O ’zbekiston respublikasi oliy va o ’rta maxsus ta'lim vazirligi nizomiy nomli toshkent davlat pedagogika universiteti

Qurilish o’yinlari.
Qurilish 
0
yinlari ham ijodiy o'yinlar sarasiga kiradi. Ularda bolalar atrof- 
muhitdagi buyumli dunyo haqidagi ta'surotlarini aks ettiradilar, mustaqil tarzda turli 
narsalar yasaydilar, bunyod etadilar.
Qurish-yasash o’yinlarida bir xil buyumlarning boshqalari bilan almashinishi 
yuz beradi. Kichik va o’rta guruh yoshidagi bolalarda qurilish o’yinlari roli o’yinlar 
bilan bog’lanib ketadi.
Qurilish o ’yinlari samarali faoliyat hisoblanib. bolalarda bunyod etilgan 
inshootni mavjud buyum va narsalar, inshoatning qurilishiga asos bo’lib xizmat 
qilgan tasavvur bilan qiyoslash, taqoslash ko’nikmalarini shakllantirishga imkon 
beradi. U bolalarda kuzatuvchanlikni rivojiantirishga yordam beradi.
Qurilish materiallari turli xildagi geometrik shakllardan iborat. Bolalar bu har bir 
shakining o ’ziga xos xususiyatlarini ya.xshi bilib olishlari lozim, aks xolda hech 
qanday qurilishni amalga oshirib bo’lmaydi.
Bolalar qurgan narsalar amaliy jihatdan yaroqli bo’lishi va ulardan o’yinda 
foydalanish uchun konstruktorlik malakasiga ega bo’lish kerak. Bundan bolalarga 
qurishning asosiy usullariini o’rgatish zarurligi kelib chiqadi.
Qurilish materiallari bilan o’ynaladigan o ’yinlarda bolalarni texnikaga qiziqishi 
ortadi, kuzatuvchanligi rivojianadi, ular geometrik jisimlarning eng oddiy 
xususiyatlari bilan tanishadilar.
Qtjrilish o’yinlari bolalarning mehnat faoliyatiga yaqin bo’lib, ularni mehnatga 
tayypriaydi. Qurilish materiallari bilan o’ynaladigan o’yinlar bolalar tafakkurini 
rivojiantiradi; kuzatilayotgan inshoatlarning o’ziga xos xususiyatlarini ajratib 
ko’rsatish, tahlil va sintez qilishga, solishtirishga, o’xshash va farq qiladigan 
tomonlarini aniqiashga majbur etadi, vazifalarni to’g’ri xal qilishga o’rgatadi.
Qurilish materiallari bilan o’ynaladigan o’yinlar geometrik jisimlarning 
xususiyatlarini, ular bilan ishlashni, fazoviy nisbatlarni (uzoq-yaqin, baland-past, 
o’ng-chap, uzun-qisqa, keng-tor) amalda olib borishga yordam beradi. Bunday o’yin 
orqali bolalarni maktabdagi politexnika ta'Iimiga tayyorlash vazifasi ham amalga 
oshiriladi.
Bolalar qurish-yasash jarayonida bir jamoaga birlashadilar, natijada ularning 
nutqiari rivojianadi. Qurilish materiallari bilan o'ynash bolalarning ma’naviy 
dunyosiga ham ta’sir etadi: bolalar bilan biron inshoatni kuzata turib, davlatimizning 
xalq farovonligi to’g’risida g’amxo’rlik ko’rsatayotganligini tushuntiradi. Qurilish 
materiaiiaii bilan o ’ynash bolalarda mehnat sevailik, mustaqillik, tashabbusqurlik, 
ishga javobgarlikni xls etgan xolda munosabatda bo’lish hamda irodaviy sifatlarni 
tarbiyalaydi. O’yinning qizig’i shundaki, u bolalarga zo’r zavq-shavq bag’ishlaydi.
Bolalarni ba'zi bir qurilish inshoatlari bilan tanishtirish orqali estetik tarbiya 
vazifalari ham amalga oshiriladi. Bolalarda estetik xissiyotni tarbiyalash uchun faqat 
bitgan qurilish inshoatini kuzatish etarli emas, balki ulaming qurilishni borishi, 
ishning tashkil etilishini kuzatish, bunda bolalarning o ’zlarini qatnashtirish muhim 
ahamiyatga ega.
O ’yin uchun sharoit yaratish. Qurilish materiallari bilan o’ynashni rivojlantirish 
uchun unga muvofiq shart-sharoit yaratish zarur.
127

---

1. Qurilish materiallari butun guruh bolalarining bir vaqtda o'ynashi uchun 
etarli bo'lishi kerak.
2.