O zbekiiton fayi a L l I lari 4illiy jamiyaii nashkiyol


Abdurahmon Jomiy. Bahoriston. Toshkent, 1997, 18-bet



Yüklə 3,66 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə194/318
tarix28.11.2023
ölçüsü3,66 Mb.
#169347
1   ...   190   191   192   193   194   195   196   197   ...   318
Inson falsafasi. Choriyev A

1 Abdurahmon Jomiy. Bahoriston. Toshkent, 1997, 18-bet.
261


Nodonlik adolatli boshliqni noto‘g‘ri yo'lga boshlashi mumkin. 
Har qanday nodonliklardan boshliqni ma’rifat saqlab qoladi. Faqat 
ma’rifatli shoh adolatli hukm chiqarishi mumkin. Jomiyning 
ta’kidlashicha, davlat qonunga asoslanib boshqarilishi lozim. Qonun 
ustuvor bo‘lgan jamiyatda fuqarolar farovon yashaydi. Odamlar 
o‘zlarining kundalik amaliy faoliyatida qonunga rioya qilishlarini 
adolatning eng muhim ko'rsatkichlaridan biri, deb hisoblaydi.
Jomiyning fikriga ko‘ra, shariat talablariga javob beradigan 
har qanday harakat ham adolatli bo'lavermaydi. Qabul qilingan 
qarorlar xalq tomonidan m a’qullansa, qo'llab-quwatlansa, bun­
day tadbirlami adolatli desa bo‘ladi. Kishilaiga ziyon yetkazuvchi 
tadbirlar hech qachon adolatli bolishi mumkin emas. El, xalq 
ko'nglini olgan hukmdoigina hurmat-izzatga sazovor bo‘ladi. 
Rahmdillik va adolat bilan ish tutadigan Shoh, uning fikriga 
ko‘ra, duolarga muhtoj emas.1 Abdurahmon Jomiy johillik bilan 
musulmon bo‘lib, xalqni azob-uqubatga tutgandan ko‘ra, koflr 
bo‘lib yaxshi va adolatli ish tutgan ma’qul, deydi.
Naqshbandiya ta’limotida insonning axloqiy qiyofasi haqidagi 
teran fikrlami xurosonlik mutafakkir Husayn Voiz Koshifiy2 asar­
larida ham ko‘rish mumkin. Koshifiyning fikriga ko'ra, kishilar 
orasidagi ijtimoiy munosabatlar tizimining mag'zini axloqiy mu- 
nosabatlar tashkil etadi. U axloqiy munosabatlami kishilaming 
kundalik turmush tarzi, amaliy faoliyatidan qidiradi. Uning inson 
axloqiy qiyofasi haqidagi qarashlari «Axloqi Muhsiniy», «Anvari 
Suhayliy», «Risolayi Xotamiya» va «Futuwatnomai Sultoniy», 
«Tavsiri Husayniy», «Javohimoma» risolalarida bayon etilgan.
Koshifiy insonni olamdagi mavjudotlaming eng buyugi, sar- 
vari, deb biladi. Shuning uchun ham inson — eng oliy qadri- 
yatdir, degan fikrni har tomonlama asoslab beradi. Xuddi shu

Yüklə 3,66 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   190   191   192   193   194   195   196   197   ...   318




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin