lanadi. Elastik chiziqqa o ‘tkazilgan urinma bilan x o ‘qi orasidagi burchak
ham q ga teng boMadi (8.1-rasm).
Balkaning o ‘qi neytral qatlam da yotganligi sababli, uning uzunligi de
formatsiya natijasida o‘zgarmaydi, binobarin, uning nuqtalari
x
o ‘qi bo‘ylab
vertikal chiziqqa nisbatan qochishi mumkin. Biroq solqilik balkaning uzun-
ligiga qaraganda juda kichik boMganligi uchun bu qochishni e ’tiborga ol-
masa ham boMadi.
Koordinat o ‘qlarini quyidagi tartibda yo ‘naltirishni shartlashib olamiz:
koordinat boshi balkaning chap uchida olinadi,
x
o ‘qi balka o ‘qi bo'ylab
o ‘ngga,
у
o ‘qi yuqoriga y o ‘naltiriladi.
Solqilik
у
o ‘qi bo'ylab yuqoriga koMarilsa - ishora musbat, pastga egil-
sa - manfiy deb olinadi. Agar ko'ndalang kesim soat strelkasiga teskari
y o ‘nalishda aylansa, burilish burchagi ishorasi musbat olinadi.
Solqiliklar ham, burilish burchaklari ham egilishdagi balka kesimlari-
ning
k o ‘chishlari
hisoblanadi.
Koordinat o'qlarini yuqoridagi tartibda o'tkazilsa,
balka egilgan o ‘qining
tenglam asi
quyidagi ko'rinishda ifodalanadi:
Egilgan o'qqa o'tkazilgan urinma bilan
x
orasidagi burchak q ning tangensi
ekanligi bizga m a’lum. Am alda balkaning solqiligi uning uzunligiga nisba
tan juda kichik boMadi. Shunga mos ravishda q burchagi ham kichkina
boMadi, odatda 1° dan oshmaydi. Shunga ko'ra
deb olish mumkin, y a’ni kesim ning burilish burchagi shu kesimdagi solqi
lik
у
dan
x
bo'yicha olingan birinchi hosilaga teng ekan.
Shunday qilib, balkaning deformatsiyasini aniqlash masalasi egilgan o 'q
tenglamasi y=f(x) ni to 'la ifodasini tuzishga keltiriladi.
Balkaning deformatsiyasini uning egriligi orqali topsa bo'ladi. Sof egi
lish uchun egrilikni aniqlash formulasi bizga m a’lum (7.5 formula):
Yüklə
Dostları ilə paylaş: