O 'z b e k ist o n respublikasi oliy va 0 ‘rta m a xsus t a ’lim vazirlig1

;ha ajratamiz (3.3-rasm).Elementar yuzachaning
yuzi kuyidagi tenglik bilan topiladi:
dA = b • dy.
Yuqorida keltirilgan formula orqali quyida­
gi ifodani topamiz:
I 
,-dA
3.3-r
h 
Л
I x = Jу -dA = b \ y 2 dy = 2b \ y 2dy = ^ -
/. 
л 
L
 L
(3.13)
Xuddi shu yoM bilan у o‘qiga nisbatan ham inersiya momentini hisob-
lab topish mumkin:
hb
3 
12
(3.14)
Uchburchak. Uchburchakning asosidan o'tgan o ‘qga nisbatan inersiya
momentini hisoblaymiz (3.4-rasm).
Elementar yuzachaning eni by uchburchaklar o‘xshashligidan topiladi:
by = ^ ( b - y ) .
h
Bu ifodani (3.8) formulaga qo‘ysak, quyidagi ifo-
da hosil boMadi:
I x = j y 2dA = ^ j y 2(h - y ) d y
 =
bh
12
A 
0
Ixtiyoriy о ‘qlarga nisbatan inersiya moment­
lari bilan bir qatorda qutb inersiya momentlari ham
78

---

bor. Qutb inersiya momenti elementar yuzachalar-
ni shu yuzachalardan koordinata boshigacha bo‘lgan
masofalar kvadratlari ko‘paytmalarining yig‘indisiga
teng, ya’ni:
(3.15)
Topilgan ko‘rsatgich asosida 
3
.
6
-rasmdan foy­
dalanib, quyidagi tenglikni isbot qilish mumkin:
W
. + V
(3-16)
Tekis shaklning o‘zaro perpendikular
o‘qIarga nisbatan markazdan qochirma iner­
siya momenti undagi barcha elementar yuza-