidalari 
boshqa har qanday huquqiy hujjatlardan yuqori turishi tushuniladi. Boshqa 
barcha huquqiy hujjatlar farmon, qaror, farmoyish, buyruq, yo‘riqnoma, nizomlar 
ularga mos bo‘lishi shart.
Konstitutsiya va qonunning ustunligi, boshqa qonunosti hujjatlari bilan 
Konstitutsiya hamda qonun normalari orasida ziddiyatlar, kelishmovchiliklar 
kelib chiqqanda, Konstitutsiya va qonunlarning amal qilishi bilan ta ’minlanadi.
Konstitutsiya va qonun ustuvorligini ta ’minlashda, birinchidan, qonunlarni 
bilish muhim ahamiyat kasb etsa, ikkinchi muhim sharti, qonunlarni hurm at 
qilishdir. Bunga juda katta va keng qamrovli tushuntirish, tashviqot-targ‘ibot 
olib borish bilan birga, shaxsiy o‘rnak ko‘rsatish orqali erishiladi. Shaxsiy o‘rnak 
ko‘rsatish har qanday tashviqot va ta rg ‘ibotdan ham samarali bo‘lishi mumkin.
Har bir shaxs, u mansabdor shaxsmi, davlat xizmatchisimi, oddiy xizmatchimi 
yoki oddiy fuqaromi, qonunlarni hurmat qilib, har qanday holda ham ularni 
bajarsa, bu boshqalarga ibrat bo‘lishi mumkin.
Ayniqsa, mansabdor shaxslarning qonunlarning ustunligini e’tirof etishi va 
bajarishi boshqa xodimlarning ham qonunlarga shunday munosabatda bo‘lishiga 
olib kelishi mumkin.
Qonunlarni bajarmaslik, ularga rioya qilmaslikni oqlovchi hech qanday 
bahona, sabablarning bo‘lmasligi qonun ustuvorligini ta ’minlaydi. Hech narsa, 
ya’ni davlat manfaatimi, jamoat manfaatimi, jamoat birlashmalari manfaatimi 
qonun buzilishiga olib kelmasligi kerak.
Konstitutsiya va qonun ustuvorligini so‘zsiz tan olish huquqiy davlatning 
sharti hisoblanadi. Bu fuqarolar huquq va erkinliklarini ta ’minlash, ijtimoiy 
munosabatlarni to‘g ‘ri tashkil qilish, konstitutsiyaviy tuzum ning barqarorligini 
ta’minlash, 
bozor 
munosabatlarini 
shakllantirish 
garovidir.